Ο Paulo Freire υπήρξε μία πολύπλευρη προσωπικότητα που θα θεωρούσα λάθος να τον κατηγοριοποιήσει κανείς ως μεγάλο παιδαγωγό ή εκπαιδευτικό ή κοινωνικό στοχαστή ή και κοινωνικό ακτιβιστή. Πολύ απλά γιατί ήταν όλα αυτά μαζί. Θεωρείται ο πατέρας της κριτικής παιδαγωγικής την οποία ουσιαστικά εισήγαγε με το βιβλίο του «Η αγωγή των Καταπιεσμένων», που εξέδωσε το 1968. Υπήρξε γόνος οικογένειας μεσαίας τάξης της Βραζιλίας, η οποία ωστόσο κατέρρευσε από την οικονομική κρίση, γεγονός το οποίο είχε ως αποτέλεσμα ο ίδιος να ζήσει τα παιδικά του χρόνια σε μεγάλη φτώχεια. Αργότερα, ώριμος πλέον εκπαιδευτικός, παιδαγωγός, ερευνητής και θεωρητικός, υποστήριξε ότι η φτώχεια και η πείνα είχαν τεράστια σημασία, όταν ήταν παιδί, στον τρόπο και στην ικανότητά του για μάθηση και αυτός υπήρξε ο βασικός λόγος που καθόρισε την επιλογή του να αφιερώσει τη ζωή του στην καλυτέρευση της ζωής των φτωχών και της πρόσβασής τους στην εκπαίδευση. «Δεν καταλάβαινα τίποτα λόγω της πείνας μου. Δεν ήμουν χαζός. Δεν ήταν έλλειψη ενδιαφέροντος. Η κοινωνική κατάσταση όμως στην οποία βρισκόμουν δεν μου επέτρεπε να έχω πρόσβαση στην εκπαίδευση. Η εμπειρία μου μου έδειξε, για άλλη μια φορά, τη σχέση ανάμεσα στην κοινωνική τάξη και τη γνώση» (Paulo Freire).