Η κομμούνα της Κρονστάνδης
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Η κομμούνα της Κρονστάνδης

Το βουτηγμένο στο αίμα λυκόφως της ρωσικής επανάστασης

Ida Mett

Περάσανε παραπάνω από εικοσιπέντε χρόνια από τότε που ξέσπασε η εξέγερση της Κρονστάνδης και τόσο αίμα χύθηκε στον κόσμο, τόσο μεγάλα και σημαντικά γεγονότα απασχόλησαν τα πνεύματα, που φαίνεται παράξενο το ενδιαφέρον που δείχνουμε πάντα για το δράμα που παίχτηκε πάνω στους πάγους της Βαλτικής. Γιατί σήμερα, ύστερα από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, μπροστά σε μια Ρωσία που έχει γίνει μια ιμπεριαλιστική δύναμη απογυμνωμένη από κάθε σοσιαλιστικό περιεχόμενο, διάφορα στρώματα της κοινής γνώμης ενδιαφέρονται πάλι με πάθος για την Κρονστάνδη; Το ζήτημα είναι συνταρακτικό. Από τότε η Ρωσία απέκτησε αυτήν την έφεση κυριαρχίας; Την είχε ήδη όταν ήταν ο Λένιν; Ή είναι χαρακτηριστικό της σταλινικής φάσης του μπολσεβικισμού; Και κάθε φορά που ζητάμε να προσδιορίσουμε την αφετηρία αυτού του νέου προσανατολισμού της Ρωσίας, θυμόμαστε με το δίκιο μας την Κρονστάνδη. Η εξέγερση των ναυτών του 1921 βρίσκεται πραγματικά πάνω στα σύνορα των δυο εποχών. Αφ΄ ενός μ΄ αυτήν τελειώνει η αυθόρμητη, η λαϊκή φάση, η φάση της ελπίδας της επανάστασης και αφ΄ ετέρου αρχίσει να διαγράφεται ό,τι έγινε κατόπι, ό,τι επιβλήθηκε. [...] Αυτή η μελέτη για την Κρονστάνδη γράφτηκε πριν από τον πόλεμο, όταν ζούσε ακόμα ο Τρότσκυ. Θεωρώντας τον ως τον μόνον με κύρος εκπρόσωπο του μπολσεβικισμού, λογαριάζαμε, με το σκοπό να φωτίσουμε την ιστορία, να του θέσουμε μερικά ερωτήματα σχετικά με την τραγωδία της Κρονστάνδης. Παρά τον τραγικό του θάνατο, δεν θέλουμε να τροποποιήσουμε το κείμενο, με την πεποίθηση ότι τα ερωτήματα που τίθενται, εξακολουθούν να ισχύουν. Αν κατά τύχη, αυτό το κείμενο έπεφτε μια μέρα στα χέρια κάποιων παληών μπολσεβίκων που ζουν ακόμα στη Ρωσία, παρακαλούμε να πιστέψουν πως σ΄ αυτούς στρέφονταν ο λογισμός μας, όταν ξαναθέταμε αυτά τα προβλήματα. (από τον Πρόλογο του βιβλίου)

Α. Στίνας (Μεταφραστής)

Ψευδώνυμο του κοινωνικού αγωνιστή, τροτσκιστή Σπύρου Πρίφτη (1900-1987). Ο Σπύρος Πρίφτης, που από το 1926 πήρε το ψευδώνυμο Άγις Στίνας, γεννήθηκε το 1900 στο χωριό Σπαρτίλλας της Κέρκυρας από ευκατάστατη οικογένεια. Όπως γράφει ο ίδιος στο "Σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα" που προτάσσει στον Α΄ τόμο των "Αναμνήσεών" του: "Από παιδί ηλικίας 14-15 χρόνων επηρεάστηκα από τις σοσιαλιστικές ιδέες και στα 18 μου χρόνια αποφάσισα ν΄ αφιερώσω τον εαυτό μου στο απελευθερωτικό κίνημα της εργατικής τάξης", παραμένοντας στον σκοπό αυτό πιστός και ακλόνητος εξήντα χρόνια κάτω από τη σημαία της σοσιαλιστικής Επανάστασης μέχρι το τέλος της ζωής του. Από τα 18 του χρόνια ήταν ουσιαστικά μέλος του τότε (1918) ιδρυθέντος Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος (ΣΕΚΕ), που το 1923 μετονομάστηκε σε Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος, την ταυτότητα όμως του κόμματος την πήρε τον Μάιο του 1920, αφού τότε συμπλήρωσε τα είκοσί του χρόνια. Τον Ιούλιο του 1931, ο Στίνας συλλαμβάνεται και υποβάλλεται πάνω από δέκα μέρες σε οδυνηρά βασανιστήρια, στα κρατητήρια της Ειδικής Ασφάλειας στην Αθήνα, γιατί θεωρήθηκε ένας από τους οργανωτές της απόδρασης των Χαϊτά και Ευτυχιάδη από τις φυλακές Συγγρού και της διαφυγής τους στο εξωτερικό. Μετά το θόρυβο και τα διαβήματα του Τύπου γι΄ αυτήν τη μεταχείριση, μεταφέρεται στο Τμήμα Μεταγωγών Πάτρας για να συνέλθει από τις πληγές και τη φάλαγγα και, αργότερα, κλείνεται στις φυλακές Κέρκυρας. Εκεί έχει όλο τον χρόνο να σκεφθεί και να αποφασίσει οριστικά την αποχώρησή του από το κόμμα, η πολιτική του οποίου έρχεται σε πλήρη αντίθεση, όπως πιστεύει, με τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και της προλεταριακής επανάστασης. Πριν από την αναγνώρισή του, το θέρος του 1930 από τον Τρότσκι, μια ομάδα αποσπάται από τον "Αρχειομαρξισμό". Ένα μέρος απ΄ αυτούς προσχωρούν αμέσως στο ΚΚΕ, ένα μικρό μέρος προσχωρούν στην τότε ομάδα Πουλιόπουλου "Σπάρτακος" και το τρίτο μέρος των αποκληθέντων "φραξιονιστών" παραμένουν με επικεφαλής τον Μιχαήλ Ράπτη (αργότερα Σπέρο ή Πάμπλο). Με αυτό το τμήμα, και πριν ακόμη διαγραφεί από το ΚΚΕ, έρχεται σε επαφή ο Στίνας και ύστερα από μια κοινή συνδιάσκεψη αποφασίζουν τη συγκρότηση μιας ιδιαίτερης ομάδας με τίτλο Λενινιστική Αντιπολίτευση του ΚΚΕ (ΛΑΚΚΕ), με επικεφαλής τριμελή επιτροπή από τους Ράπτη, Εργίνο και Στίνα, εβδομαδιαίο όργανο τη "Σημαία του Κομμουνισμού" και θεωρητικό περιοδικό τη "Διαρκή Επανάσταση", που υιοθετεί τον τροτσκισμό. Κατά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αντιτίθεται στον "ενδο-ιμπεριαλιστικό" πόλεμο από τις φυλακές της Ακροναυπλίας, όπου κρατείται, μαζί με πέντε μέλη της ομάδας του (Κομμουνιστική Διεθνιστική Ένωση Ελλάδας, ΚΔΕΕ) και εννιά μέλη της ομάδας Πουλιόπουλου (Ενιαία Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας, ΕΟΚΔΕ), και έρχεται σε σύγκρουση με τη γραμμή του ΚΚΕ. Οι φυλακισμένοι της Ακροναυπλίας παραδίδονται από τη διοίκηση του στρατοπέδου στους Γερμανούς, και οι περισσότεροι θα μεταχθούν αργότερα στην Αθήνα και θα εκτελεστούν στο Χαϊδάρι για αντίποινα. Τον Ιούλιο του 1942, 70 περίπου πολιτικοί κρατούμενοι και μαζί τους ο Στίνας, μεταφέρονται στον σιδηροδρομικό σταθμό του Πειραιά και από εκεί στη Χαλκίδα. Στο τέλος του ίδιου μήνα ο Στίνας μεταφέρεται στον αστυνομικό σταθμό του χωριού Κονίστρες, που απέχει μια ώρα περίπου από την Κύμη όπου με έγκριση της αστυνομίας νοικιάζει ένα δωμάτιο και, με εντολή του μητροπολίτη Καρύστου Παντελεήμονα, παίρνει καθημερινά το συσσίτιο του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς καταφέρνει να αποδράσει και να φτάσει στην Αθήνα, όπου συνδέεται με τους συντρόφους του οπαδούς της 4ης Διεθνούς, μέχρι την οριστική ρήξη του με τον τροτσκισμό, το 1947. Ο Α. Στίνας πέθανε στην Αθήνα στις 6 Νοεμβρίου 1987. Μετά την μεταπολίτευση του 1974 σταματάει, ουσιαστικά, η πολιτική δράση της ομάδας του, λόγω ηλικίας. Ο ίδιος ακούραστος παρά τα δύσκολα χρόνια που πέρασε, συνέχισε να γράφει διάφορες μελέτες, σχόλια, προλόγους γύρω από το εργατικό κίνημα. Τον Σεπτέμβριο του 1974, εκδίδεται στην Αθήνα από τις εκδόσεις "Διεθνής Βιβλιοθήκη", η μπροσούρα του "΄Εργατικά΄" κράτη, ΄Εργατικά΄ κόμματα και το Απελευθερωτικό Κίνημα της Εργατικής Τάξης", Το 1977 κυκλοφόρησε σε δύο τόμους το βασικό έργο του "Αναμνήσεις" (από τις εκδόσεις Π. Βέργος, αργότερα σε έναν τόμο από τις εκδόσεις "Ύψιλον"), ένα ντοκουμέντο για την ιστορία και τους αγώνες του αριστερού κινήματος που αντιπαρατέθηκε με το ΚΚΕ, στη χώρα μας, αλλά και μια πηγή γνώσης για τη ζωή, την επαναστατική δράση, τις ιδέες και τη συνέπεια του ίδιου του Στίνα σ΄ αυτό τον αγώνα.

Ida Mett

Ida Mett (Συγγραφέας)

Η Ida Mett (1901-1973) γεννήθηκε στη Λευκορωσία. Συμμετείχε ενεργά στο αναρχικό κίνημα, ιδίως στη Μόσχα, συνελήφθη και εντέλει εξορίστηκε στην Πολωνία, στο Βερολίνο και στη συνέχεια στο Παρίσι, το 1926, όπου συνέχισε την δράση της μέσα από τις τάξεις της ομάδας Dielo Trouda και του ομότιτλου περιοδικού. Μετά τον πόλεμο, εξέδωσε το 1948 έναν πολιτικό απολογισμό της εξέγερσης των ναυτών στην Κρονστάνδη, το 1921, με τίτλο "Η κομμούνα της Κρονστάνδης", που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Spartacus και μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον Α. Στίνα. Έγραψε, ακόμα, τις μελέτες "Η ιατρική στην ΕΣΣΔ" (1953), "Το σοβιετικό σχολείο" (1954) και "Ο Ρώσος χωρικός στην Επανάσταση και μετά την Επανάσταση" (1968). Πέθανε στο Παρίσι στις 27 Ιουνίου 1973.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Τόμος:
1
Δέσιμο:
Μαλακό εξώφυλλο
Σελίδες:
95
Διαστάσεις:
20χ13
Βάρος:
0.132 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση