Μια νύχτα ακόμη
Την ημέρα του γάμου της μαθαίνει πως έχει όγκο στον εγκέφαλο και λίγους μήνες ζωής. Τη λένε Ισμήνη και παίρνει την απόφαση να κάνει το ταξίδι που δεν έκανε ποτέ ως τότε, χωρίς να ξέρει πόσες αναπάντεχες εκπλήξεις την περιμένουν και πόσο πολύ θ’ αλλάξει η στάση της απέναντι στον εαυτό της και σ’ αυτούς που αγαπά. Είναι ένα ταξίδι στο εξωτερικό και ταυτόχρονα βαθιά μέσα της, που θα τη γεμίσει εικόνες κι εμπειρίες, αγνοώντας το ρυθμικό τικ τακ του χρόνου που υπολείπεται. Τι θα συμβεί λοιπόν στην Τοσκάνη; Πώς θ’ ατσαλωθεί η νέα αυτή γυναίκα απέναντι στην «καταδίκη» της;
Ο Κώστας Κρομμύδας ταξιδεύει τον αναγνώστη για ακόμη μια φορά στα άδυτα της πολύπλοκης γυναικείας ψυχής και γράφει για μια προσωπικότητα αληθινή και τρισδιάστατη, που ζωντανεύει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, παίρνοντας σάρκα και οστά με τις λογικές και αληθοφανείς αντιδράσεις της σε κάθε αναπάντεχο γεγονός που δέχεται στη ζωή της. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση πάντα είναι πρόκληση για τον οποιονδήποτε συγγραφέα, ειδικά αν καλείται να περιγράψει έναν ήρωα του αντίθετου φύλου. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με μια ακάματη πένα που δεν παύει να εξασκείται, οπότε πείστηκα απόλυτα για τα γνωρίσματα της Ισμήνης ενώ πολλές φορές ένιωσα πως διάβαζα κείμενο γυναίκας δημιουργού, μιας και οι σκέψεις, οι διάλογοι, οι φόβοι, η ανασφάλεια, ακόμη και τα λόγια ήταν αναπόσπαστο κομμάτι ενός ενδοσκοπικού σύμπαντος που, ακόμη κι αν το γνωρίζεις καλά, δύσκολα το πλάθεις σωστά για να παρασύρεις τον αναγνώστη.
Το νέο μυθιστόρημα του Κώστα Κρομμύδα είναι ένα ψυχογράφημα, ζούμε μεν μια περιπέτεια με γεγονότα και ανατροπές όμως το μεγαλύτερο ποσοστό της αφήγησης αφορά μια γυναίκα και τον μικρόκοσμό της, κάτι που θα μπορούσε εύκολα να γίνει βαρετό και μονότονο αλλά ο δοκιμασμένος συγγραφέας ξέρει πολύ καλά να κρατά το ενδιαφέρον αμείωτο. Κάτι οι όμορφες περιγραφές της Τοσκάνης, κάτι οι ξεχωριστοί χαρακτήρες που γνωρίζει στο ταξίδι της η Ισμήνη, κάτι οι ιταλικές μελωδίες που συντροφεύουν την ανάγνωση, το μυθιστόρημα τελειώνει χωρίς να το καταλάβεις. Γραφή απλή και διάλογοι χωρίς φιοριτούρες συγκροτούν μια ιστορία γεμάτη ηθικά διδάγματα (κάποια προκύπτουν μέσα από τις πράξεις και κάποια καταγράφονται εν είδει «πνευματικής διαθήκης» ή απότοκα των εμπειριών στη ζωή) που με έκαναν να σταματήσω για λίγο και να σκεφτώ, να δω τη δική μου ζωή και ν’ αναλογιστώ πολλά.
Με αφορμή αυτό το μυθιστόρημα λοιπόν ήρθε η ώρα να αναλογιστεί κανείς επί μακρόν πάνω στη ζωή του, ν’ αναθεωρήσει σκέψεις και προτεραιότητες και να ανακατανείμει τον χρόνο στη ζωή του. «Δεν έχει νόημα να ξέρουμε πότε θα συμβεί. Το θέμα είναι τι έχουμε κάνει στο ενδιάμεσο. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο όλοι θα πεθάνουμε κάποτε» (σελ. 168). Και για όποιον έχει αγχωθεί υπερβολικά για το πώς θα τα προλάβει όλα ή γκρινιάζει που η μέρα έχει μόνο 24 ώρες, ας διαβάσει αυτήν την πρόταση: «Η ποιότητα της ζωής μας δεν μετριέται με τον χρόνο αλλά με τις στιγμές. Η ζωή δεν μας ανήκει. Είναι ένα δώρο που οφείλουμε να μοιραζόμαστε κάθε μέρα με κείνους που αγαπάμε και μας αγαπούν» (σελ. 299).
«Τελικά όλοι μας ένα ταξίδι ονειρευόμαστε αλλά οι περισσότεροι δεν το κάνουμε ποτέ» (σελ. 126). Η Ισμήνη, από την πατρική γη της Αριδαίας, αφήνεται να χαθεί στις ομορφιές της λίμνης Κόμο, του Λουγκάνο, του Μοντεπουλτσιάνο, μυρίζει και γεύεται πρωτόγνωρα πράγματα, ερωτεύεται τον Φελίπε, τον γοητευτικό Ιταλό κανταδόρο με τη δική του θεωρία ζωής. Οι δυο τους δένονται τόσο τρυφερά και αρμονικά που μ’ έκαναν να πιστέψω στον ιδανικό έρωτα. Κοίταζα τ’ αστέρια μαζί τους, άκουγα τις μελωδίες που της σιγοτραγουδούσε, ένιωσα τον φόβο της για το επερχόμενο τέλος, κατάλαβα την αγωνία της για το μέλλον αυτής της σχέσης, συγκινήθηκα με την εξέλιξη των γεγονότων και έκλεισα το βιβλίο δακρυσμένος. Επιτέλους, ένα ζευγάρι με λογικά εμπόδια, με σωστές διαφορές, με μετρημένες αντιδράσεις και ειλικρίνεια!
Η Ισμήνη, το κόκκινο φουλάρι του εξωφύλλου, που θέλει κι εκείνη σαν αυτό να ταξιδέψει πάνω από τις στέγες και τις κεραμοσκεπές ελεύθερη, βιώνει αξέχαστες στιγμές που θα τη βοηθήσουν ν’ αντιμετωπίσει καλύτερα τον αγώνα που έχει να δώσει. Το «Μια νύχτα ακόμη» είναι η παράκληση της Ισμήνης για λίγο παραπάνω έρωτα, του Φελίπε για λίγο παραπάνω ζωή και του αναγνώστη για λίγες παραπάνω ώρες ανάγνωσης. Τρυφερό, εσωτερικό, έντονο, ρομαντικό, αισιόδοξο, το νέο μυθιστόρημα του Κώστα Κρομμύδα μας καλεί να κοιτάξουμε γύρω μας και να ψάξουμε μέσα μας, χωρίς στεγανά, χωρίς άγχος, χωρίς ψέματα. Ένα διαφορετικό ταξίδι που απλώς περιμένει να το ξεκινήσεις!
Πάνος Τουρλής