Κάτι στο νερό
Η Έριν και ο Μαρκ, παρά τα προβλήματα που παρουσιάζονται στις ζωές τους, αποφασίζουν να κάνουν το γαμήλιο ταξίδι στα Μπόρα Μπόρα που είχαν σχεδιάσει. Έτσι ο μήνας του μέλιτος θα μετατραπεί σε εφιάλτη γιατί βρίσκουν κάτι στο νερό που θα αλλάξει για πάντα τη ζωή τους μα πάνω απ’ όλα τους ίδιους τους χαρακτήρες τους. Τι βρήκαν λοιπόν και πώς μπορεί να ανατρέψει την ήρεμη, ήσυχη και νόμιμη ως τότε ζωή τους; Τι σκοπεύουν να κάνουν; Πώς θα αντιδράσουν; Γιατί η Έριν σκάβει έναν τάφο στην αρχή του βιβλίου; Αυτά και άλλα ερωτήματα βρίσκουν απάντηση στις σελίδες του συναρπαστικού μυθιστορήματος της Catherine Steadman.
Το μυθιστόρημα ήταν αρκετά εθιστικό, δεν μπορούσα να το αφήσω εύκολα από τα χέρια μου. Γύρναγα μανιωδώς τις σελίδες για να δω τι θα γίνει παρακάτω, μιας και η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο από την Έριν, μια γυναίκα ντοκιμαντερίστα, που ετοιμάζει την πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους με θέμα την απελευθέρωση κάποιων κρατουμένων από τις φυλακές, με σκοπό να δείξει τι σκέφτονται να κάνουν αυτοί όταν θα είναι ελεύθεροι, χωρίς στενούς τοίχους και με επιλογές για τον ελεύθερο χρόνο τους! Μέσα από τη δουλειά αυτή συναναστρέφεται με δύο κρατούμενες αλλά και τον Έντι Μπίσοπ, που οργάνωσε το συνδικάτο εγκλήματος του νότιου Λονδίνου για πάνω από σαράντα χρόνια και φυλακίστηκε απλώς για ξέπλυμα χρήματος! Η αφήγησή της λοιπόν είναι γρήγορη, κινηματογραφική, με ελλειπτικές προτάσεις και μείξη αορίστου και ενεστώτα διαρκείας που δίνει ένταση και νεύρο στην εξιστόρηση. Οι διάλογοι είναι ρεαλιστικοί και καθημερινοί.
Η Έριν είναι μια γυναίκα ερωτευμένη με τον άντρα της, εμπιστεύεται εύκολα, σκέφτεται όπως ένας μέσος άνθρωπος και έχει το δίλημμα που προκύπτει από φυσιολογικές συγκεκριμένες συνθήκες: την ώρα που ξεκινάει τις πολύτιμες συνεντεύξεις, απολύουν τον άντρα της ή σε μια άλλη εξίσου σημαντική στιγμή τη χρειάζεται πάλι ο Μαρκ. Στέκομαι λοιπόν στο πλάι του ή δικαιολογούμαι και συνεχίζω τη δουλειά μου όπως πριν; αναρωτιέται συχνά. Τι είναι πιο σημαντικό λοιπόν; Έτσι η Έριν δείχνει μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα και οι γκάφες που διαπράττει όταν τα πράγματα γίνονται κρίσιμα και καλείται να χρησιμοποιήσει σωστά με τον άντρα της ό,τι βρήκαν στο νερό είναι απόλυτα αληθοφανείς. Χωρίς να αλλάζει άρδην τον χαρακτήρα της, δεν είναι η ίδια προσωπικότητα όταν τελειώνει το βιβλίο με αυτήν που γνώρισα στην αρχή. Τα γεγονότα και η μεγάλη ανατροπή που βιώνει, καθώς και η πολύτιμη εμπειρία που αποκτά στο μεταξύ από έκνομες καταστάσεις δημιουργούν μια γυναίκα που εμπιστεύτηκε κι όταν προδόθηκε πήρε την κατάσταση στα χέρια της. «Δεν είμαι κακός άνθρωπος. Ή μπορεί και να είμαι. Μάλλον θα αφήσω εσάς να το κρίνετε» (σελ. 17).
Το βιβλίο ομολογώ πως, παρ’ όλη τη γρήγορη ροή της αφήγησης, είχε κάποια σημεία, ακόμη και ολόκληρα κεφάλαια, που τα προσπέρασα χωρίς ενδοιασμούς, ειδικά αν αυτά αφορούσαν τις προετοιμασίες του γάμου των παιδιών (δοκιμή μενού, διάφορες λεπτομέρειες για το μεγάλο γεγονός, ακόμη και τον γάμο καθαυτό), σύντομα όμως κατάλαβα πως ήταν απαραίτητο κομμάτι του μυθιστορήματος, όχι απλώς για να γεμίσουν οι σελίδες αλλά για να γνωρίσει καλύτερα ο αναγνώστης την επικοινωνία μεταξύ Μαρκ και Έριν, πώς μιλούσαν ο ένας στον άλλον, πώς συμπεριφέρονταν, πώς αντιδρούσαν κλπ. ώστε όταν έρθουν όλα ανάποδα να αντιληφθεί καλύτερα τον λόγο αντίδρασης. Έμαθα πολλά για καταθέσεις χρημάτων σε ελβετικούς λογαριασμούς, οπλοκατοχή και οπλοχρησία και πολλά άλλα. Όλα αυτά συνιστούν έναν ασφυκτικό κλοιό από τον οποίο θα μπορέσει να ξεφύγει μόνο ο πιο έξυπνος!
Όσο διάβαζα το κείμενο το ένστικτό μου χτύπαγε κόκκινο και μου υποδείκνυε ποιος κρύβεται πίσω από όλα αυτά. Δεν είναι κάτι που καταλαβαίνεις, μιας και η συγγραφέας κρατά καλά κλεισμένα τα χαρτιά της, απλώς είχα την αίσθηση της οικειότητας όσο κλιμακωνόταν η πλοκή (κάτι μου θύμιζαν αυτές οι θέσεις χαρακτήρων, κάπου κάτι είχα δει ή διαβάσει που ο ένοχος δε θα μπορούσε να είναι κάποιος άλλος). Πάντως, προς τιμήν της, η συγγραφέας κατάφερε να με μπερδέψει, μιας και κάποια φώτα είχαν πέσει σε έναν άλλον ύποπτο, καλύτερα οργανωμένο και διασυνδεδεμένο. Έτσι λοιπόν, παρ’ όλο που είχα προαισθανθεί ποιος οργανώνει τις διάφορες εκπλήξεις που αντιμετωπίζει το ζευγάρι μετά τα Μπόρα-Μπόρα, περίμενα να δικαιολογηθεί αυτός ο χαρακτήρας και τελικά τα κίνητρά του ήταν η μεγάλη έκπληξη: κάτι απόλυτα λογικοφανές και ανθρώπινο, ούτε υπερβολές ούτε ασυναρτησίες ούτε τίποτα!
Το μόνο που δε μου άρεσε ήταν το τελευταίο κεφάλαιο που θα μπορούσε να λείπει εντελώς, εκτός κι αν η συγγραφέας έχει στο μυαλό της να γράψει και μια συνέχεια του βιβλίου. Μέχρι εκείνο το σημείο η ιστορία ολοκληρώθηκε σωστά, επομένως θα προτιμούσα το μυθιστόρημα να είχε τελειώσει εκεί. Από την άλλη, εξακολουθώ να είμαι αρνητικός στη λεπτομερέστατη καταγραφή των πληροφοριών για σκάψιμο τάφου, τεχνικά χαρακτηριστικά του Γκλοκ ή είδη καρχαριών που ζουν στον Ειρηνικό ενώ δεν κατάλαβα πώς γίνεται να υπάρχει τόσο άνετη τηλεφωνική επικοινωνία με έναν κρατούμενο σε φυλακή ή ποιος είναι τελικά ο Πάτρικ. Ειλικρινά, παρ’ όλο που ήταν γρήγορο και κατά τόπους συναρπαστικό, περιέχει πολλές πληροφορίες και αφήνει κάποια αναπάντητα ερωτηματικά. Είμαι πρόθυμος πάντως να διαβάσω και επόμενο βιβλίο της συγγραφέως.
Πάνος Τουρλής
Το μυθιστόρημα ήταν αρκετά εθιστικό, δεν μπορούσα να το αφήσω εύκολα από τα χέρια μου. Γύρναγα μανιωδώς τις σελίδες για να δω τι θα γίνει παρακάτω, μιας και η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο από την Έριν, μια γυναίκα ντοκιμαντερίστα, που ετοιμάζει την πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους με θέμα την απελευθέρωση κάποιων κρατουμένων από τις φυλακές, με σκοπό να δείξει τι σκέφτονται να κάνουν αυτοί όταν θα είναι ελεύθεροι, χωρίς στενούς τοίχους και με επιλογές για τον ελεύθερο χρόνο τους! Μέσα από τη δουλειά αυτή συναναστρέφεται με δύο κρατούμενες αλλά και τον Έντι Μπίσοπ, που οργάνωσε το συνδικάτο εγκλήματος του νότιου Λονδίνου για πάνω από σαράντα χρόνια και φυλακίστηκε απλώς για ξέπλυμα χρήματος! Η αφήγησή της λοιπόν είναι γρήγορη, κινηματογραφική, με ελλειπτικές προτάσεις και μείξη αορίστου και ενεστώτα διαρκείας που δίνει ένταση και νεύρο στην εξιστόρηση. Οι διάλογοι είναι ρεαλιστικοί και καθημερινοί.
Η Έριν είναι μια γυναίκα ερωτευμένη με τον άντρα της, εμπιστεύεται εύκολα, σκέφτεται όπως ένας μέσος άνθρωπος και έχει το δίλημμα που προκύπτει από φυσιολογικές συγκεκριμένες συνθήκες: την ώρα που ξεκινάει τις πολύτιμες συνεντεύξεις, απολύουν τον άντρα της ή σε μια άλλη εξίσου σημαντική στιγμή τη χρειάζεται πάλι ο Μαρκ. Στέκομαι λοιπόν στο πλάι του ή δικαιολογούμαι και συνεχίζω τη δουλειά μου όπως πριν; αναρωτιέται συχνά. Τι είναι πιο σημαντικό λοιπόν; Έτσι η Έριν δείχνει μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα και οι γκάφες που διαπράττει όταν τα πράγματα γίνονται κρίσιμα και καλείται να χρησιμοποιήσει σωστά με τον άντρα της ό,τι βρήκαν στο νερό είναι απόλυτα αληθοφανείς. Χωρίς να αλλάζει άρδην τον χαρακτήρα της, δεν είναι η ίδια προσωπικότητα όταν τελειώνει το βιβλίο με αυτήν που γνώρισα στην αρχή. Τα γεγονότα και η μεγάλη ανατροπή που βιώνει, καθώς και η πολύτιμη εμπειρία που αποκτά στο μεταξύ από έκνομες καταστάσεις δημιουργούν μια γυναίκα που εμπιστεύτηκε κι όταν προδόθηκε πήρε την κατάσταση στα χέρια της. «Δεν είμαι κακός άνθρωπος. Ή μπορεί και να είμαι. Μάλλον θα αφήσω εσάς να το κρίνετε» (σελ. 17).
Το βιβλίο ομολογώ πως, παρ’ όλη τη γρήγορη ροή της αφήγησης, είχε κάποια σημεία, ακόμη και ολόκληρα κεφάλαια, που τα προσπέρασα χωρίς ενδοιασμούς, ειδικά αν αυτά αφορούσαν τις προετοιμασίες του γάμου των παιδιών (δοκιμή μενού, διάφορες λεπτομέρειες για το μεγάλο γεγονός, ακόμη και τον γάμο καθαυτό), σύντομα όμως κατάλαβα πως ήταν απαραίτητο κομμάτι του μυθιστορήματος, όχι απλώς για να γεμίσουν οι σελίδες αλλά για να γνωρίσει καλύτερα ο αναγνώστης την επικοινωνία μεταξύ Μαρκ και Έριν, πώς μιλούσαν ο ένας στον άλλον, πώς συμπεριφέρονταν, πώς αντιδρούσαν κλπ. ώστε όταν έρθουν όλα ανάποδα να αντιληφθεί καλύτερα τον λόγο αντίδρασης. Έμαθα πολλά για καταθέσεις χρημάτων σε ελβετικούς λογαριασμούς, οπλοκατοχή και οπλοχρησία και πολλά άλλα. Όλα αυτά συνιστούν έναν ασφυκτικό κλοιό από τον οποίο θα μπορέσει να ξεφύγει μόνο ο πιο έξυπνος!
Όσο διάβαζα το κείμενο το ένστικτό μου χτύπαγε κόκκινο και μου υποδείκνυε ποιος κρύβεται πίσω από όλα αυτά. Δεν είναι κάτι που καταλαβαίνεις, μιας και η συγγραφέας κρατά καλά κλεισμένα τα χαρτιά της, απλώς είχα την αίσθηση της οικειότητας όσο κλιμακωνόταν η πλοκή (κάτι μου θύμιζαν αυτές οι θέσεις χαρακτήρων, κάπου κάτι είχα δει ή διαβάσει που ο ένοχος δε θα μπορούσε να είναι κάποιος άλλος). Πάντως, προς τιμήν της, η συγγραφέας κατάφερε να με μπερδέψει, μιας και κάποια φώτα είχαν πέσει σε έναν άλλον ύποπτο, καλύτερα οργανωμένο και διασυνδεδεμένο. Έτσι λοιπόν, παρ’ όλο που είχα προαισθανθεί ποιος οργανώνει τις διάφορες εκπλήξεις που αντιμετωπίζει το ζευγάρι μετά τα Μπόρα-Μπόρα, περίμενα να δικαιολογηθεί αυτός ο χαρακτήρας και τελικά τα κίνητρά του ήταν η μεγάλη έκπληξη: κάτι απόλυτα λογικοφανές και ανθρώπινο, ούτε υπερβολές ούτε ασυναρτησίες ούτε τίποτα!
Το μόνο που δε μου άρεσε ήταν το τελευταίο κεφάλαιο που θα μπορούσε να λείπει εντελώς, εκτός κι αν η συγγραφέας έχει στο μυαλό της να γράψει και μια συνέχεια του βιβλίου. Μέχρι εκείνο το σημείο η ιστορία ολοκληρώθηκε σωστά, επομένως θα προτιμούσα το μυθιστόρημα να είχε τελειώσει εκεί. Από την άλλη, εξακολουθώ να είμαι αρνητικός στη λεπτομερέστατη καταγραφή των πληροφοριών για σκάψιμο τάφου, τεχνικά χαρακτηριστικά του Γκλοκ ή είδη καρχαριών που ζουν στον Ειρηνικό ενώ δεν κατάλαβα πώς γίνεται να υπάρχει τόσο άνετη τηλεφωνική επικοινωνία με έναν κρατούμενο σε φυλακή ή ποιος είναι τελικά ο Πάτρικ. Ειλικρινά, παρ’ όλο που ήταν γρήγορο και κατά τόπους συναρπαστικό, περιέχει πολλές πληροφορίες και αφήνει κάποια αναπάντητα ερωτηματικά. Είμαι πρόθυμος πάντως να διαβάσω και επόμενο βιβλίο της συγγραφέως.
Πάνος Τουρλής