Στα τρία δοκίμια του τόμου αυτού αναλύει ο διεθνούς φήμης οσμανιστής και βαλκανιολόγος Σπύρος Βρυώνης, τ. διευθυντής του Onassis Center for Hellenic Studies του Πανεπιστήμιου Νέας Υόρκης και πρόεδρος του Ερευνητικού Ιδρύματος Speros B. Vryonis της Καλιφόρνια, μιαν από τις σημαντικότερες και πιο συναρπαστικές πτυχές του Βυζαντινού πολιτισμού: τις έντονες, δηλαδή, και , μακροχρόνιες σχέσεις του με τους πολιτισμούς της ορθόδοξης Ανατολικής Ευρώπης και του Ισλάμ.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
Ο Σπύρος Βρυώνης (18 Ιουλίου 1928 - 11 Μαρτίου 2019), κορυφαίος βυζαντινολόγος της γενιάς του, γεννήθηκε το 1928 στο Μέμφις του Τεννεσή των Η.Π.Α. από οικογένεια κεφαλληνιακής καταγωγής. Μετά το τέλος των μεταπτυχιακών σπουδών του στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, ξεκίνησε την πανεπιστημιακή σταδιοδρομία του διδάσκοντας στο ίδιο πανεπιστήμιο. Είχε διατελέσει καθηγητής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας (όπου χρημάτισε και διευθυντής του Κέντρου Σπουδών Εγγύς Ανατολής G. E. von Grunebaum), καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και καθηγητής Ελληνικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (όπου κατείχε και τη θέση του διευθυντή του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης), από το οποίο αποχώρησε με τον τιμητικό τίτλο του ομότιμου καθηγητή Ελληνικού Πολιτισμού.
Μέλος πολλών επιστημονικών φορέων, επίτιμος διδάκτορας πολλών πανεπιστημίων (μεταξύ των οποίων το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Πανεπιστήμιο Κύπρου), ο Σπύρος Βρυώνης είχε τιμηθεί με σημαντικές επιστημονικές διακρίσεις: είχε εκλεγεί τακτικό μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών, της Αμερικανικής Ακαδημίας Μεσαιωνικών Σπουδών, της Αμερικανικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Το πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο του αφορά το Βυζάντιο, την Οθωμανική Αυτοκρατορία, τα Βαλκάνια και τον αραβικό κόσμο και περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό βιβλίων και άρθρων. Κυριότερα βιβλία του: "Η παρακμή του μεσαιωνικού πολιτισμού της Μικράς Ασίας και η διαδικασία του εξισλαμισμού, 11ος έως 15ος αιώνας" (ΜΙΕΤ 1997)· "Η καθ΄ ημάς Ανατολή: Η πνευματική παράδοση του μεσαιωνικού ελληνισμού στον σλαβικό και ισλαμικό κόσμο" (Βάνιας 1995)· "Byzantium and Europe" ("Βυζάντιο και Ευρώπη"), Harcourt, Brace and World, 1967· "Byzantium: Its Internal History and Relations with the Islamic World" ("Βυζάντιο: Η εσωτερική του ιστορία και οι σχέσεις του με τον ισλαμικό κόσμο"), Variorum Reprints, 1971· "Studies on Byzantium, Seljuks and Ottomans" ("Μελέτες για το Βυζάντιο, τους Σελτζούκους και τους Οθωμανούς"), Undena Publications, 1982· "Studies in Byzantine Institutions and Society" ("Μελέτες για τους θεσμούς και την κοινωνία του Βυζαντίου), Aristide D. Caratzas, 1997.
Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται και τα εξής βιβλία, τα οποία επιμελήθηκε σε συνεργασία με άλλους: "Aspects of the Balkans: Continuity and Change" ("Όψεις των Βαλκανίων: Συνέχεια και αλλαγή") σε συνεργασία με τον Henrik Birnbaum, Mouton, 1972· "Islam and Cultural Change in the Middle Ages" ("Ισλάμ και πολιτιστική αλλαγή στον Μεσαίωνα), Harrassowitz, 1975· "Individualism and Conformity in Classical Islam" ("Ατομικισμός και συμμόρφωση στο κλασικό Ισλάμ") σε συνεργασία με τον Amin Banani, Harrassowitz, 1977· "Islam΄s Understanding of Itself" ("Το Ισλάμ και η αυτοκατανόησή του") σε συνεργασία με τον Richard G. Hovannisian, Undena Publications, 1983· "Essays on the Slavic World and the Eleventh Century" ("Δοκίμια για τον σλαβικό κόσμο και τον 11ο αιώνα"), Aristide D. Caratzas, 1992.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Ο Φαίδων Μαλιγκούδης σπούδασε Σλαβική Φιλολογία και Ιστορία της Ανατολικής Ευρώπης στα Πανεπιστήμια της Φραγκφούρτης και του Μύνστερ. Είναι υφηγητής της Σλαβολογίας του Πανεπιστημίου της Γοττίγγης. Από το 1990 διδάσκει ως καθηγητής το μάθημα της Ιστορίας και Πολιτισμού των Σλαβικών λαών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Κύριο αντικείμενο της ερευνητικής του προσπάθειας είναι οι σχέσεις του μεσαιωνικού και νεότερου ελληνισμού με τον σλαβικό κόσμο.
