Ο Παχώμιος Ρουσάνος με τις γνώσεις του, τη φιλομάθειά του, την άοκνη προσπάθειά του να εμψυχώσει τον καταβεβλημένο ηθικοπνευματικά λαό σε χαλεπούς καιρούς, αντέταξε πυλώνα ηθικό και προέτρεψε στη γνώση και τη μάθηση ως αντίβαρο της ροπής του λαού σε αμάθεια, απαιδευσία και ανηθικότητα. Ασυμβίβαστος, πολεμικός, αμερόληπτος, αδέκαστος, νηπτικός, ένας χαρακτήρας ανθρώπου που κερδίζει τον θαυμασμό κάθε απλού πολίτη που έρχεται σε επαφή με τα έργα του. Δικαίως, θεωρώ, κερδίζει τον τίτλο του Προδρόμου του Πατροκοσμά, αν όχι αυτόν του πρώτου διδάσκαλου του γένους.
