Αντικείμενο του παρόντος έργου είναι η ανάλυση της νομοθεσίας που διέπει τα μουσεία, ιδίως όσον αφορά την ίδρυση και πιστοποίησή τους, τα είδη των μουσείων, τα θεμελιώδη δικαιώματα και την πνευματική ιδιοκτησία. Η πρωτότυπη αυτή μελέτη έχει ιδιαίτερο επιστημονικό και επίκαιρο χαρακτήρα, λόγω της θέσπισης νέων νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν στα ζητήματα για τα μουσεία, όπως είναι οι ν. 4858/2021 και 4996/2022, αλλά και υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν το 2022 και αφορούν την αναγνώριση των μη κρατικών μουσείων, καθώς και την πιστοποίηση των κρατικών μουσείων. Έμφαση δίνεται, επίσης, και σε άλλα σημαντικά κείμενα, όπως η Οδηγία 2013/37, η Σύσταση της UNESCO του 2015 για τα μουσεία και τις συλλογές, η Διακήρυξη Shenzhen του High Level Forum για τα μουσεία της UNESCO του 2016 και η Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2021 για έναν Ευρωπαϊκό Χώρο Δεδομένων στον Πολιτισμό.
Ειδικότερα, εκτενής και τεκμηριωμένη είναι η αναφορά στα είδη των μουσείων για τα οποία επιχειρείται μια τεκμηριωμένη επιστημονική ταξινόμηση, βασισμένη στον τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας ή στο ιδιαίτερο αντικείμενο ή θέμα των φιλοξενούμενων έργων. Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζονται σε χωριστά κεφάλαια τα κυριότερα είδη των μουσείων, με έμφαση στα μουσεία της Ελλάδος.
Περαιτέρω, στο έργο γίνεται ανάλυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων απέναντι στα μουσεία, καθώς και των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ίδιων των μουσείων. Τέλος, το πέμπτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο σε ζητήματα σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία, όπου αναλύονται οι βασικές έννοιες και επισημαίνονται τα κυριότερα ζητήματα, όπως η διάκριση μεταξύ υλικού φορέα και του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, οι προσκτήσεις έργων και τα σχετικά νομικά ζητήματα, η παρουσίαση των έργων στο κοινό, αλλά και ειδικότερα επίκαιρα θέματα, όπως ζητήματα σχετικά με το Blockchain και τα NFTs, σχετικά με τα οποία παρουσιάζονται προβληματισμοί και γίνονται προτάσεις για εξεύρεση πρακτικών λύσεων.
Με το παραπάνω περιεχόμενο, η ανά χείρας μελέτη αποτελεί σημαντική συμβολή στο γνωστικό αντικείμενο των μουσείων και των νομικών ζητημάτων που αναφύονται και ξεχωρίζει για την πληρότητα, τη σύγχρονη ματιά και την αναζήτηση λύσεων σε πρακτικά ζητήματα.
Διονυσία Καλλινίκου (Πρόλογος)
Ευρυδίκη Αντζουλάτου - Ρετσίλα (Πρόλογος)
Γιώργος Ν. Γιαννόπουλος (Πρόλογος)