Για να αντιληφθεί κανείς την πραγματικότητα του τόπου, όπου ζει και πορεύεται, μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι, είναι αναγκαία η γνώση της τοπικής ιστορίας. Έτσι μόνο θα μπορέσει να συλλάβει και να ερμηνεύσει καταστάσεις, να φωτίσει μέσα από το παρελθόν το παρόν και προδιαγράψει το μέλλον· έτσι μόνο θα μπορέσει ν΄ αποκτήσει ιστορική συνείδηση, να διαπιστώσει δηλαδή πως το παρόν αυτού του τόπου είναι αποτέλεσμα της δράσης του ανθρώπου στο παρελθόν κι ότι από τη δική του δράση στο παρόν εξαρτάται η έκβαση του μέλλοντος. Ο κύκλος των διαλέξεων, που διοργάνωσε το τμήμα νέων της Ηράκλειας Πρωτοβουλίας με το γενικό τίτλο "Ο μίτος της Αριάδνης", που πραγματοποιήθηκαν από 9-11-1996 μέχρι 10-5-1997 στην αίθουσα "Ανδρόγεω", εντάσσεται σ΄ αυτή την προσπάθεια τοπικής αυτογνωσίας. Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Γιάννης Σακελλαράκης, "Η ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου στην προϊστορική εποχή" - Νικόλας Φαράκλας, "Η μεγάλη πόλις της Κνωσού: η Κνωσός στην πρώτη προχριστιανική χιλιετία" - Δημήτρης Τσουγκαράκης, "Κρήτη και Ηράκλειο στη βυζαντινή και αραβικη περίοδο" - Νίκος Παναγιωτάκης, "Οι αναμνήσεις ενός Κρητικού πρόσφυγα από το Χάνδακα του πρώτου μισού του 17ου αιώνα" - Στέλλα Παπαδάκη - Όκλαντ, "Ο Χάνδακας κέντρο ανανέωσης και ακτινοβολίας της βυζαντινής καλλιτεχνικής παράδοσης" - Χρυσούλα Τζομπανάκη, Λιάνα Χανιωτάκη Σταρίδα, "Κάστρο - Χάνδακας: η πόλη και τα τείχη" - Μάρθα Αποσκίτου - Αλεξίου, "Ο Κρητικός πόλεμος του Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή" - Θεοχάρης Δετοράκης, "Η πόλη του Ηρακλείου κατά την περίοδο των μεγάλων επαναστάσεων της Κρήτης", "Εικόνες καθημερινής ζωής στο Ηράκλειο του 19ου αιώνα" - Νίκος Ανδριώτης, "Η άφιξη και εγκατάσταση των μικρασιατών προσφύγων στην Κρήτη και ειδικότερα στο Ηράκλειο" - Γιάννης Περτσελάκης, "Ηράκλειο: χάος με χάρη. Σκιαγράφηση όσων έγιναν, όσων γίνονται και όσων μέλλει να γενούν στο Λαβύρινθο ενός πολεοδομικού οράματος"