Η περιγραφή του τόπου και η εξιστόρηση των γεγονότων που συνέβησαν στην επαρχία Μεραμπέλου, το σημερινό Καλλικράτειο Δήμο Αγίου Νικολάου, είναι το περιεχόμενο αυτών των δύο τόμων. Ξεκινά με τη γεωλογική εικόνα του τόπου και ακολούθως περιγράφονται: Τα προϊστορικά-μινωϊκά χρόνια, η Ρωμαιοκρατία, οι βυζαντινοί χρόνοι και τα εκκκλησιαστικά τους κατάλοιπα στην περιοχή, η Βενετοκρατία, η Οθωμανική κατοχή, η Κρητική Πολιτεία, η περίοδος μετά την ένωση με την Ελλάδα και μέχρι το 1950. Οι πληροφορίες δομούνται στο σχήμα πολιτικοστρατωτικά γεγονότα, κοινωνία, οικονομία και στα υλικά τους κατάλοιπα. Οι πληροφορίες τεκμηριώνονται με παραπομπές στις πηγές, αρχειακό υλικό και βιβλιογραφία.