Ο Haruki Murakami είναι ένας Ιάπωνας συγγραφέας που είναι παγκοσμίως γνωστός και χαίρει φοβερής εκτίμησης από λογοτεχνικούς κριτικούς και μη. Ανήκει σε εκείνη την κάστα λογοτεχνών που είτε τους αγαπάς είτε τους μισείς, Εγώ πάλι βρίσκομαι ανάμεσα στο « αγαπώ να τον μισώ» και στο «μισώ που τον αγαπώ»! Η σχέση μας ξεκίνησε ένα καλοκαιρί στο Ποτάμι Πλατανιστού στην Εύβοια όπου είχα στήσει την σκηνή μου κάτω από ένα δέντρο και διάβαζα Μουρακάμι παρέα με μια χήνα. Ναι, μια χήνα! Εσείς που έχετε διαβάσει βιβλία του ξέρετε πόσο μοναδική είναι η γραφή του και πόσο εύκολο είναι να την αναγνωρίσετε ακόμα και αν σας κρύψουν τον συγγραφέα. Σε αυτό το κείμενο θα σας μιλήσω για τα πέντε βιβλία του που αγάπησα και που θεωρώ πως πρέπει να διαβάσουν όλοι όσοι θέλουν να έρθουν σε επαφή με το έργο του. Εγώ έχω σκοπό να διαβάσω όλη την βιβλιογραφία του, έχω διαβάσει πάνω από τα μισά του μυθιστορήματα του.Το κουρδιστό πουλί, εκδ. Ωκεανίδα
Η γάτα του Τόρου Οκάντα εξαφανίζεται κι αυτό αναστατώνει τη γυναίκα του, που γίνεται όλο και πιο απόμακρη. Ύστερα αρχίζει μια σειρά από μυστηριώδη τηλεφωνήματα. Και καθώς ξετυλίγεται αυτή η συναρπαστική ιστορία, η απλή, μετρημένη και κάπως ανιαρή ζωή του Οκάντα (ο οποίος μαγειρεύει, διαβάζει, ακούει τζαζ και όπερα και πίνει μπίρα στο τραπέζι της κουζίνας του) έρχεται τα πάνω κάτω, και ξεκινάει ένα αλλόκοτο ταξίδι με αφανείς οδηγούς διάφορους παράξενους ανθρώπους, που ο καθένας έχει να διηγηθεί και μια ιστορία.
Δεν είχα διαβάσει μέχρι τότε κανένα βιβλίο από Ιάπωνα συγγραφέα και η πρώτη μου βουτιά στην Ιαπωνική κουλτούρα ήταν υπέροχη. Η γραφή δεν είναι τίποτα το σπουδαίο, η ιστορία είναι το ατού του βιβλίου. Ο Μουρακάμι παίζει τον μαγικό ρεαλισμό στα δάκτυλα του. Νωχελικά και ονειρικά οι σελίδες του γυρνούν γρήγορα αφηνοντάς σε να αναρωτιέσαι αν θα συνεχίσει η μαγεία να ξεδιπλώνεται ή όλα θα βγάλουν νόημα στο τέλος. Αν γνωρίζεις τον Μουρακάμι, ξέρεις και την απάντηση.
Ο Κάφκα στην ακτή, εκδ. Ψυχογιός
Ένα νεαρό αγόρι, ο Κάφκα Ταμούρα, το σκάει από το σπίτι του και για να ξεφύγει από την εκπλήρωση μιας τραγικής οιδιπόδειας προφητείας και για να αναζητήσει τη μητέρα του και την αδελφή του που έχουν εξαφανιστεί από χρόνια.
Ένας αφελής και όχι ιδιαίτερα έξυπνος γέρος, ο Νακάτα, που δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει το σοκ που υπέστη στα παιδικά του χρόνια, αναζητά τον χαμένο εαυτό του. Η αναζήτησή του εν μέρει συμπληρώνει και εν μέρει εξηγεί τη φυγή του Κάφκα.
Καθώς οι δρόμοι τους έρχονται ολοένα και πιο κοντά, και γίνεται σταδιακά ξεκάθαρο το γιατί, ο Χαρούκι Μουρακάμι βυθίζει τους αναγνώστες του σ' έναν κόσμο όπου οι γάτες μιλούν, τα ψάρια πέφτουν απ' τον ουρανό και τα πνεύματα γλιστρούν έξω από τα σώματα για να κάνουν έρωτα ή να διαπράξουν φόνο.
Μερικά βιβλία του Μουρακάμι συνεχίζουν να ρέουν μέσα μου για πολύ καιρό αφού τα τελείωσα και μπορεί μήνες ολάκερους μετά να αναφωνήσω κάποια άσχετη στιγμή «Α! Αυτό τελικά μου άρεσε!» Έτσι και με τον Κάφκα στην ακτή. Δεν το είχα εκτιμήσει επαρκώς μετά το πέρας της ανάγνωσης, αλλά τώρα νιώθω πως είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου. Αν και είναι πιο σουρεαλιστικό ( ομιλούμενες γάτες) από το Κουρδιστό Πουλί νιώθω πως είχε περισσότερο νόημα η διαδρομή του ήρωα και το τέλος περιείχε κάποιου είδους κάθαρση. Μια ιστορία ενηλικίωσης που δεν θα την πρότεινα σε όσους έχουν πρόβλημα με την περιγραφή έντονης βίας προς ζώα.
Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου, εκδ. Ωκεανίδα
Ο Χατζίμε, ευτυχισμένος οικογενειάρχης κι επιτυχημένος ιδιοκτήτης ενός τζαζ κλαμπ, συναντάει το μεγάλο παιδικό του έρωτα.
Η Σιμαμότο εμφανίζεται ξανά μετά από είκοσι χρόνια, μυστηριώδης και πιο όμορφη από κάθε άλλη φορά.
Και καθώς ζωντανεύει το παρελθόν, ο Χατζίμε είναι έτοιμος να τινάξει το παρόν του στον αέρα...
Ένα από τα πιο τρυφερά και ανθρώπινα βιβλία του Μουρακάμι. Εδώ ο συγγραφέας μιλάει για το παρελθόν και τα συναισθήματα που κουβαλάμε μαζί μας από ανεκπλήρωτους έρωτες και πως συνήθως τα χρόνια δεν σβήνουν μνήμες και έρωτες.. Χορταστικό, συναισθηματικό και διαφορετικό από αυτά που συνήθως εκδίδει.
Ο άχρωμος Τσουκούρου Ταζάκι και τα χρόνια του προσκυνήματος του, εκδ. Ψυχογιός
Ο Τσουκούρου, ένας τριανταεξάχρονος σχεδιαστής σιδηροδρομικών σταθμών, που το όνομά του σημαίνει "φτιάχνω" ή "χτίζω" -όχι όμως "δημιουργώ"-, πιστεύει πως διάγει βίο άχρωμο, χωρίς ίχνος προσωπικότητας. Στα είκοσί του απορρίπτεται, για άγνωστους λόγους και με συνοπτικές διαδικασίες, από την εξιδανικευμένη παρέα του: δυο αγόρια και δυο κορίτσια, με ονόματα που παραπέμπουν αντίστοιχα σε τέσσερα διαφορετικά χρώματα. Ο "άχρωμος" Τσουκούρου αποδέχεται την απόρριψη σιωπηρά, φτάνει λόγω του συναισθηματικού σοκ στα πρόθυρα του θανάτου και τελικά επανέρχεται στην κανονική ζωή του χωρίς να έχει ουσιαστικά συνέλθει. Ώσπου έπειτα από δεκαέξι χρόνια, η Σάρα, μια γυναίκα που τον ενδιαφέρει σοβαρά, διαβλέπει το συναισθηματικό του μπλοκάρισμα, θέτει το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων και τον ωθεί στο αυτονόητο: να επιδιώξει, έστω και εκ των υστέρων, μια εκ βαθέων επαφή με την "πολύχρωμη" παρέα του για να φωτίσει τις λεπτομέρειες του βαθιά κρυμμένου ψυχικού τραύματός του, να κατανοήσει τα αίτια και να χειριστεί την πραγματικότητα με τρόπο λυτρωτικό για τον ίδιο και για τη μεταξύ τους σχέση.
Αν δεν κάνω λάθος είναι από τα τελευταία του βιβλία. Ανήκει στην ίδια κατηγορία με το από πάνω και το Νορβηγικό δάσος. Ένα βιβλίο μελαγχολικό, γεμάτο αναμνηστικά ταξίδια στο παρελθόν χώρις καθόλου μαγικά ή σουρεαλιστικά στοιχεία, αλλά θεωρώ ότι είναι για τους λάτρεις του Μουρακάμι μιας και όλα τα στοιχεία που αγαπάς να μισείς κάνουν πάρτυ σε αυτό το βιβλίο!
Και για τελευταίο θα σας δώσω μια συλλογή μικρών ιστοριών που δεν έχω ακόμα τελειώσει. Ο τίτλος της..
Ο Ελέφαντας εξαφανίζεται, εκδ. ΩκεανίδαΟ Murakami σκιαγραφεί εδώ έναν κόσμο όπου η καθημερινότητα διαποτίζεται από μια παράδοξη αύρα σουρεαλισμού: το αποτέλεσμα μπορεί να προηγείται της αιτίας και μαζί να αίΙληΠοαναιρούνιαι, μνήμη και ψευδαίσθηση αλλάζουν το σχήμα της στιγμής, οι πιο κοινότοπες σκέψεις και δράσεις οδηγούν στις πιο απροσδόκητες αποκαλύψει και εξελίξεις. Σε αυτόν ακριβώς τον κόσμο διαδραματίζονται οι δεκαεπτά σπάνιες, σαγηνευτικές, οικείες, ανησυχητικές, ονειρικές, γαλήνια εύθυμες ιστορίες του καταπληκτικού αυτού Βιβλίου με τους παράξενους τίτλους: "Συναντώντας το 100% Τέλειο Κορίτσι Ένα Όμορφο Πρωινό του Απρίλη", "Το Κουρδιστό Πουλί και οι Γυναίκες της Τρίτης", "Η Πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, Η Ινδιάνικη Εξέγερση του 1881, η Εισβολή ίου Χίτλερ στην Πολωνία και το Βασίλειο των Λυσσαλέων Ανέμων", "Το Ανακοινωθέν των Καγκουρώ", "Ο Ελέφαντας Εξαφανίζεται"...
Ο αφηγητής της ομώνυμης ιστορίας, που δίνει και τον τίτλο στο Βιβλίο, έχει πάθει εμμονή για την ανεξήγητη εξαφάνιση ενός ελέφαντα από το τοπικό ζωολογικό κήπο. Πιστεύει πως μπορεί το Βλέμμα του στιγμιαία να είδε κάτι που φαντάζει αδύνατο... η πρωταγωνίστρια μιας άλλης ιστορίας συνειδητοποιεί πως έχει μπει σε μια αλλόκοτη πραγματικότητα όταν κατακρεουργεί τηλεπαθητικά ένα πράσινο τερατάκι που μόλις της έκανε πρόταση γάμου... η απάντηση ενός υπαλλήλου σε μία επιστολή παραπόνων αποκαλύπτει το απέραντο χάος των σκέψεων του, οι οποίες περιστρέφονται γύρω από την θεωρία του για "Την Ευγένεια της Ατέλειας"... η αϋπνία εξελίσσεται σε μία πρώτη γεύση θανάτου για μια νεαρή μητέρα... στη ζωή ενός άνδρα εισβάλουν άνθρωποι από την τηλεόραση... ένας νεαρός δέχεται την πρόσκληση κάποιας ξένης να επισκεφτεί το άψογα διατηρημένο δωμάτιο της "χαμένης" κόρης της...
"Ο Ελέφαντας Εξαφανίζεται" μας προσκαλεί να ανοίξουμε τα μάτια και να δούμε αυτό που αλλιώς θα είχε παραμείνει κρυφό: την αδιαμφισβήτητη ύπαρξη του ανεξήγητου -χαοτική και κωμική ταυτόχρονα- μέσα στη σοβαροφανή καθημερινότητα της ζωής. Είναι μια συλλογή από μοναδικές, ανατρεπτικές, συναρπαστικές ιστορίες, σελίδα τη σελίδα...
Αγαπώ αυτή την συλλογή για αυτό και την διαβάζω σιγά σιγά. Στην προτείνω αν θέλεις να παίρνεις μικρές γεύσεις Μουρακάμι χωρίς να χρειαστεί να διαβάσεις ολόκληρο το βιβλίο του.
Γεωργία Ζαρκαδάκη