Ὁ ἀφηγητής, ἕνας πλανόδιος στοχαστὴς ποὺ ταξιδεύει στὸν χρόνο, μεταγράφει τὶς μαρτυρίες ψευδώνυμων προ- σώπων, μὲ ἀφορμή, συνήθως, μία φαινομενικὰ ἀσήμαντη λεπτομέρεια ἀπὸ τὴν ἀληθινὴ ζωὴ τῶν φιλοσόφων. Δε- κατέσσερα διαδοχικὰ «ὄνειρα»ὁδηγοῦν σὰν ὁδοδεῖκτες στὰ πέρατα μιᾶς ἑνιαίας διαδρομῆς ἀλλὰ καὶ μιᾶς δρα- ματικῆς ἐξόδου ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν ἀφηγηματικὸ ἱστό.
Ὁ ἀλχημιστὴς Νεύτωνας ἀνακαλύπτει τὸ μαγικὸ ἐλιξίριο, ἀλλὰ οὐδέποτε θὰ μάθει· Ὁ Βίκο διαβάζει κατάπληκτος τὴν ἀγγελία τοῦ θανάτου του· Ὁ Σπινόζα ἀναζητεῖ στὴν ἐξορία του, μὲ κάθε τίμημα, τὴ μαύρη χήρα· ὁ Δαρβίνος βρίσκεται λιπόθυμος σ’ ἕνα χαντάκι ὅταν ὁ συνεργάτης του ἀντικρίζει ἕνα ἀλλόκοτο πλάσμα· ὁ Καρτέσιος βλέπει τρία ὄνειρα ὅταν ἀποκοιμιέται στὸν πάτο μιὰ θεόρατης πήλινης θερμάστρας· ὁ Λὰ Μετρὶ στοιχηματίζει μὲ τὴ ζωὴ του σ’ ἕνα φαγοπότι καὶ χάνει· μιὰ σιδερένια κούκλα σκορπᾶ τὸν τρόμο καὶ τὴν καταστροφή· ποιά εἶναι ἄραγε ἡ τύχη ἑνὸς ἐπιστήμονα ποὺ ἀγωνιᾶ ν’ ἀποδείξει τὴ θεω- ρία του λανθασμένη; Ὁ Κὰντ γίνεται στόχος δύο ληστῶν, μὰ στὴ θέση του σκοτώνεται ὡς ἐκ θαύματος ἕνας ἄλλος περαστικὸς· ἕνας μαθηματικὸς πιστεύει ὅτι ἀπέδειξε τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ ἀλλὰ ὅλα ἀνατρέπονται τὴν ὑστάτη· δυὸ παράξενοι χαρακτῆρες μεταφέρουν ἕνα μήνυμα στὸν ἑτοι- μοθάνατο φιλόσοφο Μπένθαμ, ἀλλὰ φτάνουν ἀργά, ὅταν πιὰ θὰ ἔχει πεθάνει καὶ τότε ἀντικρίζουν τὰ ζωντανά του μάτια· ἡ ὀδύσσεια τοῦ λειψάνου τοῦ Τόμας Πέιν, ποὺ κα- τέληξε κατεργασμένα κουμπιὰ καὶ δαχτυλίδια· ἡ παρά- ξενη μεταμόρφωση ἑνὸς κληρονόμου σὲ κάποιον ἄλλον· πῶς ἡ Τερέζα, ἡ σύντροφος τοῦ Ρουσσώ, ἐμφανίζεται στὸν συγγραφέα καὶ ἀνατρέπει τὴ ζωή του;