Από την 11η Σεπτεμβρίου 2001 μέχρι την τρομοκρατική επίθεση στο Charlie Hebdo και το τρομοκρατικό αντισημιτικό χτύπημα στο εβραϊκό παντοπωλείο στο Παρίσι, οι «θεωρίες της συνωμοσίας», με την αποφασιστική μεσολάβηση του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, γνωρίζουν ιδιαίτερη άνθηση. Ανασυγκροτούν και ανανεώνουν μια μανιχαϊκή κοσμοαντίληψη, έναν σκοταδιστικό τρόπο σκέψης και δράσης, απειλητικό για τις δημοκρατικές και πλουραλιστικές κοινωνίες. Στο παρόν πολύ πρόσφατο δοκίμιό του, ο φιλόσοφος, ιστορικός των ιδεών και πολιτολόγος, Πιέρ-Αντρέ Ταγκιέφ (Pierre-André Taguieff), διευθυντής ερευνών στο CNRS, εκθέτοντας με απλό, κριτικό και συνοπτικό τρόπο όλες τις θεωρητικές επεξεργασίες και έρευνες, έως τις πλέον πρόσφατες, περί «συνωμοσιολογίας», αναλύει τα χαρακτηριστικά της, την «λογική» και τους μυστικοποιητικούς μηχανισμούς της, τα πρόσωπά της και τον λόγο της. Αναδεικνύει την ιδεολογική της προσφορά, αλλά και μια ορισμένη κοινωνική ζήτηση για εξ αποκαλύψεως «αλήθειες», που «μας κρύβουν οι ισχυροί», νέες απατηλές βεβαιότητες εν μέσω μιας χαώδους κίνησης του παγκοσμιοποιημένου κόσμου μας.

Παλιά και νέα συνωμοσιολογία: από τους Ιλουμινάτι, την Γαλλική Επανάσταση, το αντισημιτικό πλαστογράφημα των «Πρωτοκόλλων των Σοφών της Σιών» και τις μεταμορφώσεις του, μέχρι την 11η Σεπτεμβρίου και τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo, περνώντας, μεταξύ άλλων, από την διεθνή οικονομική κρίση του 2007-2008, την υπόθεση WikiLeaks, τις τρομοκρατικές αντισημιτικές επιθέσεις στην Τουλούζη, την ακροδεξιά αλλά και αριστερή συνωμοσιολαγνεία, το πολυσχιδές λαϊκιστικό, εθνικιστικό και αντισημιτικό τους φαντασιακό, τον εξτρεμισμό, τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό, την υπόθεση Ντομινίκ Στρος-Καν, τις επιδημίες, ακόμα και τους «ψεκασμούς».

Ο Π.-Α. Ταγκιέφ, συγγραφέας σημαντικών βιβλίων και άρθρων για τις «θεωρίες της συνωμοσίας», σέρνει το περίγραμμα του νέου συνωμοσιολογικού μύθου, των αδιάκοπων μεταμορφώσεών του, που κατασκευάζουν έναν «δαιμονικό», έναν «απόλυτο εχθρό». Στηριζόμενος στο συνθετικό απόσταγμα έγκυρων διεθνών ακαδημαϊκών ερευνών και μελετών, εμπλουτίζει δικές του προωθημένες αναλυτικές επεξεργασίες, αποκωδικοποιώντας τα νέα είδη, εντοπίζοντας τους νέους φορείς και τα ακροατήριά τους, τα νέα μέσα και τα νέα πεδία της συνωμοσιολογικής αφήγησης, προτείνοντας τρόπους αντιμετώπισης της.