Μέσα από ποιες διαδικασίες συγκροτήθηκε το ελληνικό κράτος αλλά και ποιες κεντρικές πολιτικές εξελίξεις, δυνάµεις και θεσµούς ανέδειξε κατά τον δέκατο ένατο αιώνα; Αυτό είναι το βασικό ερώτηµα του παρόντος τόµου, ο οποίος περιλαµβάνει πέντε δοκίµια γραµµένα από ειδικούς επιστήµονες. Εξετάζονται οι διαδικασίες δηµιουργίας των εθνικών κρατών κατά την προϊούσα κρίση της Οθωµανικής Αυτοκρατορίας. Διερευνάται γιατί έγινε και γιατί πέτυχε η Ελληνική Επανάσταση του 1821. Αναλύονται οι πολιτικές εξελίξεις της πρώτης περιόδου του ελληνικού κράτους µε ιδιαίτερη έµφαση στις σχέσεις εξουσίας, στην ανάπτυξη των θεσµών, στις πολιτικές της βασιλείας. Μελετάται το Ανατολικό Ζήτηµα, ο ελληνικός αλυτρωτισµός, οι επιπτώσεις της δηµιουργίας των άλλων βαλκανικών κρατών στην πραγµάτωση των ελληνικών εθνικών στόχων. Οι σχέσεις της "Δύσης" µε την "Ανατολή", η διάσταση ανάµεσα στην "παράδοση" και τη "νεωτερικότητα", οι αντιθέσεις ανάµεσα στο "έθνος" και την "αυτοκρατορία", οι παραδοχές περί της "οµαλότητας" του ελληνικού πολιτικού και κοινωνικού βίου κατά τον 19ο αιώνα αποτελούν αντικείµενο κριτικής προσέγγισης και επαναξιολόγησης. Το πρόβληµα της θεµελίωσης του ελληνικού κράτους εξετάζεται ενδελεχώς ενώ παράλληλα αποτιµάται κριτικά η συναφής µε το θέµα ιστοριογραφία.
Περιέχονται τα κείμενα:
- Βαγγέλης Κεχριώτης: "Ρέκβιεμ για την Οθωμανική Αυτοκρατορία".
- Χρήστος Λούκος: "Η Επανάσταση του 1821".
- Χρήστος Λυριντζής: "Κράτος, εξουσία, πολιτική (1830-1880)".
- Νίκη Μαρωνίτη: "Βασιλευόμενη δημοκρατία: λόγοι και πρακτικές (1864-1910)".
- Κατερίνα Γαρδίκα: "Η Ελλάδα και το Ανατολικό Ζήτημα (1821-1923)".
Η Νίκη Μαρωνίτη είναι ερευνήτρια στο Ιστορικό Αρχείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστη
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Ο Βαγγέλης Κεχριώτης είναι λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου (Κωνσταντινούπολη), όπου διδάσκει βαλκανική ιστορία και ιστορία των μη μουσουλμάνων στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Διδάκτωρ του Προγράμματος τουρκικών σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Λάιντεν, όπου υποστήριξε, το 2005, τη διατριβή του με τίτλο "The Greeks of Izmir at the end of the Empire a non-Muslim Ottoman Community between autonomy and Patriotism". Συμμετέχει στο σχέδιο δημοσίευσης τεσσάρων τόμων με θέμα τους λόγους (discours) της συλλογικής ταυτότητας στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη (1770-1945). Οι δύο πρώτοι τόμοι (τόμ. Ι: "Late Enligthenment" και τομ. ΙΙ: "National Romanticism") κυκλοφόρησαν το 2006 στη Βουδαπέστη από τις εκδόσεις CEU. Έχει δημοσιεύσει πολλά άρθρα σχετικά με την ιστορία της Σμύρνης και τους Ελληνοορθόδοξους μέσα στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Η Κατερίνα Γαρδίκα είναι Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τ
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Ο Χρήστος Λούκος είναι Καθηγητής της Ιστορίας των Νεοτέρων Χρόνων στο Πανεπιστή
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Ο Χρήστος Λυριντζής γεννήθηκε το 1952 και σπούδασε πολιτική επιστήμη στην Αθήνα (Πάντειο και ΕΚΠΑ) και στο Λονδίνο (London School of Economics). Είναι αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Κυριότερα έργα του: "Το τέλος των "Τζακιών", Αθήνα: Θεμέλιο 1991 και (επιμ. μαζί με τους Η. Νικολακόπουλο και Δ. Σωτηρόπουλο) "Κοινωνία και πολιτική: Όψεις της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας. 1974-1994", Αθήνα: Θεμέλιο 1996.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Ο Αντώνης Λιάκος γεννήθηκε το 1947 στην Αθήνα. Είναι ιστορικός, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σπούδασε στη φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στα 1969-1973 φυλακίστηκε από τη Δικτατορία. Πτυχιούχος στα 1977, συνέχισε με υποτροφία του ΙΚΥ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιταλία, διδακτορική διατριβή στη νεώτερη και σύγχρονη ιστορία στο ΑΠΘ, 1984. Δίδαξε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ μεταξύ 1981-1990. Το 1988-1989 ήταν Honorary Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Birmingham. Το 1995 ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας και στο Πανεπιστήμιο του Sydney στην Αυστραλία. Το 1996-1997 ήταν Visiting Research Fellow στο Πανεπιστήμιο του Princeton, ΗΠΑ. Το 2001 ήταν επισκέπτης καθηγητής στην Ecole Normale Superieure στο Παρίσι και το 2003 στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Διετέλεσε καθηγητής της ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το ερευνητικό και συγγραφικό έργο του αφορά την νεώτερη και σύγχρονη ιστορία, ειδικότερα την ιστορία της συγκρότησης των εθνικών κρατών στην Ελλάδα και στην Ιταλία, την κοινωνική ιστορία και την ιστορία της ευρωπαϊκής ιστοριογραφίας. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει βιβλία (το ένα στα ιταλικά) και μελέτες δημοσιευμένες σε ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά επιστημονικά περιοδικά και ειδικούς τόμους.
Έχει διατελέσει μέλος της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους, της Επιτροπής Ιστορίας της Εθνικής Τράπεζας, και άλλων πρωτοβουλιών οργάνωσης της ιστορικής έρευνας. Διηύθυνε εκδοτικές σειρές Ιστορίας στις εκδόσεις "Γνώση", "Θεμέλιο" και τώρα "Νεφέλη", και αρθρογραφεί στην εφημερίδα "Το Βήμα". Οι πρώτες δημοσιευμένες εργασίες του ήταν: "Οι φιλελεύθεροι στην επανάσταση του 1862: Ο πολιτικός σύλλογος "Ρήγας Φεραίος"" (1980), "Η διάθλαση των επαναστατικών ιδεών στον ελληνικό χώρο 1830-1850" (1983), "Οι δυνατότητες πρόσληψης του μαρξισμού στην Ελλάδα τον 19ο αιώνα" (1984), "Η Σοσιαλιστική Εργατική Ομοσπονδία Θεσσαλονίκης (Φεντερασιόν) και η Σοσιαλιστική Νεολαία: Τα καταστατικά τους" (1985).
Η Έφη Γαζή είναι λέκτορας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Σπούδασε ιστορία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Essex (Μεγάλη Βρετανία). Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ίδρυμα της Φλωρεντίας (1997) και υπήρξε μεταδιδακτορική υπότροφος του Πανεπιστημίου Princeton (ΗΠΑ). Έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Κρήτης, Αθηνών και Brown (ΗΠΑ). Έχει δημοσιεύσει τη μελέτη "Scientific National History: The Greek Case in Comparative Perspective (1850-1920)" καθώς και άρθρα σχετικά με ζητήματα διανοητικής και πολιτισμικής ιστορίας και ιστορίας της ιστοριογραφίας. Συμμετέχει στην εκδοτική ομάδα του περιοδικού "Historein".
