ΜΕ ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΤΟΥ ΑΦΗΓΗΜΑΤΑ, ο συγγραφέας τείνει να αναπλάσει έναν κόσμο οριστικά χαμένο και γι᾽ αυτό ίσως βαθιά νοσταλγημένο. Είναι ο κόσμος της εφηβείας του, με τους τοπικούς και χρονικούς προσδιορισμούς του, που του προσδίδουν το ιδιάζον χρώμα του. Η μικρή επαρχιακή γενέτειρα, με τους μυροβόλους κήπους της και τους συγκινητικά γλαφυρούς χαρακτήρες της, στα χρόνια του πολέμου και της Κατοχής, ή λίγο πριν λίγο μετά. Όταν, με δυο λόγια, ο συγγραφέας, γεννημένος στον Πύργο της Ηλείας το 1930, ήταν παιδί, έφηβος, νέος. Ο συγγραφέας δεν κάνει τίποτε για να αποκρύψει το αυτοβιογραφικό στοιχείο των ιστοριών του – για να παραπλανήσει, ενδεχομένως, τον αναγνώστη του εις ό,τι αφορά στο επινοημένο. […] Το συγγραφικό εγώ, χωρίς να παρεμβαίνει ανοιχτά μέσα στη διήγηση, μεταγγίζει στη ματιά του αφηγητή τη δική του πείρα ζωής, ακόμη και τη φθορά του. Και από αυτή τη δυσδιάκριτη σύγκλιση των οπτικών γωνιών, κατά τη γνώμη μου, προκύπτει ο χαρακτηριστικός τόνος των διηγήσεων του Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλου, ένα κράμα τρυφερότητας και ειρωνείας, δραματικότητας και χιούμορ, εξωραϊστικού λυρισμού και διακριτικά κριτικής στάσης […].

ΣΠΥΡΟΣ  ΤΣΑΚΝΙΑΣ

Λιτότητα, σαφήνεια και λεπτό χιούμορ, αδιόρατες μετατοπίσεις και αυστηρή δομή συνιστούν τα χαρακτηριστικά ενός καλοζυγισμένου κειμένου, που ανάλαφρα απογειώνεται και επιτυγχάνει την υπέρβαση όλων των καταθλιπτικών εκφάνσεων της ύπαρξης, τις οποίες έχει έντεχνα δημιουργήσει.

ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΤΖΙΑ

Ας δοκιμάσουμε, ωστόσο, να πάμε πέρα από την έντονη δροσιά και τη χάρη την οποία αποπνέουν ως εδώ τα κομμάτια του συγγραφέα, χωρίς μολοντούτο να βάλουμε στην άκρη και τον συχνά μελαγχολικό ή πεσιμιστικό τους τόνο, κι ας ψάξουμε τις βαθύτερες, υπόγειες λειτουργίες τους. […] Εν πρώτοις να δούμε τη μονίμως αποδραματοποιημένη ή αντιδραματική στάση του: όσο δυσκολότερες είναι οι καταστάσεις οι οποίες τον απασχολούν, τόσο περισσότερο μειώνεται η συναισθηματική θερμοκρασία της αντιμετώπισής τους – με πρόδηλο αποτέλεσμα την έμμεση, αλλά πολύ δραστική επίταση της σημασίας τους. Το δεύτερο στοιχείο στο οποίο οφείλουμε να σταθούμε, καθώς προχωρούμε, είναι το τέχνασμα της παρέλκυσης της προσοχής του αναγνώστη. Ο Παπαδημητρακόπουλος στρέφει πολλές φορές την αφήγηση στα επουσιώδη των ιστοριών του, αφήνοντας την ουσία να τεκμαίρεται μόνο δια της πλαγίας – λύση η οποία υποδεικνύει εντελέστερα την εκάστοτε μυστική του συνθήκη: το υπαρξιακό άγχος, την αγωνία του θανάτου ή την πικρή συναίσθηση μιας ανέκκλητης φθοράς. Ας μην παραλείψουμε και ένα άλλο χαρακτηριστικό: τη διακριτική ειρωνεία και τον λεπτό αυτο-χλευασμό μέσω των οποίων ο Παπαδημητρακόπουλος χειρίζεται το σύνολο της θεματολογίας του, χωρίς να της επιτρέπει να χαλαρώσει, να βαλτώσει ή να σκουριάσει ούτε στιγμή.

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο αναγνώστης δεν είναι ποτέ βέβαιος για ποιό πράγμα ακριβώς μιλάει ο συγγραφέας, που ανυπόκριτα εμφανίζεται ως αφηγητής της ιστορίας. Η αβεβαιότητα αυτή δεν έχει καμιά σχέση με την κρυστάλλινη διαύγεια του λόγου. Προκύπτει από την επίμονα κατακτημένη, περίτεχνη αφηγηματική μέθοδο, βασικό γνώρισμα της οποίας είναι συνήθως ένας ουδέτερος τόνος δοκιμιακής γραφής ή χρονικού, κάτω από τον οποίο λειτουργεί αθόρυβα, σαν βραδυφλεγής εκρηκτικός μηχανισμός, ένα συναισθηματικά φορτισμένο επεισόδιο ή μια απροσδόκητη εξέλιξη της αφήγησης, που ανοίγει μιαν άλλη προοπτική.

ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΚΝΙΑΣ

Η διαύγεια στην έκφραση και η σαφήνεια στην πλοκή, μαζί με την προσήλωση του πεζογράφου στη φαινομενική λεπτομέρεια, τον τοποθετούν στο μινιμαλιστικό ρεύμα.

ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΟΤΖΙΑ