... Το τεκτονικό μυστικό θα είναι η διαχωριστική μεμβράνη μεταξύ πολιτικής και ηθικής. Θα περικλείει και θα προστατεύει τον κοινωνικό χώρο δίνοντας τη δυνατότητα πραγμάτωσης της ελευθερίας, που μόνο στον μυστικό εσωτερικό χώρο ήταν δυνατό να πραγματωθεί όσο υφίσταται το απολυταρχικό κράτος. Μόνο αν περιορίζονταν σε ένα μυστικό εσωτερικό χώρο μπορούσε να βιωθεί και να αναδιπλωθεί η ελευθερία. Η ελευθερία που ο Locke απέδωσε "by a secret and facit concent" των ατόμων σε ένα χώρο ανεξάρτητης φιλοσοφικής νομοθεσίας. Το πνευματικό γεγονός "to be in secret free" αποκτά στις στοές την κοινωνική του συγκεκριμενοποίηση.
"Η ελευθερία με μυστικότητα καθίσταται το μυστικό της ελευθερίας".
Για να πραγματοποιηθεί η ελευθερία έπρεπε το μυστικό να έχει και μία άλλη λειτουργία, πέραν από την προστατευτική. Θα έπρεπε να δύναται να ενώσει ενδοκοινωνικά με τρόπο γνήσιο τον αστικό κόσμο. Και τούτο επιτελέσθηκε με μια αόρατη διαδικασία εισχώρησης του ηθικού κόσμου στον πολιτικώς οριοθετημένο χώρο. Η αμφισβήτηση του απολυταρχικού κράτους και η υπονόμευσή του θα επιτευχθεί έτσι με μια διαδικασία φαινομενικώς απολιτική.
Κωστής Μπάλλας