Ποιο το περιεχόμενο του κομμουνιστικού οράματος, έτσι όπως το προσδιόρισαν οι κλασικοί του μαρξισμού; Ενός οράματος το οποίο στη συνέχεια παραχαράχτηκε βάναυσα, εκτός από τους αντικομμουνιστές, τόσο από τους ρεφορμιστές όσο και κατά τη διάρκεια του "υπαρκτού σοσιαλισμού", με συνέπεια η κοινή γνώμη να έχει διαμορφώσει μια τελείως στρεβλή αντίληψη γι΄ αυτό. Υπήρχαν άραγε την εποχή των κλασικών οι αντικειμενικές δυνατότητες ολοκλήρωσης αυτού του οράματος ή μήπως αυτές υπήρχαν στη Ρωσία του 1917; Μήπως οι κλασικοί εισήγαγαν την κατώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, το σοσιαλισμό, εκτός των άλλων για να καλυφθεί κατά τη διάρκειά του η υστέρηση των υλικών παραγωγικών δυνάμεων που ήταν απαραίτητη για την ανώτερη φάση του κομμουνισμού; Και αν ναι, τότε ποιο το περιεχόμενό του στην εποχή μας; Μήπως η ίδια η τραγική κατάληξη του "υπαρκτού σοσιαλισμού" δεν αποτελεί απόδειξη της αναγκαιότητας ενός υψηλού σε παγκόσμια κλίμακα επιπέδου ανάπτυξης των υλικών παραγωγικών δυνάμεων για την εδραίωση του κομμουνισμού; Και αν στην εποχή μας στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες έχει επιτευχθεί αυτό το επίπεδο έτσι όπως προσδιορίζεται κυρίως στα Grundrisse, τι τρέχει με το εν δυνάμει επαναστατικό υποκείμενο, η επαναστατική συνειδητοποίηση του οποίου αποτελεί και αυτή αναγκαία προϋπόθεση για την ανατροπή του καπιταλισμού και το πέρασμα στο σοσιαλισμό; Ποιοι είναι κατά τους κλασικούς οι παράγοντες οι οποίοι συμβάλουν έτσι ώστε η εν δυνάμει επαναστατικότητα της εργατικής τάξης να μην εκδηλώνεται στην πράξη; Μήπως οι κλασικοί παρά τον άμεσο ή έμμεσο εντοπισμό αυτών των παραγόντων τελικά υποτίμησαν τη δυναμική της ενσωμάτωσης; Είναι δυνατόν η σημερινή δομική κρίση του καπιταλισμού να διαμορφώσει τέτοιες συνθήκες που να ανατρέψουν τους υλικούς όρους της ενσωμάτωσης, οδηγώντας έτσι στην υπέρβαση της αντίθεσης ανάμεσα στις αντικειμενικές δυνατότητες της εποχής μας και την υστέρηση του υποκειμενικού παράγοντα; Αν πράγματι συμβαίνει κάτι τέτοιο, αν πράγματι όπως λέει ο Νίτσε, "η αηδία είναι ικανή να δημιουργήσει φτερά και δυνάμεις που διαισθάνονται τις πηγές", αυτό σημαίνει ότι το σημερινό βαθύ σκοτάδι κρύβει μέσα του το κομμουνιστικό μας μέλλον. Έτσι και αλλιώς ο Μαρξ γεννήθηκε νωρίς για να γνωρίσει την υλοποίηση του κομμουνιστικού οράματος που ο ίδιος είχε τη μεγαλοφυΐα να προβλέψει και το οποίο σήμερα είναι εφικτό.