Η κοινωνιολογία της μουσικής
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Η κοινωνιολογία της μουσικής

Theodor W. Adorno

Η γλώσσα της μουσικής είναι αρκετά διαφορετική από την προθετική γλώσσα. Περιέχει μια θεολογική διάσταση. Αυτό που έχει να πει αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα κρύβεται. Ιδέα της είναι το θείο ΄Ονομα στο οποίο έχει δοθεί σχήμα. Είναι απομυθολογικοποιημένη προσευχή, απαλλαγμένη από κάθε στοιχείο μαγικής αποτελεσματικότητας. Είναι η ανθρώπινη προσπάθεια - καταδικασμένη όπως πάντα - να ονομαστεί το ΄Ονομα, όχι να μεταδόσει νοήματα...Η ερμηνεία είναι ουσιώδης τόσο για τη μουσική όσο και για τη γλώσσα, αλλά με διαφορετικούς τρόπους. Το να ερμηνεύεις τη γλώσσα σημαίνει: να κατανοείς τη γλώσσα. Η μουσική ερμηνεία είναι τέλεση, η οποία, ως σύνθεση, διατηρεί τη συγγένειά της με τη γλώσσα ενώ εξαλείφει κάθε ειδική ομοιότητα. Ιδού γιατί η ιδέα της ερμηνείας δεν είναι ένα τυχαίο κατηγόρημα της μουσικής, αλλά αναπόσπαστο τμήμα της. Το να παίζεις σωστά τη μουσική σημαίνει πρώτα και κύρια να μιλάς σωστά τη γλώσσα της. Αυτό από μόνο του καλεί σε μίμηση, όχι σε μια διαδικασία αποκρυπτογράφησης. Η μουσική αποκαλύπτει τον εαυτό της μόνο μέσα στη μιμητική πρακτική, η οποία ομολογουμένως μπορεί να συμβεί σιωπηρά μέσα στη φαντασία, κατ΄αναλογίαν προς τη σιωπηρή ανάγνωση. Ποτέ δεν ενδίδει σε μια διερεύνηση η οποία θα την ερμήνευε ανεξάρτητα από την εκπλήρωση. Αν αναζητούσαμε μια συγκρίσιμη πράξη στις προθετικές γλώσσες, αυτή θα ήταν η πράξη της μεταγραφής ενός κειμένου μάλλον παρά της αποκωδικοποίησης του νοήματός του.

Φώτης Τερζάκης

Φώτης Τερζάκης (Μεταφραστής)

Ο Φώτης Τερζάκης γεννήθηκε το 1959 στην Πάτρα. Ίδρυσε και διηύθυνε τις εκδόσεις Praxis (1982-1990), ενώ υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εκδόσεων Πρίσμα (1990-94). Από το 1998 σχεδιάζει και επιμελείται τη σειρά "Ιστάρ. Ανθρωπολογία της σεξουαλικότητας" στις εκδόσεις Οξύ. Έχει εργαστεί ερευνητικά, στο πλαίσιο σεμιναρίων, σε ποικίλους τομείς των ανθρωπιστικών επιστημών. Από το 1992 συνδιοργανώνει ένα Ανεξάρτητο Θρησκειολογικό Σεμινάριο, που το 1997 οδήγησε στη δημιουργία της Εταιρείας Θρησκειολογικών Ερευνών (της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος γραμματέας), ενώ ήταν από τους βασικούς συντάκτες του "Θρησκειολογικού Λεξικού" των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα. Έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια και κριτικές στον περιοδικό τύπο, συνεργάζεται δε ως βιβλιοκριτικός με τις εφημερίδες "Ελευθεροτυπία" και "Καθημερινή". Έχει επίσης παρουσιάσει μεγάλο αριθμό μεταφράσεων σε συναφή πεδία. Έργα του είναι: "Τα αίματα της γλώσσας". "Έξι ποιήματα" (Όστρακα, Πάτρα 1988)· "Φύση και κοινωνία: γενεαλογία ενός τύπου συνείδησης και μιας σχέσης κυριαρχίας" (Έρασμος, 1990)· "Σημειώσεις για μιαν ανθρωπολογία της μουσικής" (Πρίσμα, 1990)· "Φιλελευθερισμός και τρομοκρατία. Πολιτικά κείμενα" (Πρίσμα, 1991)· "Οι αντίποδες του ΄60: πίσω από τη διφορούμενη έννοια του μεταμοντερνισμού και μέσα από τα νέα κοινωνικά κινήματα" (Πρίσμα, 1992)· "Το φάντασμα μιας δεκαετίας: κουλτούρα και εναλλακτικός πολιτισμός στη δεκαετία του 1960" (συλλ. τόμος, επιμ. με τη Σώτη Τριανταφύλλου, Δελφίνι, 1994)· "Φιλοσοφικός ρεφορμισμός. Προβλήματα διαλεκτικής και ολότητας στη φιλοσοφία και την πολιτική θεωρία του Jurgen Habermas" (Έρασμος, 1996)· "Η διαλεκτική επαναπροσδιορισμένη. Συμβολή στη διερεύνηση των φιλοσοφικών και ανθρωπολογικών θεμελίων μιας έννοιας" (Φιλίστωρ, 1996)· "Μελέτες για το ιερό" (Ελληνικά Γράμματα, 1997)· "Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση: τα χρώματα της σκακιέρας" (Ελληνικά Γράμματα, 1998)· "Τα ονόματα του Διονύσου. Προαναγγελίες μιας διαρκώς ματαιούμενης έλευσης" (Οξύ, 2000).

Γιώργος Σαγκριώτης (Μεταφραστής)

Ο Γιώργος Σαγκριώτης είναι κοινωνιολόγος, υποψήφιος διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και έχει μεταφράσει και επιμεληθεί κείμενα φιλοσοφίας και κοινωνικής θεωρίας από τα γερμανικά.

Θεόδωρος Λουπασάκης (Μεταφραστής)


Φώτης Τερζάκης

Φώτης Τερζάκης (Επιμέλεια)

Ο Φώτης Τερζάκης γεννήθηκε το 1959 στην Πάτρα. Ίδρυσε και διηύθυνε τις εκδόσεις Praxis (1982-1990), ενώ υπήρξε τακτικός συνεργάτης των εκδόσεων Πρίσμα (1990-94). Από το 1998 σχεδιάζει και επιμελείται τη σειρά "Ιστάρ. Ανθρωπολογία της σεξουαλικότητας" στις εκδόσεις Οξύ. Έχει εργαστεί ερευνητικά, στο πλαίσιο σεμιναρίων, σε ποικίλους τομείς των ανθρωπιστικών επιστημών. Από το 1992 συνδιοργανώνει ένα Ανεξάρτητο Θρησκειολογικό Σεμινάριο, που το 1997 οδήγησε στη δημιουργία της Εταιρείας Θρησκειολογικών Ερευνών (της οποίας υπήρξε ιδρυτικό μέλος και πρώτος γραμματέας), ενώ ήταν από τους βασικούς συντάκτες του "Θρησκειολογικού Λεξικού" των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα. Έχει δημοσιεύσει πολλά δοκίμια και κριτικές στον περιοδικό τύπο, συνεργάζεται δε ως βιβλιοκριτικός με τις εφημερίδες "Ελευθεροτυπία" και "Καθημερινή". Έχει επίσης παρουσιάσει μεγάλο αριθμό μεταφράσεων σε συναφή πεδία. Έργα του είναι: "Τα αίματα της γλώσσας". "Έξι ποιήματα" (Όστρακα, Πάτρα 1988)· "Φύση και κοινωνία: γενεαλογία ενός τύπου συνείδησης και μιας σχέσης κυριαρχίας" (Έρασμος, 1990)· "Σημειώσεις για μιαν ανθρωπολογία της μουσικής" (Πρίσμα, 1990)· "Φιλελευθερισμός και τρομοκρατία. Πολιτικά κείμενα" (Πρίσμα, 1991)· "Οι αντίποδες του ΄60: πίσω από τη διφορούμενη έννοια του μεταμοντερνισμού και μέσα από τα νέα κοινωνικά κινήματα" (Πρίσμα, 1992)· "Το φάντασμα μιας δεκαετίας: κουλτούρα και εναλλακτικός πολιτισμός στη δεκαετία του 1960" (συλλ. τόμος, επιμ. με τη Σώτη Τριανταφύλλου, Δελφίνι, 1994)· "Φιλοσοφικός ρεφορμισμός. Προβλήματα διαλεκτικής και ολότητας στη φιλοσοφία και την πολιτική θεωρία του Jurgen Habermas" (Έρασμος, 1996)· "Η διαλεκτική επαναπροσδιορισμένη. Συμβολή στη διερεύνηση των φιλοσοφικών και ανθρωπολογικών θεμελίων μιας έννοιας" (Φιλίστωρ, 1996)· "Μελέτες για το ιερό" (Ελληνικά Γράμματα, 1997)· "Ανορθολογισμός, φονταμενταλισμός και θρησκευτική αναβίωση: τα χρώματα της σκακιέρας" (Ελληνικά Γράμματα, 1998)· "Τα ονόματα του Διονύσου. Προαναγγελίες μιας διαρκώς ματαιούμενης έλευσης" (Οξύ, 2000).

Theodor W. Adorno

Theodor W. Adorno (Συγγραφέας)

Ο Theodor W. Adorno, γιός εβραίου εμπόρου, γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1903 στη Φρανκφούρτη. Μετά την αποφοίτησή του από το λύκειο, σπουδάζει στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης φιλοσοφία, κοινωνιολογία, ψυχολογία και μουσικολογία. Το 1924 αναγορεύεται σε Διδάκτορα βάσει της διατριβής του με θέμα τον Husserl. Ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών του εργάζεται ταυτόχρονα ως μουσικοκριτικός. Το 1925 μετοικεί στη Βιέννη, όπου συνεχίζει τις σπουδές του στη μουσική με δασκάλους τον Alban Berg (σύνθεση) και τον Eduard Steuermann (πιάνο). Το 1927 αποτυγχάνει η πρώτη του προσπάθεια να αποκτήσει τον τίτλο του υφηγητή στην έδρα του Hans Cornelius. Από τα τέλη της δεκαετίας του 20, ο Adorno γίνεται άτυπος συνεργάτης του Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης. Το 1931 αποκτά τον τίτλο του υφηγητή με μια διατριβή για τον Kierkegaard και επιβλέποντα καθηγητή τον Paul Tillich. Το 1933 του απαγορεύεται η διδασκαλία σε γερμανικά πανεπιστήμια. Το 1934 μεταναστεύει στην Αγγλία και αρχίζει να διδάσκει στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το 1938 μεταναστεύει στις ΗΠΑ όπου εργάζεται στο Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας, το οποίο έχει ήδη μετεγκατασταθεί στη Νέα Υόρκη. Ταυτόχρονα συνεργάζεται με τον Paul Lazarsfeld στο Princeton Radio Research Project. Το 1949 επιστρέφει στη Γερμανία και διδάσκει φιλοσοφία και κοινωνιολογία στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Μαζί με τον Horkheimer διευθύνει το Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας. Το 1959 ο Adorno διαδέχεται στη θέση του διευθύνοντα προέδρου του Ινστιτούτου Κοινωνικής Έρευνας τον Horkheimer, ο οποίος γίνεται ομότιμος καθηγητής και αποχωρεί. Το 1961 αρχίζει η γνωστή ως "διαμάχη περί θετικισμού" αντιπαράθεση μεταξύ Karl Popper και Adorno σχετικά με μεθοδολογικά προβλήματα των κοινωνικών επιστημών. Το 1968 ξεκινούν σοβαρές συγκρούσεις με τους φοιτητές. Στις 31 Ιανουαρίου 1969 ο Adorno καλεί την αστυνομία να διώξει τους φοιτητές που είχαν καταλάβει το Ινστιτούτο Κοινωνικής Έρευνας. Στις 6 Αυγούστου 1969 πεθαίνει από έμφραγμα στο Visp, στην Ελβετία.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Εκδότης:
Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
200
Διαστάσεις:
21x14
Βάρος:
0.309 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση