Στο παρόν βιβλίο στο πρώτο κεφάλαιο αποσαφηνίζεται η έννοια της εκπαίδευσης στο χώρο των κοινωνικών επιστημών και αναδεικνύονται οι διαστάσεις της συγκεκριμένης έννοιας και οι διαφορετικές θεωρητικές οπτικές της. Επιπλέον, προσεγγίζεται ο εκπαιδευτικός ως δρων υποκείμενο και επαγγελματική κατηγορία. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο αναλυτικό πρόγραμμα και τη σύνδεση του με την εκπαιδευτική πολιτική. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την ανάλυση της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης, των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, του κοινωνικό κεφάλαιο και της φτώχεια στο εκπαιδευτικό πλαίσιο. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζονται θεωρίες και θεωρητικοί της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης και αναδεικνύονται οι διαστάσεις των ερμηνειών των κοινωνικών και εκπαιδευτικών διαδικασίων στο σχολικό πλαίσιο μέσα από το πρίσμα των βασικών θεωρητικών ρευμάτων της κοινωνιολογίας. Οι προσεγγίσεις των θεωτηρικών ακολουθούν δύο κυρίαρχες τάσεις οι οποίες αποτελούν και ανάλογα παραδείγματα ανάλυσης του κοινωνικού θεσμού της εκπαίδευσης. Η πρώτη αφορά στις προσεγγίσεις, που εντάσσονται σε ένα μακρο-κοινωνιολογικό επίπεδο ανάλυσης, ενώ η δεύτερη τάση αναφέρεται σε αυτές, που προσεγγίζουν την εκπαίδευση σε ένα μικρο-κοινωνιολογικό επίπεδο μελέτης. Στις μακρο-κοινωνιολογικές προσεγγίσεις εντάσσονται τα θεωρητικά μοντέλα του λειτουργισμού, του δομολειτουργισμού και της σύγκρουσης, ενώ στην μικρο-κοινωνιολογική προσέγγιση τοποθετούνται τα θεωρητικά παραδείγματα της συμβολικής διαντίδρασης, της φαινομενολογίας και της εθνομεθοδολογίας. Στην ανάλυση της εκπαίδευσης ως κοινωνικού θεσμού από τους θεωρητικούς του (δομο)λειτουργισμού δίνεται έμφαση στη σημασία της για την επίτευξη και τη διατήρηση της κοινωνικής τάξης και της αρμονίας, την επίτευξη κοινωνικής αλληλεγγύης και μιας αξιοκρατικής κοινωνίας. Οι θεωρητικοί της σύγκρουσης θεωρούν την εκπαίδευση ως εργαλείο καταπίεσης της εργατικής τάξης από την κυρίαρχη ομάδα. Η εκπαίδευση διαιωνίζει τις επικρατούσες κοινωνικές ανισότητες αναπαράγοντας τις διαφορές στην κοινωνικοοικονομική κατάσταση και την κυρίαρχη ιδεολογία. Στις μικρο-κοινωνιολογικές προσεγγίσεις τα άτομα θεωρούνται ως παραγωγοί της κοινωνικής πραγματικότητας και όχι ως παθητικοί αποδέκτες της. Στο κέντρο της ανάλυσης τοποθετείται η υποκειμενικότητα και η αντίδραση του ατόμου στα κοινωνικά φαινόμενα. Η εστίαση βρίσκεται όχι αν το άτομο εκπληρώνει τον κοινωνικό του ρόλο ή αν συμμορφώνεται με τις κοινωνικές απαιτήσεις, αλλά πώς μπορεί το άτομο μέσα από το ρόλο του να αλληλεπιδρά με τους άλλους κοινωνικούς δρώντες, να δίνει νόημα στις δράσεις του και να συμμετέχει ενεργά στην κοινωνική πραγματικότητα (Mouzelis, 2008). Στο τρίτο κεφάλαιο επικεντρώνομαστε σε βασικά πεδία μελέτης της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, όπως το ζήτημα των ανισοτήτων στο πλαίσιο της εκπαίδευσης, της σχολικής επίδοσης και των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, αλλά και την διαμεσολάβηση της κοινωνικής τάξης σε αυτά. Στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύονται ερευνητικές προσεγγίσεις σε σημαντικά θέματα της εκπαιδευτικής πραγματικότητας, όπως η μετανάστευση, η αναπηρία, οι ΤΠΕ, η αποκλίνουσα ή παρεκκλίνουσα συμπεριφορά στην εκπαίδευση, η φροντιστηριακή εκπαίδευση και το κοινωνικό κεφάλαιο των εκπαιδευτικών.
