Οι μεταπολεμικοί πεζογράφοι κίνησαν, βέβαια, συχνά το ενδιαφέρον της κριτικής ως μεμονωμένες περιπτώσεις, κι από το ξεκίνημά τους ως σήμερα, το έργο τους εξετάστηκε τόσο σε σύντομες ή εκτενέστερες βιβλιοκρισίες όσο και σε μεγαλύτερα μελετήματα. Εντούτοις, αν και δεν έλειψαν κάποιες απόπειρες και για μια πιο γενική θεώρηση της μεταπολεμικής πεζογραφίας μας, καμιά πληρέστερη παρουσίασή της δεν έγινε μέχρι τώρα, για να μπορεί να έχει ο αναγνώστης μια συνολική εικόνα της. Γι` αυτό κι ο εκδοτικός οίκος Σοκόλης, που από το 1977 ίσαμε το 1982 είχε εκδώσει την πεντάτομη ανθολογία και γραμματολογία `Η ελληνική ποίηση`, προκειμένου να ετοιμάσει μια ανάλογη σειρά και για την αφηγηματική πεζογραφία, θεώρησε προτιμότερο ν` αρχίσει την έκδοση απ` τους μεταπολεμικούς πεζογράφους.
Το εγχείρημα παρουσίαζε, ωστόσο, μερικές πρόσθετες δυσκολίες, όχι μονάχα γιατί θα χρειάζονταν τόσοι τόμοι όσοι για όλες μαζί τις περιόδους της ποίησης, αν λογαριάσουμε πόσο μεγαλύτερη έκταση απαιτεί η ανθολόγηση των αφηγηματικών σελίδων σε σύγκριση με την ανθολόγηση των ποιημάτων, αλλά και γιατί η μία και μόνη αυτή περίοδος δεν ήταν εύκολο να διαιρεθεί σε ισάριθμες με τους τόμους ενότητες, ώστε κάθε τόμο να τον αναλάβει ένας επιμελητής. Έτσι, ο εκδότης αποφάσισε ν` αναθέσει τη μελέτη και το σχεδιασμό της έκδοσης σε πενταμελή συντακτική επιτροπή από τους Τάκη Καρβέλη, Αλέξανδρο Κοτζιά, Χριστόφορο Μηλιώνη, Κώστα Στεργιόπουλο και Σπύρο Τσακνιά, που, ύστερα από πολλές ανταλλαγές απόψεων και σε συνεργασία αργότερα και με τον εκδότη, κατέληξαν στο τελικό τούτο σχήμα.
Απ` τις πρώτες κιόλας συναντήσεις έγινε φανερό κι αποφασίστηκε ομόφωνα, πως για ένα συλλογικό έργο σαν αυτό καλύτερα θα `ταν να μην επιχειρήσει η επιτροπή οποιαδήποτε διαίρεση των συγγραφέων σε ομάδες ανάλογα με τις μεταξύ τους συγγενικές τάσεις, ούτε κάθε τόμος ν` αποτελεί χωριστή ενότητα, μα η κατάταξη να γίνει κατ` αλφαβητική σειρά και οι επιμελητές να οριστούν κατά συγγραφείς και όχι κατά τόμους. Κάθε επιμελητής ν` αναλαμβάνει έναν ή και περισσότερους πεζογράφους, και σε κάθε συγγραφέα να προτάσσονται τα βιογραφικά του στοιχεία, οι εκδόσεις των έργων του, κριτική εξέταση της αφηγηματικής του πεζογραφίας και ν` ακολουθούν: αποσπάσματα από θετικές κι αρνητικές γνώμες της κριτικής, για να είναι όσο το δυνατόν αντικειμενικότερη η παρουσίαση, κατόπιν επιλογή βιβλιογραφίας και τέλος ανθολόγηση αντιπροσωπευτικών σελίδων. Σχετικά με το τελευταίο τούτο, διατυπώθηκαν ορισμένες αντιρρήσεις κατά πόσο θα `πρεπε στα ανθολογούμενα κείμενα να τηρηθεί η ορθογραφία των συγγραφέων τους ή να ενοποιηθεί. Τελικά, έπειτα από ψηφοφορία, επικράτησε η γνώμη να γίνει ενοποίηση της ορθογραφίας σύμφωνα με την τελευταία γραμματική της δημοτικής και με το μονοτονικό σύστημα. [...]

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]