Η Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου είναι η πρώτη Ελληνίδα θεατρική συγγραφέας. Έγραφε 23 θεατρικά έργα, 9 στην ελληνική και 13 στην ιταλική γλώσσα. Έζησε στη Ζάκυνθο στις αργίες του 19ου αιώνα (1801-1832). Παρ` όλη τη σύντομη ζωή της δημιούργησε έργο μεγάλης πνευματικής αξίας, στο οποίο εξέχουσα θέση κατέχει η "Αυτοβιογραφία" της (α ` έκδοση, 1881) που, συμφωνά με ερευνητές, αποτελεί και την πρώτη αυτοβιογραφία ως είδος.
Πρόκειται για ένα αυθόρμητο λογοτεχνικό κείμενο, μέσα από το οποίο αναδύεται η δραματική μορφή μιας ρηξικέλευθης προσωπικότητας. Αποτυπώνεται σ` αυτό η απεγνωσμένη σχέση της Ελισάβετ με το τυραννικό περιβάλλον της και προβάλλεται η συντριπτική σύγκρουση αυτής της γυναίκας με το οικογενειακό και κοινωνικό κατεστημένο της εποχής της.
Η γλώσσα, ο λυρισμός, η δραματικότητα, οι έντονες συναισθηματικές καταστάσεις και η ζωντανή περιγραφή των εικόνων συνθέτουν έναν συναρπαστικό δραστικό μονόλογο.
Από τα παραπάνω στοιχεία εμπνεύστηκα την ιδέα της σκηνικής μεταφοράς της "Αυτοβιογραφίας" όπως αυτή επανεκδόθηκε από τις εκδόσεις "Κείμενα" (Νοέμβρης 1983) με την επιμέλεια του Κ. Πορφυρή και από τις εκδόσεις "Ωκεανίδα" (Μάρτιος 1997) με την επιμέλεια του Βαγγέλη Αθανασόπουλου. Στόχος μου είναι να προβάλω τη θεατρικότητα αυτού του κειμένου, το οποίο αποκαλύπτει την πρωτοπόρο φυσιογνωμία της Μαρτινέγκου. Εύχομαι, να της αποδοθεί κάποτε η πρέπουσα θέση της στη Νεοελληνική δραματουργία αλλά και στην προοδευτική πνευματική και κοινωνική κίνηση της εποχής της.
Το σύνολο του θεατρικού της έργου και συγκεκριμένα "Ο Φιλάργυρος" (1823) ιστορικά και δραματουργικά ταξινομείται ανάμεσα στα δυο κορυφαία έργα του Επτανησιακού Θεάτρου: τον "Χάση" του Δ. Γουζέλη (1790) και τον "Βασιλικό" του Αντωνίου Μάτεσι (1829-1830).
Η Ελισάβετ Μουτσά(ν) (1801-1832) γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, κόρη του Φραγκίσκου Μουτσά(ν) και της Αγγελικής το γένος Σιγούρου. Οι γονείς της κατάγονταν από αριστοκρατικές οικογένειες της Ζακύνθου και ο πατέρας της ασχολήθηκε με την πολιτική. Η Ελισάβετ μεγάλωσε σε αυστηρό, κλειστό περιβάλλον, ασχολήθηκε ωστόσο με τα γράμματα από νεαρή ηλικία. Γνώριζε την ιταλική και τη γαλλική γλώσσα και επηρεάστηκε από τους τρεις δασκάλους της, τον Γεώργιο Τσουκαλά, τον Θεοδόσιο Δημάδη και τον Βασίλειο Ρομαντζά, όλοι κατώτεροι ορθόδοξοι κληρικοί. Το 1831, μετά από απόφαση της οικογένειάς της παντρεύτηκε τον κατά είκοσι χρόνια μεγαλύτερό της Νικόλαο Μαρτινέγκο, με τον οποίο απέκτησε ένα γιο τον Ελισσαβέτιο, λίγες ώρες μετά τη γέννηση του οποίου πέθανε από επιπλοκές στον τοκετό. Στο χώρο της λογοτεχνίας η Μαρτινέγκου έγραψε έργα για το θέατρο, δύο πεζές μεταφράσεις, της "Οδύσσειας" του Ομήρου και του "Προμηθέα δεσμώτη" του Αισχύλου. Έγραψε επίσης οικονομικές και ποιητικές μελέτες, καθώς επίσης ποιήματα και θεατρικά έργα στο ιταλικά. Παρά τον μεγάλο όγκο του συγγραφικού της έργου, το μόνο που σώθηκε ακέραιο είναι η "Αυτοβιογραφία" της, την οποία εξέδωσε ο γιος της το 1881.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Η Εύη (Ευδοξία) Θεοδωρίδου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Σπουδές: Απόιφοιτος της Δραματικής Σχολής του Κέντρου Θεατρικών Σπουδών του "Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου" του Λεωνίδα Τριβιζά (1982). Μετεκπαίδευση στην κίνηση, τη φωνητική και το τραγούδι. Πτυχιούχος του Νομικού Τμήματος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1984). Μετεκπαίδευση: "Μάνατζμεντ Ανθρώπινου Δυναμικού" ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ. (Ελληνικό Κέντρο Παραγωγικότητας 1991).
Επαγγελματική δραστηριότητα: Ως τριτοετής μαθήτρια έλαβε μέρος στις εξής παραστάσεις του "Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου": "Φως στα σκοτάδια" του Μπρεχτ, "Άγις" του Περιστεράκη, "Ο μισάνθρωπος" του Μολιέρου (βοηθός σκηνοθέτη). Όλα σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Τριβιζά. Πρωτοεμφανίστηκε με το "Αμφιθέατρο" του Σπύρου Ευαγγελάτου την περίοδο 1984-1985 και έπαιξε στα έργα: "Φορτουνάτος", του Μ.Α. Φώσκολου, "Επιτρέποντες" του Μενάνδρου, "Ειρήνη" του Αριστοφάνη, "Νέαιρα" του Δ. Μόσχου. Την περίοδο 1986-87 συνεργάστηκε με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Αγρινίου: "Το φιόρο του Λεβάντε" Γρ. Ξενόπουλου σε σκηνοθεσία Γ. Καραχισαρίδη.
Την περίοδο 1987-1988 συνεργάστηκε με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Καλαμάτας στα έργα: "ο γενικός γραμματεύς" του Ηλ. Καπετανάκη σε σκηνοθεσία Ν. Αρμάου, "Το φιόρο του Λεβάντε" του Γρ. Ξενόπουλου σε σκηνοθεσία Κ. Νταλιάνη, "Υπηρέτης δύο αφεντάδων" του Γκολντόνι σε σκηνοθεσία Ν. Αρμάου, "Το πιθάρυ" του Λ. Πιραντέλλο σε σκηνοθεσία Έρσης Βασιλικιώτη, "Δον Ζουάν" του Μολιέρου σε σκηνοθεσία Α. Βουτσινά.
1988-89 "Μαγικό Θέατρο", "Βάτραχοι" του Αριστοφάνη, σκηνοθεσία Ν. Χατζηπαππά.
1989-1992 "Αθηναϊκό Θέατρο", "Ο φιλάργυρος" της Ελ. Μαρτινέγκου, "Το πράσινο φουστάνι" του Δ. Καλαποθάκη, "Οι Τσέντσι" του Σέλλεϋ όλα σε σκηνοθεσία Γ. Γραμματικού. Έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός με την ΕΡΑ (Το Θέατρο στο Ραδιόφωνο). Έχει εμφανιστεί σε τηλεοπτικές σειρές της κρατικής τηλεόρασης. Έπαιξε στο θεατρικό έργο του Ν. Λάσκαρη "Δίδονται μαθήματα τανγκό" (Ελβίρα) σε παραγωγή για την τηλεόραση του Mega Channel.
