Πολιτισμός και τέχνη αποτελούν από τα δυνατότερα αλλά εν πολλοίς αναξιοποίητα
χαρτιά για την επείγουσα ανάταξη, ανάπτυξη και ανασυγκρότηση της Ελλάδας. Προ-
κειμένου να πραγματωθεί, το δυναμικό αυτό προϋποθέτει διερεύνηση και ανάδειξη, ιδι-
αίτερα εν καιρώ πολυετούς πλέον κρίσης και αστικής παρακμής. Εδώ ακριβώς σκοπεύ-
ει να συμβάλει ο παρών τόμος, που επιδιώκει δημιουργικό προβληματισμό γύρω από
τα αντικείμενα του τίτλου του, δηλαδή γύρω από το αναπτυξιακό δυναμικό της τέχνης,
του χωρικού και του πολιτιστικού γίγνεσθαι τόσο από πλευράς της Θεματικής Ενότη-
τας Τέχνη-Αρχιτεκτονική-Πολεοδομία του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ),
όσο και του ΕΑΠ ευρύτερα.
Πιο συγκεκριμένα, το ανά χείρας έργο προτείνει τον σχεδιασμό της ανάπτυξης και
της απελευθέρωσης της χώρας από την κρίση ως πνευματική διαδικασία αυτογνωσί-
ας και μετασχηματισμού, δημιουργικού αλλά και ηθικού, αποφεύγοντας τη συνηθισμέ-
νη, αδιέξοδη λογιστική προσέγγιση των τελευταίων χρόνων. Κεντρικοί άξονές του είναι
νέες και αναδυόμενες μορφές διαλόγου με το αρχαιολογικό παλίμψηστο της χώρας, οι
σημερινές τέχνες στην Ελλάδα, πλαστικές, εικαστικές και χωρικές, και το διερευνώμε-
νο εδώ αναπτυξιακό τους πρόσημο.
Στην εισαγωγή αναπτύσσεται ο προσανατολισμός του τόμου, ο οποίος υπαγορεύε-
ται από κριτική τοποθέτηση απέναντι στην τρέχουσα θεωρία για την τέχνη, τον πολιτι-
σμό και το χώρο, αντιμετωπίζοντάς τα ως πολυεπίπεδες υλικο-πνευματικές οντότητες
τόσο σε εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Οι παράμετροι αυτές υπαγορεύουν την ευ-
ρύτερη κοινωνική και χωρική ένταξη του προβληματισμού και την κατάθεση μίας και-
νοτόμου προοπτικής.
Ο τόμος περιλαμβάνει δώδεκα πρωτότυπες εισηγήσεις από αναγνωρισμένους πανε-
πιστημιακούς και ερευνητές, που διερευνούν νέες περιοχές, όπως:
• Ελληνική πρωτοπορία στη σημερινή αρχαιολογική έρευνα και αναστήλωση.
• Δυνατότητες της Ελλάδας για διεθνή καλλιτεχνική πρωτοπορία.
• Αντι-ποιητική των μεγάλων σημερινών δημόσιων έργων και ο δυνητικός ρόλος του
Υπουργείου Πολιτισμού στη συνολική σύλληψη και πρωτοπόρο ανάδειξη χώρων μεγί-
στου ποιητικού αντίκτυπου, αρχαιολογικής και περιβαλλοντικής σημασίας.
• Αντικρουόμενες προσεγγίσεις και νέες ερμηνείες του γνώριμου αρχαιολογικού τοπίου.
• Οι νέες τεχνολογίες στη μελέτη και την προβολή του πολιτιστικού γίγνεσθαι.
• Μετασχηματισμοί τόπων λόγω πρόσφατης αρχαιολογικής ανάδειξης ή μουσειακής
πλαισίωσής τους.
• Αναδυόμενες, μέσω νέας έρευνας, πτυχές του υλικού και πνευματικού πολιτισμού της
χώρας (αρχιτεκτονική, τέχνη, νησιωτικότητα).
• Διάλογοι μεταξύ δημόσιας τέχνης, μνήμης, και αστικού χώρου.
• Ο νέος αστικός ρόλος των ελληνικών μουσείων και ο επίσης νέος αειφορικός σχεδια-
σμός τους.