Σοφοκλέους Φιλοκτήτης
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Σοφοκλέους Φιλοκτήτης

Κριτική και ερμηνευτική έκδοση

Γεράσιμος Α. Μαρκαντωνάτος

Ο μύθος του Φιλοκτήτη έχει εμπνεύσει όχι μόνο αρχαίους αλλά και νεώτερους ποιητές. Η ζωή και η προσωπικότητα του ήρωα και ιδιαίτερα η ανάλγητη εγκατάλειψή του στη Λήμνο από τους Αργείους και η μοιραία ύστερα ανάγκη που τους έκαμε να τον ξαναθυμηθούν και να επιδιώξουν τη μεταγωγή του στο Ίλιο αποτέλεσε πρόσφορο θέμα αξιόλογων δραματικών συνθέσεων. Καμιά όμως δραματοποίηση του μύθου του Φιλοκτήτη, από αρχαιότερους ή νεώτερους ποιητές, δεν μπόρεσε να φτάσει την ποιητική δημιουργία του Σοφοκλή. Η απαράμιλλη πλοκή, η εξαίρετη ηθοποιΐα, το σφοδρό πάθος, η συγκλονιστική μεταστροφή του Νεοπτόλεμου και ιδιαίτερα η ιδεολογική προβληματική του έργου με όλες της τις προεκτάσεις το καθιστούν υποδειγματικό στο είδος του κι ένα από τα αρτιότερα επιτεύγματα όχι μόνο της Αττικής αλλά και της παγκόσμιας δραματογραφίας.
Τις πρώτες αναφορές στο μύθο του Φιλοκτήτη συναντούμε στα ομηρικά έπη. Έτσι στον γνωστό Ομηρικό Κατάλογο της Ιλιάδας (II. 484 κεξ.), αφού παρουσιαστούν οι πόλεις όπου κυβερνούσε ο Φιλοκτήτης (II. 716-7), ακολουθούν μερικές σημαντικές πληροφορίες για τη ζωή και τη μοίρα του ήρωα:
των δε Φιλοκτήτης ήρχεν, τόξων ευ ειδώς,
επτά νεών· ερέται δ` εν εκάστη πεντήκοντα
εμβέβασαν, τόξων εύ ειδότες ίφι μάχεσθαι.
αλλ` ο μεν εν νήσω κείτο κρατέρ` άλγεα πάσχων,
Λήμνω εν ηγαθέη, όθι μιν λίπον υίες Αχαιών
έλκει μοχθίζοντα κακώ ολοόφρονος ύδρου·
ενθ` ό γε κείτ` αχέων· τάχα δε μνήσεσθαι έμελλον
Αργείοι παρά νηυσί Φιλοκτήταο άνακτος. (II. 718-725)
Από το απόσπασμα αυτό της Ιλιάδας συνάγεται ότι:
(α) Ο Φιλοκτήτης που ήταν άριστος τοξότης είχε πάρει μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας επικεφαλής εφτά πλοίων
(β) είχε εγκαταλειφθεί από τους Αργείους στη νήσο Λήμνο για την αγιάτρευτη πληγή που του προξένησε ένα φαρμακερό νερόφιδο·
(γ) εκεί στον τόπο της εγκατάλειψής του υπέφερε απερίγραπτα δεινά κι ένιωθε άφατη οδύνη για το κατάντημά του·
(δ) πολύ γρήγορα όμως οι Αργείοι επρόκειτο κάποια μέρα να ξαναθυμηθούν τον Φιλοκτήτη.
Στην Οδύσσεια επίσης μνημονεύεται ότι ο ήρωας αυτός στην πολιορκία της Τροίας -όταν έλαβε μέρος- αναδείχτηκε εξαίρετος τοξότης ανάμεσα στους Αργείους (VIII. 219-20) και ότι μετά την εκπόρθηση του Ιλίου ξαναγύρισε σώος και αβλαβής στην πατρίδα του (III.190).
[...]


[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]

Γεράσιμος Α. Μαρκαντωνάτος (Συγγραφέας)

Ο Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1938. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και με υποτροφία του ΙΚΥ συνέχισε τις σπουδές του σε αγγλικό πανεπιστήμιο, απʼ όπου πήρε διδακτορικό δίπλωμα στην κλασική φιλολογία. Αργότερα έλαβε επίσης πτυχίο αγγλικής φιλολογίας από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Δίδαξε για πάρα πολλά χρόνια στη μέση εκπαίδευση (1963-1996) απʼ όπου αφυπηρέτησε ως σχολικός σύμβουλος φιλολόγων. Δίδαξε επίσης για ένα χρονικό διάστημα στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έγραψε πάνω από 50 βιβλία που έχει εκδώσει ο εκδοτικός οίκος Gutenberg, και δημοσίευσε πολυάριθμα άρθρα και μελετήματα επί θεμάτων Αρχαίας και Νέας Ελληνικής Φιλολογίας σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Τα σπουδαιότερα έργα του είναι η διατριβή του για την τραγική ειρωνεία, οι κριτικοερμηνευτικές εκδόσεις του των τραγωδιών του Σοφοκλή "Οιδίπους Τύραννος", "Αντιγόνη" και "Φιλοκτήτης", του Ευριπίδη "Ιφιγένεια η εν Ταύροις" και του Θουκυδίδη "Περικλέους, Επιτάφιος" όπως επίσης και τα Λεξικά: "Βασικό λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας", "Βασικό λεξικό της λατινικής γλώσσας", "Βασικό λεξικό λογοτεχνικών όρων" και "Λεξικό αρχαίων, βυζαντινών και λόγιων φράσεων της νέας ελληνικής" που έκαναν πολλές επανεκδόσεις και ανατυπώσεις. Έχει συγγράψει σειρές σχολικών βοηθημάτων για την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και τη διδασκαλία της για όλες τις τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου. Τα βιβλία του αποτελούν τα πλέον έγκυρα και χρήσιμα ερμηνευτικά έργα που έχουν γραφτεί ως τώρα για διδάσκοντες και διδασκόμενους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Βασικός σκοπός τους είναι να προσφέρουν με φιλολογική επιστημοσύνη και παιδαγωγική μεθοδολογία ό,τι είναι απαραίτητο για την όσο το δυνατόν ανετότερη και πληρέστερη κατανόηση και πιο καρποφόρα ερμηνεία των αρχαίων ελληνικών κειμένων, που διδάσκονται στη μέση εκπαίδευση. Με την ποιότητα, την επιστημονική εγκυρότητα και την αισθητική αρτιότητα των εκδόσεων των βιβλίων του, ο Γεράσιμος Μαρκαντωνάτος είναι, ίσως, ο γνωστότερος και από τους σημαντικότερους συγγραφείς του είδους ανάμεσα στους συναδέλφους του φιλολόγους.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Εκδότης:
Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
305
Διαστάσεις:
24x17
Βάρος:
0.643 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση