Θεωρία της ημιμόρφωσης
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Θεωρία της ημιμόρφωσης

Theodor W. Adorno

«Διότι συχνά το διαδιδόμενο αλλάζει με τη διάδοση εκείνο ακριβώς το νόημα, το οποίο περηφανεύεται κανείς πως διαδίδει. Μόνο μια ευθύγραμμη και άρρηκτη αντίληψη της πνευματικής προόδου παρακάμπτει αμέριμνα το ποιόν μιας μόρφωσης που κοινωνικοποιήθηκε σε ημιμόρφωση. Αντίθετα, η διαλεκτική σύλληψη δεν πλανάται για την αμφισημία της προόδου εν μέσω της καταπιεστικής ολοκληρωτικότητας. Η όξυνση των ανταγωνισμών δηλώνει ότι όλες οι επιμέρους πρόοδοι στη συνείδηση της ελευθερίας συντελούν και στη συνέχιση της ανελευθερίας».
Διάχυτη σ` όλο το έργο του Αντόρνο και συμπυκνωμένη σ` αυτό το δοκίμιο, η σκέψη του για την κρίση της παιδείας στρέφεται, πέρα από τη συζήτηση περί παιδαγωγικών μεθόδων ή θεσμικών ρυθμίσεων και μεταρρυθμίσεων, στην απώλεια των πνευματικών προϋποθέσεων και σκοπών της μόρφωσης: της ικανότητας για αυθόρμητη εμπειρία και εννοιολογική εργασία, της ιστορικής μνήμης, της κριτικής συνείδησης και της αυτονομίας του πνεύματος, μέσα από τις οποίες διαμορφώνεται το υποκείμενο, σύμφωνα με την επαγγελία του αστικού Διαφωτισμού. Ως ιστορική μετεξέλιξη αυτού του κινήματος, η ημιμόρφωση δεν είναι μισή μόρφωση, ούτε απλή αμορφωσιά, αλλά έχθρα απέναντι στην κουλτούρα, έκπτωση και εμπλοκή της σε επιμέρους σκοπιμότητες και ίδια οφέλη, σε πείσμα και με τη βοήθεια της μαζικής διάδοσης πνεύματος και τέχνης. Η κάλυψη των ημιμορφωτικών αναγκών ολοένα ευρύτερων στρωμάτων μικροαστικού τύπου, με φετιχοποιημένα πολιτιστικά αγαθά, συντηρεί από τη μια την ιδεαλιστική απολυτοποίηση του πνεύματος ως προνόμιου των ολίγων, κι από την άλλη την αλλοτρίωση και υποστασιοποίησή του σε απλή οδηγία και εξάρτημα της πρακτικής, όργανο συμμόρφωσης και προσαρμογής των πολλών στην ανταγωνιστική ολοκληρωτική κοινωνία.


[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]

Λευτέρης Αναγνώστου (Μεταφραστής)


Theodor W. Adorno

Theodor W. Adorno (Συγγραφέας)

Ο Theodor W. Adorno, γιός εβραίου εμπόρου, γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1903 στη Φρανκφούρτη. Μετά την αποφοίτησή του από το λύκειο, σπουδάζει στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης φιλοσοφία, κοινωνιολογία, ψυχολογία και μουσικολογία. Το 1924 αναγορεύεται σε Διδάκτορα βάσει της διατριβής του με θέμα τον Husserl. Ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάζεται ταυτόχρονα ως μουσικοκριτικός. Το 1925 μετοικεί στη Βιέννη, όπου συνεχίζει τις σπουδές του στη μουσική με δασκάλους τον Alban Berg (σύνθεση) και τον Eduard Steuermann (πιάνο). Το 1927 αποτυγχάνει η πρώτη του προσπάθεια να αποκτήσει τον τίτλο του υφηγητή στην έδρα του Hans Cornelius. Από τα τέλη της δεκαετίας του 20, ο Adorno γίνεται άτυπος συνεργάτης του Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης. Το 1931 αποκτά τον τίτλο του υφηγητή με μια διατριβή για τον Kierkegaard και επιβλέποντα καθηγητή τον Paul Tillich. Το 1933 του απαγορεύεται η διδασκαλία σε γερμανικά πανεπιστήμια. Το 1934 μεταναστεύει στην Αγγλία και αρχίζει να διδάσκει στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το 1938 μεταναστεύει στις ΗΠΑ όπου εργάζεται στο Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας, το οποίο έχει ήδη μετεγκατασταθεί στη Νέα Υόρκη. Ταυτόχρονα συνεργάζεται με τον Paul Lazarsfeld στο Princeton Radio Research Project. Το 1949 επιστρέφει στη Γερμανία και διδάσκει φιλοσοφία και κοινωνιολογία στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Μαζί με τον Horkheimer διευθύνει το Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας. Το 1959 ο Adorno διαδέχεται στη θέση του διευθύνοντα προέδρου του Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας τον Horkheimer, ο οποίος γίνεται ομότιμος καθηγητής και αποχωρεί. Το 1961 αρχίζει η γνωστή ως "διαμάχη περί θετικισμού" αντιπαράθεση μεταξύ Karl Popper και Adorno σχετικά με μεθοδολογικά προβλήματα των κοινωνικών επιστημών. Το 1968 ξεκινούν σοβαρές συγκρούσεις με τους φοιτητές. Στις 31 Ιανουαρίου 1969 ο Adorno καλεί την αστυνομία να διώξει τους φοιτητές που είχαν καταλάβει το Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας. Στις 6 Αυγούστου 1969 πεθαίνει από έμφραγμα στο Visp, στην Ελβετία.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Εκδότης:
Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
86
Διαστάσεις:
17x12
Βάρος:
0.098 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση