The importance of being...Wilde!

Ο Όσκαρ Φίνγκαλ Ο? Φλάερτι Ουάιλντ γεννήθηκε τον Οκτώβριο του 1854 στο Δουβλίνο για να αφήσει ανεξίτηλα γραμμένο το όνομά του στο πέρασμα των αιώνων. Το 19ο αιώνα προκάλεσε τόσο με τον τρόπο ζωής του όσο και με τα έργα του. Εκατόν πενήντα χρόνια μετά τη γέννησή του συνεχίζει να προκαλεί το θαυμασμό του αναγνωστικού κοινού. Εκκεντρικός, ιδιόρρυθμος, μποέμ. Πολλές είναι οι λέξεις που χαρακτηρίζουν την προσωπικότητά του. Αναμφίβολα όμως, η ιδιοφυΐα και η μαγεία χαρακτηρίζουν τα έργα του.

Σπούδασε στο τοπικό κολέγιο Τρίνιτι και αμέσως μετά στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το 1880 δημοσιεύει το πρώτο του θεατρικό: "Βέρα ή οι Μηδενιστές", το οποίο και παρακολούθησε να ανεβαίνει στη Νέα Υόρκη, ενώ το 1881 τα "Ποήματα", την πρώτη του ποιητική συλλογή. Χαρακτηριστικά ο Boris Brasol γράφει γι' αυτή του τη συλλογή: ?...there was more rhyme than reason?.

Τον τρόπο ζωής του Ουάιλντ χαρακτήριζε η εκκεντρικότητα, η οποία μεγάλωνε παράλληλα με την επιτυχία του: στο δωμάτιό του είχε διάφορα αντικείμενα τέχνης, όπως φτερά από παγώνια και μπλε πορσελάνες των οποίων την τελειότητα ζήλευε.

Το 1884 παντρεύεται την Κώστανς Λόυντ με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Κύριλλο το 1885 και τον Βιβιάν το 1886, γεγονός που τον οδήγησε το 1888 στη δημιουργία του έργου: "Ευτυχισμένος Πρίγκιπας", ένα βιβλίο τόσο για μικρούς, όσο και για μεγάλους. Το 1891 εκδίδει το μοναδικό του μυθιστόρημα "Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέυ". Ο ίδιος ο Ουάιλντ λέει γι? αυτό του το έργο: ??τον Ντόριαν Γκρέυ τον έγραψα μέσα σε λίγες μέρες, επειδή κάποιος από τους φίλους μου διατεινόταν πως δεν θα κατόρθωνα ποτέ να γράψω μυθιστόρημα?.* Από τη μαρτυρία του γιού του, Βιβιάν, μαθαίνουμε ότι ο Ουάιλντ εμπνεύστηκε το βιβλίο στο ατελιέ του ζωγράφου φίλου του Basil Ward ενώ ο τελευταίος ζωγράφιζε το πορτρέτο ενός πολύ όμορφου μοντέλου. Γι' αυτό άλλωστε και στο βιβλίο του ο Ουάιλντ ονομάζει το ζωγράφο Basil Hallward.

Το 1895 καταδικάστηκε σε δύο χρόνια καταναγκαστικά έργα με την κατηγορία της ομοφυλοφιλίας. Χαρακτηριστικοί είναι οι διάλογοι που εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της δίκης. Οι δικαστές του παρουσιάζουν μια επιστολή που είχε στείλει στο φίλο του Άλφρεντ Ντάγκλας (η επιστολή, πέρα από την ομορφιά του στυλ από την οποία χαρακτηριζόταν, δεν έγραφε τίποτα ύποπτο). ?Έτσι συνηθίζεται να γράφετε στον Άλφρεντ Ντάγκλας;? τον ρώτησαν. ?Τι λέτε! Κανείς, ακόμη κι εγώ δεν θα μπορούσε να γράφει τακτικά παρόμοια γράμματα. Για εύκολη δουλειά την περνάτε;?. Απόρροια των δύο αυτών χρόνων, δύο έργα-κραυγές μέσα στη σιωπή της κοινωνίας: "Η μπαλάντα της φυλακής" και το "Εκ βαθέων".

Μετά την αποφυλάκισή του περνάει την υπόλοιπη ζωή του στο Μπερνεβάλ, στο Παρίσι, με το ψευδώνυμο Σεβαστιανός Μέλμοθ, αποκομμένος από την κοσμική ζωή, τους φίλους και την οικογένειά του. Ο λόγος; ?Ποτέ δεν πρέπει να ξανακάνει ένας άνθρωπος την ίδια του, παλιά ζωή?Η ζωή μου είναι όπως ένα έργο τέχνης κι ένας καλλιτέχνης ποτέ δεν κάνει δύο φορές το ίδιο πράγμα??.* Εκεί γράφει στα γαλλικά το έργο "Σαλώμη", το οποίο μεταφράζεται στα αγγλικά από το φίλο του Άλφρεντ Ντάγκλας, ερμηνεύεται από την ηθοποιό Σάρα Μπερνάρτ (1894), ενώ διασκευάζεται για την όπερα από τον Στράους. Το τέλος της ζωής του Ουάιλντ (1900) μπορεί να συνοψιστεί στα λόγια του Άλφρεντ Ζιντ: ?Η κοινωνία τα καταφέρνει καλά, όταν θέλει να συντρίψει έναν άνθρωπο, και κατέχει τρόπους, πολύ πιο λεπτούς κι απ? το θάνατο??.*

Άλλα έργα του:

Το σπίτι με τα ρόδα, διηγήματα
Μια γυναίκα χωρίς σημασία, θεατρικό
Ο ιδανικός σύζυγος, θεατρικό
Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός, θεατρικό
Οι προθέσεις, δοκίμια
Η ανθρώπινη ψυχή στο Σοσιαλισμό, δοκίμιο

Λένα Βλασταρά

Βασίλης Πανταζής

(αναδημοσίευση από το περιοδικό Καλειδοσκόπιο)

* Αντρέ Ζιντ, Ο Όσκαρ Ουάιλντ κι εγώ