Τα ονόματα του Διονύσου
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Τα ονόματα του Διονύσου

Προαναγγελίες μιας διαρκώς ματαιούμενης έλευσης

Φώτης Τερζάκης

Το όνομα του Διονύσου στον τίτλο αυτής της συλλογής δοκιμίων είναι μια μεταφορά για το «άλλο» του Λόγου: το στοιχείο εκείνο που παρέμεινε σταθερά αρνημένο ή απωθημένο μέσα στον πολιτισμό του Διαφωτισμού, επίφοβο για τα αστικά και πατριαρχικά του θεμέλια (ένα άλλο όνομα, του οποίου μπορεί να είναι ύλη ή φύσις). Συνδεδεμένο καταστατικά με τη γιορτή και με την εξέγερση, υπήρξε το κρυφό περιεχόμενο κάθε λαϊκής ανταρσίας, κάθε μεσσιανικής προσδοκίας και κάθε επαναστατικής εξαγγελίας μέσα στην ιστορία - και στους καιρούς μας επανήλθε δραματικά, μαζί με τις απηχήσεις ενός ορισμένου ρομαντισμού και με τις δονήσεις ενός πολύμορφου κοινωνικού κινήματος, μιας νέας απελευθερωσιακής ουτοπίας (που ήταν ακόμη μαζί μας έως χθές, παραμονές του τέλους της χιλιετίας). Στη φιλοσοφία, αυτό εμφανίζεται ως πρώτη διαφορά (ή αλλιώς «μη ταυτότητα»), στη γενετική ανθρωπολογία και στη θεωρία της γλώσσας ως παιχνίδι ή μίμηση. Στην ανάλυση της θρησκείας εκπροσωπείται απο την έκσταση και το όργιο, στην ψυχανάλυση από την αρχή της ηδονής και τον δυναμισμό της επιθυμίας (μια μεταφορά του οποίου μπορεί κάλλιστα να είναι ο ψυχιατρικός ιδεότυπος της τρέλας), ενώ στη μοντέρνα τέχνη εγείρεται ως αναζήτηση και δημιουργική αφομοίωση του απώτατα αρχαϊκού (ή εν γένει του μη δυτικού). Τα παραπάνω δοκίμια ερευνούν την ανάδυση αυτού του στοιχείου σε προνομιακές στιγμές του πολύ πρόσφατου πολιτισμού - μεταξύ των οποίων η διαλεκτική ανθρωπολογία της Σχολής της Φρανκφούρτης (σε συνομιλία με αυτήν του Georges Bataille), η παράδοξη φιλοσοφία του Jacques Derrida, η βρετανική αντιψυχιατρική, αλλά και αισθητικές ή πολιτισμικές μορφές όπως ο κινηματογράφος του Ταρκόφσκι, η αφροαμερικάνικη μουσική και η λεγόμενη ψυχεδελική κουλτούρα που επανερμήνευσε με σύγχρονους όρους ορισμένους στερεότυπους της μυστικιστικής εμπειρίας. Μέσα από κρίσιμες ερμηνευτικές μετατοπίσεις, ο συγγραφέας προσπαθεί οχι μόνο να δείξει τη νοηματική συνέχεια κάτω από τη φαινομενική πολλαπλότητα των μορφών, αλλά και να αναδείξει εκείνο που μέσα σε αυτές συνιστά το αναπαλλοτρίωτα νέο. Μια άλλη φιλοσοφική γλώσσα, την οποία θα μπορούσε να μιλήσει -αν υπάρχει ακόμη καιρός γι` αυτό- ο ανατέλλων αιώνας.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Φώτης Τερζάκης

Φώτης Τερζάκης (Συγγραφέας)

Ο Φώτης Τερζάκης γεννήθηκε το 1959 στην Πάτρα. Ίδρυσε και διηύθυνε τις εκδόσεις Praxis (1982-1990), ενώ υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εκδόσεων Πρίσμα (1990-94). Από το 1998 σχεδιάζει και επιμελείται τη σειρά "Ιστάρ. Ανθρωπολογία της σεξουαλικότητας" στις εκδόσεις Οξύ. Έχει εργαστεί ερευνητικά, στο πλαίσιο σεμιναρίων, σε ποικίλους τομείς των ανθρωπιστικών επιστημών. Από το 1992 συνδιοργανώνει ένα Ανεξάρτητο Θρησκειολογικό Σεμινάριο, που το 1997 οδήγησε στη δημιουργία της Εταιρείας Θρησκειολογικών Ερευνών (της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος γραμματέας), ενώ ήταν από τους βασικούς συντάκτες του "Θρησκειολογικού Λεξικού" των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα. Έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια και κριτικές στον περιοδικό τύπο, συνεργάζεται δε ως βιβλιοκριτικός με τις εφημερίδες "Ελευθεροτυπία" και "Καθημερινή". Έχει επίσης παρουσιάσει μεγάλο αριθμό μεταφράσεων σε συναφή πεδία. Έργα του είναι: "Τα αίματα της γλώσσας". "Έξι ποιήματα" (Όστρακα, Πάτρα 1988)· "Φύση και κοινωνία: γενεαλογία ενός τύπου συνείδησης και μιας σχέσης κυριαρχίας" (Έρασμος, 1990)· "Σημειώσεις για μιαν ανθρωπολογία της μουσικής" (Πρίσμα, 1990)· "Φιλελευθερισμός και τρομοκρατία. Πολιτικά κείμενα" (Πρίσμα, 1991)· "Οι αντίποδες του ΄60: πίσω από τη διφορούμενη έννοια του μεταμοντερνισμού και μέσα από τα νέα κοινωνικά κινήματα" (Πρίσμα, 1992)· "Το φάντασμα μιας δεκαετίας: κουλτούρα και εναλλακτικός πολιτισμός στη δεκαετία του 1960" (συλλ. τόμος, επιμ. με τη Σώτη Τριανταφύλλου, Δελφίνι, 1994)· "Φιλοσοφικός ρεφορμισμός. Προβλήματα διαλεκτικής και ολότητας στη φιλοσοφία και την πολιτική θεωρία του Jurgen Habermas" (Έρασμος, 1996)· "Η διαλεκτική επαναπροσδιορισμένη. Συμβολή στη διερεύνηση των φιλοσοφικών και ανθρωπολογικών θεμελίων μιας έννοιας" (Φιλίστωρ, 1996)· "Μελέτες για το ιερό" (Ελληνικά Γράμματα, 1997)· "Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση: τα χρώματα της σκακιέρας" (Ελληνικά Γράμματα, 1998)· "Τα ονόματα του Διονύσου. Προαναγγελίες μιας διαρκώς ματαιούμενης έλευσης" (Οξύ, 2000).
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Εκδότης:
Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
311
Διαστάσεις:
24x17
Βάρος:
0.655 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση