Αν από την αρχαιότητα διατυπώθηκαν απόψεις που συνέδεσαν τη φυσική με την ηθική πλευρά του ανθρώπου, στη βάση της αδιάσπαστης αλληλουχίας σώματος/ψυχής, και αν, με την πάροδο των αιώνων, με τις απόψεις αυτές συμπορεύτηκαν από δεισιδαιμονικές αντιλήψεις μέχρι επιστημονικές θεωρίες, η εγκληματολογική ανθρωπολογία των νεότερων χρόνων, θεμελιωμένη στα πορίσματα της μακράς αυτής πορείας, έδωσε τον εγκληματία άνθρωπο, του οποίου η μορφή απασχόλησε εξίσου την επιστήμη και τις τέχνες.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο ιταλός γιατρός και ανθρωπολόγος Τσεζάρε Λομπρόζο έγινε ο κύριος εκφραστής της αναζήτησης του εκ γενετής εγκληματία, και με τα έργα του -ιδίως με τον «Εγκληματία άνθρωπο» («L' Uomo delinquente», 1876)- επηρέασε ουσιαστικά την εξέλιξη της εγκληματολογίας. Βάσει των μελετών του πάνω στη συμπεριφορά των φυτών και κυρίως των ζώων, στις εκδηλώσεις της εγκληματικής κληρονομικότητας (κεντρικής έννοιας των θεωριών του), στα εγκλήματα των αγρίων, στην παραβατικότητα της παιδικής ηλικίας, στις επιδράσεις του περιβάλλοντος και στα αποτελέσματα της αγωγής του ποινικού κολασμού, ο Λομπρόζο υποστήριξε ότι τα ανατομικά χαρακτηριστικά και οι ψυχικές ιδιότητες συνδέονται άμεσα και ότι οι εγκληματικές ορμές της ψυχής ανταποκρίνονται συνήθως σε ανώμαλη σωματική κατάσταση.
Ταυτίζοντας με τον ηθικώς παράφρονα τον «εκ γενετής εγκληματία», θεώρησε τον τελευταίο ως θύμα του (δαρβινικής καταγωγής στον Λομπρόζο) αταβισμού και ως αθεράπευτο συνεπώς τού καταλογίζει μειωμένη ευθύνη για τις πράξεις του. Η νεότερη επιστήμη αμφισβήτησε και συχνά απέρριψε πολλά από τα πορίσματα του Λομπρόζο.
Κρίθηκε πως η σχέση φυσικής και ηθικής κατάστασης δεν στοιχειοθετεί απαραβίαστο νόμο και πως, μολονότι ο εκφυλισμένος συχνά εκδηλώνει εγκληματική συμπεριφορά, εκφυλισμός και έγκλημα δεν συνδέονται αιτιωδώς. Ο μύθος της ενιαίας και ειδικής κατηγορίας του «γεννημένου εγκληματία» καταρρίφθηκε, ενώ τονίστηκε πόσο επικίνδυνη μπορεί να αποβεί η σύγχυση, ακόμα και των ειδικών, ανάμεσα στην προδιάθεση του εγκληματία για πέρασμα στην πράξη και στην προδιάθεση του κοινού να «αναγνωρίσει» σε κάποιο έγκλημα έναν «ιδιόμορφο εγκληματία». Ωστόσο, ο ιταλός γιατρός έδωσε νέα ώθηση στην εγκληματολογία και επηρέασε αποφασιστικά και για πολλές δεκαετίες την πορεία της. Εξάλλου, ο νεολομπροζιανισμός, με τη βιολογική του κατεύθυνση και τη φιλοσοφική του βάση, αναβιώνει μαζί με τα τεχνολογικά επιτεύγματα.
Μπορεί η εγκληματικότητα να μην αντιμετωπίζεται ως «βιολογική κατηγορία», μπορεί να μην έχουν εντοπιστεί «εγκληματικοί γενότυποι», ωστόσο η συνεχιζόμενη -μέσα στην ευρύτερη προβληματική του θέματος- αναζήτηση σώρευσης εγκληματολογικών και γενετικών ιχνών αποδεικνύει ότι το παλαιό δίλημμα «οι βιολογικές ή οι κοινωνικές δομές προκαθορίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά;» δεν έχει ακόμη απαντηθεί οριστικά.
Ο Χαράλαμπος ή Μπάμπης Άννινος (Αργοστόλι 1852 - Αθήνα 1934) υπήρξε δημοσιογράφος, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Αργοστόλι Κεφαλονιάς, όπου και εργάστηκε αρχικά ως γραφέας στο τελωνείο μέχρι το 1870, όπου μετεγκαταστάθηκε στην Αθήνα για να εργαστεί ως υπογραμματέας στην Εισαγγελία Αθηνών και για να επιδοθεί στη λογοτεχνία. Την ίδια χρονιά θα τιμηθεί με εύφημο μνεία στο Βουτσιναίο διαγωνισμό για την πρώτη του ποιητική συλλογή "Λυκαυγές". Αργότερα επιτυγχάνει θέση υπαλλήλου στο Προξενείο της Ρώμης και της Νάπολης. Τελικά επιστρέφει οριστικά στη Αθήνα και αποφασίζει να ασχοληθεί ενεργά με τη δημοσιογραφία το 1878. Από τότε έγραψε σε πολλές εφημερίδες ("Νεολόγος των Αθηνών", "Εφημερίδα") και συνεργάστηκε με περιοδικά έντυπα (φιλολογικό έντυπο Παρνασσού, Ασμοδαίος, Μηνιαία Εικονογραφημένη Ίρις) της εποχής και έγινε γνωστός με διάφορα ψευδώνυμα: Αββακούμ, Ηρώδης Αττικός, Στρεψιάδης, Ρακοσυλλέκτης, Τενεκές κ.α. Υπήρξε από τους ιδρυτές και μόνιμους συντάκτες της εφημερίδας "Το Άστυ" και αρχισυντάκτης της "Καθημερινής". Παράλληλα ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία, τη μετάφραση, την ιστοριογραφία και το δοκιμίο, ενώ έγινε ευρύτατα γνωστός για τα εύθυμα θεατρικά του έργα. Ενδεικτικό της επιτυχίας του είναι ότι το μονόπρακτο έργο του "Ζητείται υπηρέτης" επιλέχθηκε για την πρεμιέρα του Βασιλικού Θεάτρου το 1901. Επίσης, χάρη στην κωμική φλέβα του και τα αστεία λογοπαίγνιά του, διακρίθηκε στην συγγραφή επιθεώρησης: τα Παναθήναια (1907) (μουσική Θ. Σακελλαρίδη), σε συνεργασία με τον Γεώργιο Τσοκόπουλο, είχαν τόσο μεγάλη επιτυχία ώστε οδήγησε τους συγγραφείς στη δημιουργία των Νέων Παναθηναίων και σε μία μόνιμη συνεργασία (με την μετέπειτα προσθήκη στην ομάδα του Πολύβιου Δημητρακόπουλου). Ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, συνιδρυτής της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας, πρόεδρος των Εταιρείας Ελλήνων Δραματικών Συγγραφέων και συγγραφέας δημοφιλών θεατρικών έργων, ο πολυγραφότατος Άννινος τιμήθηκε για τη συνεισφορά του στο χώρο των γραμμάτων με βραβεία και διακρίσεις: παράσημο του Σωτήρος (1889), Χρυσούν Αριστείο των Γραμμάτων και Τεχνών (1914), Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών (1925).
Ο Τσέζαρε Λομπρόζο, Ιταλός γιατρός, εγκληματολόγος και ανθρωπολόγος, γεννήθηκε το 1836. Εθελοντής στον Ιταλοαυστριακό πόλεμο, κατά τα έτη 1859-1862, μελέτησε ανθρωπολογικώς πάνω από 3.000 στρατιώτες. Εισηγητής καινών θεωριών στο πεδίο της εγκληματολογίας, υποστήριξε ότι η κληρονομικότητα, τα νευρικά νοσήματα και άλλοι ανεξάρτητοι από τη βούληση λόγοι, υπό μορφή φυσικών ή ψυχικών αλλοιώσεων, διαδραματίζουν μεγάλο ρόλο στην ψυχολογία του εγκληματία και ελαττώνουν κατά πολύ την ευθύνη του.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
