Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
Αποστέλλεται την ίδια ή την επόμενη εργάσιμη
ISBN:
9789603256496
Κατηγορίες:
Έτος κυκλοφορίας
Εκδότης
Η επική διάσταση που διακρίνει την αντίσταση του ελληνικού λαού στα δίσεκτα χρόνια της γερμανικής Κατοχής, ευτύχησε να αποτυπωθεί ποιητικά χάρη στην οξύτατη ευαισθησία της ματιάς δύο σπουδαίων φωτογράφων. Για τη μνημειακή μορφή με την οποία μας την κληροδότησαν ο Σπύρος Μελετζής και ο Κώστας Μπαλάφας, έχουν γραφεί όμως τόσο πολλά, ώστε κάθε νέα απόπειρα θα κινδύνευε να εκτροχιαστεί εύκολα ανάμεσα σε τετριμμένες επισημάνσεις και κούφια εγκώμια. Το μόνο που θα τολμούσα να προσθέσω είναι ότι εδράζεται στέρεα πάνω στις δυσπρόσιτες και δυσδιάκριτες εκείνες περιοχές όπου τα πολύτιμα ιστορικά τεκμήρια, με μαγικό περίπου τρόπο, μετουσιώνονται σε εμπνευσμένες καλλιτεχνικές δημιουργίες. Ακόμα, ότι μελοποιεί τις ηρωικές πλευρές ενός άνισου αγώνα θρεμμένου κυρίως με τις υποσχέσεις της ελευθερίας που πρόσφεραν απάτητα βουνά του ελληνικού χώρου. Κάπως έτσι το συναπάντημα του ψυχικού σθένους με την καθαρότητα του ήθους μιας αμόλυντης φύσεως συνέθεσε έναν ύμνο στην ομορφιά του ανθρώπου.
Εντελώς άλλης τάξεως ήταν η γενναιότητα όσων παρέμεναν τότε έγκλειστοι και ασφυκτικά περιορισμένοι μέσα σε ρημαγμένες πόλεις, με τις δυνατότητες της επικοινωνίας μηδενισμένες και εξαντλημένες τις πιθανότητες της επιβίωσης. Εκεί τα περιθώρια της αντοχής στένευαν επικίνδυνα, λιγότερο από την πείνα και περισσότερο από τις πιέσεις της εξαντλούμενης υπομονής. Τις τονωτικές προσδοκίες που καλλιεργεί η πίστη σε κάποια ιδανικά τις κλόνιζε η απειλή της παραίτησης, αλλά και το συχνό δάκρυ της αβάσταχτης πίκρας το γλύκαινε στιγμές στιγμές ένα φωτεινό χαμόγελο ενδόμυχης αισιοδοξίας. Η τραγικότητα αυτής ειδικά της πλευράς του αγώνα, για να συλληφθεί και να αποδοθεί, χρειαζόταν την τρυφερή διεισδυτικότητα και τον συγκινησιακό φορτισμό μιας γυναικείας ματιάς. Τη συγκλονιστικής της καταγραφή από τη Βούλα Παπαϊωάννου, την ελεγειακή δηλαδή θεώρηση της οδυνηρής πραγματικότητας του ιστορικού δράματος, χαρακτηρίζει εντούτοις κάτι παραπάνω απ΄ ό,τι θα αρκούσε, ούτως ή άλλως, για να την κατατάξει στις πιο πρωτοποριακές προσφορές της φωτογραφικής τέχνης, και όχι μόνο της ελληνικής. Γιατί, καθώς την εξυψώνει η απροσδόκητη πνευματική και ψυχική ταύτιση του παρατηρητή με το καυτό θέμα, του υποκειμένου με το αντικείμενο, καταχωρίζεται αυτόματα στα όχι καλά μελετημένα κεφάλαια μιας υποβαθμισμένης αλλά μεγαλόπνοης ιστορίας: της περιπέτειας του Ανθρώπου που δεν παύει ποτέ να διεκδικεί τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στα δρώμενα των εκάστοτε περιστάσεων. [...]
(από τον πρόλογο του Άγγελου Δεληβορριά)
Η Φανή Κωνσταντίνου έχει σπουδάσει ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Από το 1984 είναι υπεύθυνη του Φωτογραφικού Αρχείου του Μουσείου Μπενάκη.
Γεννήθηκε το 1966 στην Κολονία. Σπούδασε στις σχολές Καλών Τεχνών της Φρανκφούρτης, του Βερολίνου και του Ντύσελντορφ και φωτογραφία στη Σχολή FAMU της Πράγας. Το 2000 απέκτησε μεταπτυχιακό δίπλωμα στη φωτοδημοσιογραφία από το London College of Printing. Ασχολείται συστηματικά με τη φωτογραφία από το 1991, με ειδίκευση στις καλές τέχνες, το πορτραίτο, τη θεατρική φωτογραφία-ντοκουμέντο. Το 1993 της απονεμήθηκε το 1ο Βραβείο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου και Φωτογραφίας της Πράγας. Από το 1993 ζει και εργάζεται ως φωτογράφος στην Αθήνα. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε εκθέσεις στην Ελλάδα, Τσεχία, Γερμανία, ΗΠΑ, Αγγλία. Το 1996 δημοσίευσε το βιβλίο "Πρόσωπα από την Αντίσταση".
Γεννήθηκε στην Λαμία το 1898. Παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στην Πολυτεχνική Σχολή. Άρχισε την ενασχόλησή της με τη φωτογραφία το 1940-1944. Μετά την κήρυξη του πολέμου φωτογράφισε τη ζωή εκείνων που έμειναν στην πρωτεύουσα. Εργάστηκε για τον Ερυθρό Σταυρό. Διηύθυνε το τμήμα φωτογραφίας της UNRRA (1946-1950). Ήταν ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Φωτογραφικής Εταιρείας (1952). Μια πάθηση των ματιών την ανάγκασε να σταματήσει τη φωτογραφία. Δώρισε το αρχείο των φωτογραφιών της στο Μουσείο Μπενάκη (1978). Πέθανε στην Αθήνα το 1990.
Η Βούλα Παπαϊωάννου μυήθηκε στην τέχνη της φωτογραφίας από τον φωτογράφο Πάνο Γεραλή. Στα πρώτα της βήματα ασκήθηκε με επιτυχία σε λήψεις μουσειακών εκθεμάτων, τοπίου και αρχαιοτήτων. Μετά την είσοδο της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και κατά τη γερμανική Κατοχή κατέγραψε τη ζωή του άμαχου πληθυσμού της Αθήνας, αποτυπώνοντας τη φρίκη του πολέμου με τις συγκλονιστικές φωτογραφίες των σκελετωμένων από την πείνα παιδιών. Κατά την περίοδο του εμφυλίου (1947-1949) κατέγραψε τη ρημαγμένη ύπαιθρο, τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της αλλά και τις προσπάθειες ανασυγκρότησης της χώρας, συνεργαζόμενη με την UNRRA και τις αμερικανικές αποστολές. Μετά το 1950 συμμετείχε με την προσωπική της ματιά, συχνά ως μέλος της ΕΦΕ (Ελληνική Φωτογραφική Εταιρεία), στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής εικόνας της Ελλάδας όπως προβλήθηκε μέσα από τα τουριστικά έντυπα και φωτογραφικά βιβλία. Δύο μάλιστα σημαντικές εκδόσεις από τον ελβετικό οίκο Clairefontaine / Guide du Livre, "La Grece a ciel ouvert" και "Iles Greques", διέδωσαν τις φωτογραφίες της πέρα από τα σύνορα της χώρας μας. Το έργο της, με την κατάθεσή του από την ίδια στο Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη το 1976, είδε πάλι το φως και επανεκτιμήθηκε κυρίως την τελευταία εικοσαετία.
(φωτογραφία: 1950, συλλογή Φίλη Αρναούτογλου)
