Αν ως παράσταση θεωρήσουμε την «ποιητική της μνημοσύνης», αφού σ’ αυτή συνενώνονται δημιουργικά η μνήμη του συγγραφέα με τη μνήμη του ηθοποιού και η μνήμη του θεατή με τη μνήμη της κοινωνίας, τότε το θέατρο μπορεί να αποκληθεί «τέχνη της μνήμης», του αναστοχασμού και της επαναληπτικής εμφάνισης του παρελθόντος στο παρόν, άρα της χρονούμενης παρουσίας ενός αχρονικού παρελθόντος, δια της οποίας η πολιτισμική μνήμη (ως συλλογικό προϊόν), εγκιβωτίζεται στην ατομική μνήμη του θεατή (ως υποκειμενικό δημιούργημα) με καθολική αναφορά. Κατ’ αυτό τον τρόπο το θέατρο μετατρέπεται σε μια «τελετή ανάμνησης και αναπαραγωγής του παρελθόντος, πράξη συλλογής και συγκόλλησης στοιχείων αυτού, με τα οποία ταυτόχρονα επιχειρείται να επιβληθεί μια ερμηνεία του, να διαμορφωθεί η συνείδηση του θεατή και δι’ αυτών να σχεδιασθεί μια πολιτισμική ταυτότητα»
Οι σκέψεις αυτές αποτελούν τον πυρήνα του Συνεδρίου «Ο Χρόνος στο Θέατρο. Θεατρική Μνήμη ενός Άχρονου Παρόντος» και των αντίστοιχων πρακτικών του παρόντος τόμου, τα οποία αναφέρονται στον τον χρόνο του θεατή και τον κειμενικά εγγεγραμμένο χρόνο, τον ωρολογιακά μετρήσιμο χρόνο, σε συνάρτηση προς τον σκηνικά εμφανιζόμενο χρόνο της παράστασης, αλλά και τον χρόνο στο αρχαίο δράμα και στο σύγχρονο θέατρο, τον χρόνο του παιδιού θεατή, σε αντιδιαστολή προς αυτόν του ενήλικα και την a posteriori ιχνηλάτηση των εντυπώσεων, αναμνήσεων και βιωμάτων που προκαλούνται από τη συμμετοχή της θεώσας συνείδησης στο σκηνικά προσφερόμενο θέαμα.
Οι συγγραφείς του τόμου:
Αφροδίτη Ανδρέου, Αλέξανδρος-Σταμάτιος Αντωνίου, Άννα Αφεντουλίδου, Αντωνία Βασιλάκου, Ευάγγελος Βρέττας, Φρύνη Βρεττού, Παναγιώτης Γαλάνης, Χρήστος Γαλίτης, Σταμάτης Γαργαλιάνος, Ελένη Γεωργίου, Θόδωρος Γραμματάς, Μαρία Δημάκη-Ζώρα, Κωνσταντίνα Ζηροπούλου, Γεωργία Καλογήρου, Αγνή Καραγιάννη, Αιμιλία Καραντζούλη, Γιάννα Ν. Κατσιαμπούρα, Ιφιγένεια Καφετζοπούλου, Όλγα Κόφα, Νεκτάριος-Γεώργιος Κωνσταντινίδης, Αντώνιος Λενακάκης, Βασίλειος Λορεντζάκης, Dorota Michulka, Ευγενία Μάμαλη, Κωνσταντίνος Μαστροθανάσης, Ανδρομάχη Μοντζολή, Μαίρη Μπαϊρακτάρη, Μαρία Μπιμπούδη, Αθανάσιος Γ. Μπλέσιος, Ιωάννα Μπλούτη, Βάσω Οικονοπούλου, Κωνσταντίνος Πανούσης, Σίμος Παπαδόπουλος, Αλεξία Παπακώστα, Αντιγόνη Παρούση, Σάββας Πατσαλίδης, Κυριακή Πετράκου, Αλέξιος Α. Πέτρου, Γιώργος Π. Πεφάνης, Κωνσταντίνος Δ. Σκορδούλης, Κωνσταντίνα Σοφιάδου, Δημήτριος Σταμάτης, Βασιλική Τερζή, Τάκης Τζαμαργιάς, Ελισάβετ Τσιαφίδου, Κλειώ Φανουράκη.
Θόδωρος Α. Γραμματάς (Επιμέλεια)
Ο Θόδωρος Γραμματάς γεννήθηκε στη Μυτιλήνη το 1951. Απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1976, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφία και τη Θεατρολογία στο Παρίσι στα Πανεπιστήμια Paris III, Paris X και την Ecole Pratique des Hautes Etudes. Έλαβε τον τίτλο του διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο Paris X το 1979 με θέμα διατριβής "La notion de liberte chez Nikos Kazantzakis". Από το 1994 είναι καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο γνωστικό αντικείμενο Νεοελληνικό Θέατρο και Πολιτισμός. Τομέας των ερευνητικών και διδακτικών ενδιαφερόντων του το νεοελληνικό θέατρο, η συγκριτική θεατρολογία, η κοινωνιολογία και η σημειολογία του θεάτρου, το θέατρο για παιδιά και νέους, το θέατρο στην εκπαίδευση. Είναι μέλος του International Biographical Centre του Κέιμπριτζ και του American Biographical Institute, και έχει τιμηθεί με το βραβείο του Νίκου Καζαντζάκη (1991).