Ο ΝΕΟΣ ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΤΣΑΚΝΗ με τίτλο «Εαυτούληδες»,
περιέχει 12 τραγούδια από την ομώνυμη συλλογή του Γιάννη Σκαρίμπα
και διατίθεται αποκλειστικά με το βιβλίο
Έγραψαν...
ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΗ, ανατρεπτική και εντελώς προσωπική, η ποίηση του Γιάννη Σκαρίμπα συνιστά
terra incognita, παρά τις κατά καιρούς εύστοχες παρατηρήσεις της κριτικής. Συμπλέοντας με
το πεζογραφικό του έργο, αλλά μένοντας πάντα στη σκιά του, το ποιητικό έργο του αιρετικού Χαλ-
κιδαίου ελάχιστα προσείλκυσε το ενδιαφέρον των μελετητών, και έτσι χώρεσε εύκολα σε γενι-
κεύσεις, που εύλογα το κατατάσσουν στον «καθυστερημένο Μεσοπόλεμο», στις «χαμηλές φωνές»
των συνοδοιπόρων του Καρυωτάκη ή στη Γενιά του '20, δίχως, ωστόσο, να αποτιμούν επαρκώς
εκείνα τα χαρακτηριστικά στα οποία οφείλει την ιδιοπροσωπία του και με τα οποία ακυρώνει κάθε
ταξινομική απόπειρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ποίηση του Σκαρίμπα περιμένει τον συστημα-
τικό μελετητή της. Ίσως τότε αποδειχθεί ότι η ειρωνική του γλώσσα, το κατακερματισμένο ύφος
του και η πρωτοφανής θεματική του συνιστούν στοιχεία μιας νεωτερικής ποιητικής, η οποία απο-
τυπώνει την ταυτότητα του μεσοπολεμικού ανθρώπου.
Χωρίς να αντικαθιστά την προγραμματισμένη από καιρό φιλολογική έκδοση όλου του ποιητι-
κού έργου του Σκαρίμπα, η έκδοση των Απάντων στίχων 1936-1970, που συντροφεύει το CD του
φίλτατου Διονύση, περιλαμβάνει τα ογδόντα πέντε ποιήματα που δημοσίευσε ο ποιητής στις τρεις
ποιητικές συλλογές του Ουλαλούμ (1936), Εαυτούληδες (1950), Βοϊδάγγελοι (1968) -και στη δεύ-
τερη έκδοσή τους (1975, 1976 και 1976, αντίστοιχα)-, οι οποίες συναποτέλεσαν τη συγκεντρωτική
έκδοση του 1970. Στόχος μας είναι να δοθεί στο κοινό μια «νοικοκυρεμένη» έκδοση του ποιητι-
κού έργου που ο συγγραφέας του θέλησε να μας κοινωνήσει. Δίχως να «βαραίνει» τον αναγνώ-
στη που έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο του Σκαρίμπα, αλλά και θέλοντας να κα-
λύψει τις ανάγκες του μυημένου αναγνώστη, η φιλολογική, χρηστική έκδοση των Απάντων στί-
χων παρέχει πραγματολογικά και ερμηνευτικά σχόλια, ένα κατατοπιστικό σημείωμα για το ποιη-
τικό έργο του Σκαρίμπα, πληροφορίες για την πρώτη δημοσίευση των ποιημάτων, γλωσσάριο και
τα απαραίτητα ευρετήρια.
Η συνοδοιπορία της έκδοσης με το CD εκπληρώνει ίσως την ευχή του δαιμόνιου Χαλκιδαίου
να κατορθώσει «έν' αψηλό τραγούδι για σιρόκους», και, με τις «πένες του πενιές σ' ένα σαντούρι»,
από δεσμώτης της γραφής να μεταμορφωθεί σε ρυθμό, έξω από τα δεσμά της γλώσσας.
Κατερίνα Κωστίου
ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΈΑ της μελοποίησης ποιημάτων του Γιάννη Σκαρίμπα «τσακώνομαι» με τον
εαυτό μου πολλά χρόνια. Πριν από τρία χρόνια όμως, δεσμεύτηκα δημόσια.
Οι συμπτώσεις παίζουν πάντα το ρόλο τους. Ο Περικλής Δουβίτσας των εκδόσεων Νεφέλη,
αποφάσιζε την ίδια περίοδο την έκδοση των απάντων του συγγραφέα-ποιητή. Πολύτιμη συνερ-
γάτις στο εγχείρημά του ο «Βοϊδάγγελος Πρώτος», η υπέροχη πλέον φίλη Κατερίνα Κωστίου, που
γνωρίζει τον Σκαρίμπα περισσότερο και από τον... ίδιο.
Χρειάστηκε καιρός ώσπου να πιάσω το μολύβι και να καθίσω στο στούντιο με το πιάνο και τα
μηχανήματά μου. Ο καβγάς εντός μου, μεταφέρθηκε σε άλλο επίπεδο. Έπρεπε να «ξεκλειδώσω»
τον περίεργο δάσκαλό μου και να ανακαλύψω μέσα στην έτσι κι αλλιώς άριστη μετρική του τον
τρόπο που δεν θα πρόδιδε τα υπερρεαλιστικά του νοήματα. Κάθε βράδυ, άκουγε τις φωνές μας η
γειτονιά. Ώσπου κάποια στιγμή τον απείλησα πως θα πετάξω τις συλλογές και τα βιβλία του στον
Καιάδα. Κάτι που έκανε και ο ίδιος με τους συγγραφείς με τους οποίους δεν συμφωνούσε και
τόσο. Μαλάκωσε και μου έδωκε επιτέλους την άδεια (στον ύπνο μου φυσικά, όπου με επισκεπτό-
ταν συχνά τον τελευταίο καιρό).
Από κει και πέρα τα πράγματα ήταν εύκολα. Έντεκα ποιήματα μελοποιήθηκαν σε έντεκα μέ-
ρες. Το δωδέκατο («Ουλαλούμ...») το είχα μελοποιήσει τρία χρόνια νωρίτερα για τις ανάγκες του
δίσκου μου Τι γυρεύεις στον ύπνο μου, πατέρα. Με έτοιμες τις πρώτες βασικές ηχογραφήσεις, έχο-
ντας ήδη περιγράψει τον ενορχηστρωτικό καμβά, ανέλαβε ο σπουδαίος ενορχηστρωτής και σολί-
στας Δημήτρης Μπαρμπαγάλας και η υπέροχη παλιοπαρέα που με συντροφεύει τα τελευταία χρό-
νια - και τους οποίους ταλαιπωρώ αλύπητα.
Ο Γιώργος Μεράντζας, φίλος και πάντα πρόθυμος στα δύσκολα και τα ωραία, έδωσε ξανά το
παρών με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο.
Στο κατόπι, οι θείες φωνές των κοριτσιών (Ελένη, Κωνσταντίνα και Ελένη) με τα οποία συνερ-
γάζομαι στο θέατρο, η μικρή μας Κασσιανή και τα τρία υπέροχα αδέλφια Ψυχράμη (Ειρήνη, Γιώρ-
γος και Αποστόλης, υπό την διεύθυνση του τελευταίου).
Δεν αργήσαμε να τελειώσουμε, και νά 'μαστε τώρα με το υπέροχο αυτό εξώφυλλο που δημι-
ούργησε ειδικά ο Αλέκος Φασιανός (τον οποίο δεν βρίσκω λόγια να ευχαριστήσω), τα πρωτότυπα
χειρόγραφα που μας παραχώρησε ο κατά κάποιον τρόπο συγγενής μου Μάνος Ελευθερίου, με
τα ογδόντα πέντε ποιήματα του Σκαρίμπα και τα δώδεκα μελοποιημένα από πονήματά του, από
τη συλλογή Εαυτούληδες.
Καλή ανάγνωση και καλή ακρόαση
Διονύσης Τσακνής
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ γεννήθηκε στην Αγία Ευθυμία Παρνασσίδος, στις 28 Σεπτεμβρίου
1893, από τον Ευθύμιο Σκαρίμπα, απόγονο αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, και την
αρχοντοπούλα Ανδρομάχη Σκαρτσίλα από το Αίγιο. Ξεκίνησε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Αί-
γιο και τις τελείωσε στην Πάτρα. Υπηρέτησε ανθυπασπιστής στο 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων. Από το
1915 εγκαταστάθηκε στη Χαλκίδα ασκώντας το επάγγελμα του εκτελωνιστή. Στην ελληνική πνευ-
ματική σκηνή εμφανίστηκε επισήμως το 1929 από το περιοδικό Ελληνικά Γράμματα, όταν πήρε
το Α΄ Βραβείο διηγήματος για το διήγημά του «Ο καπετάν Σουρμελής ο Στουραΐτης». Ανεπίσημα
όμως είχε ήδη κάνει την εμφάνισή του μια δεκαπενταετία πριν, δημοσιεύοντας ποιήματα και πεζά
σε διάφορα περιοδικά της Αθήνας, αλλά και στις εφημερίδες Εύριπος και Εύβοια με το ψευδώ-
νυμο Κάλλις Εσπερινός. Με το έργο του, που υπήρξε εκτενές και ποικίλο, τοποθετείται σήμερα
στην πρωτοπορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Έζησε όλη του τη ζωή στη Χαλκίδα, ταξίδεψε ελάχι-
στα και έφυγε οριστικά στις 21 Ιανουαρίου του 1984, σε ηλικία 91 χρόνων.