Το βιβλίο αυτό απευθύνεται στους φοιτητές και τους απόφοιτους των σχολών θετικής κατεύθυνσης που θέλουν να εργασθούν στη βιομηχανία. Περιγράφει τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν, προκειμένου να επιτευχθεί και να διατηρηθεί μια υψηλή επίδοση στον τομέα της ασφάλειας. Για τον σκοπό αυτό δίνει τις αναγκαίες θεωρητικές γνώσεις και παράλληλα ένα πλήθος πρακτικών οδηγιών και παραδειγμάτων από τη βιομηχανία διεργασιών. Τα βασικά θέματα του βιβλίου είναι εν συντομία τα εξής: Αναγνώριση και εκτίμηση κινδύνων Οι κίνδυνοι μπορεί να οφείλονται σε ανθρώπινα λάθη, βλάβες μηχανημάτων ή κενά διαδικασιών. Η έγκαιρη αναγνώριση και η σωστή εκτίμησή τους είναι θεμελιώδους σημασίας. Ειδικά στις βιομηχανίες διεργασιών, όπου η πολυπλοκότητα είναι υψηλή, η αναγνώριση των κινδύνων γίνεται με συγκεκριμένες μεθόδους, π.χ. την HAZOP και την WHAT-IF, παραδείγματα των οποίων δίνονται στο βιβλίο. Σύνταξη οδηγιών ασφαλούς εργασίας Τα συμπεράσματα από τις μελέτες αναγνώρισης των κινδύνων αξιοποιούνται στις οδηγίες ασφαλούς εργασίας, οι οποίες καθορίζουν τον ορθό τρόπο λειτουργίας της βιομηχανικής μονάδας και τον ορθό τρόπο επέμβασης σε περίπτωση προβλήματος. Για σύνθετες εργασίες, όπου αναμένονται προβλήματα συντονισμού, καταρτίζονται λεπτομερή σχέδια ασφαλούς εργασίας. Οι οδηγίες ασφαλούς εργασίας αποτελούν παραρτήματά τους. Διερεύνηση συμβάντων Σε περίπτωση συμβάντος (π.χ. ατυχήματος ή παρ’ ολίγον ατυχήματος) γίνεται διερεύνηση, ώστε να επισημανθούν τα αίτια και να αποφευχθεί η επανάληψη του ίδιου ή σχετικού περιστατικού. Παρουσιάζεται λεπτομερώς η τεχνική της διερεύνησης. Ανάλυση ριζικών αιτίων Πέρα από το ανθρώπινο λάθος, την αστοχία του μηχανήματος ή το κενό της διαδικασίας που προκάλεσε το συμβάν, υπάρχουν συνήθως και άλλα, βαθύτερα αίτια, τα ριζικά αίτια. Αυτά οφείλονται στον τρόπο με τον οποίο η βιομηχανική μονάδα διοικείται και πρέπει να επισημαίνονται και να διερευνώνται. Δίνονται παραδείγματα και επισημαίνονται τα συνήθη λάθη. Επιθεωρήσεις Η αναζήτηση των αδυναμιών δεν αρκεί, αν γίνεται μόνο κατά τη διερεύνηση των συμβάντων. Για να είναι αποδοτική, πρέπει να στηρίζεται σε συστηματικές επιθεωρήσεις που εξετάζουν σε βάθος και πλάτος την εγκατάσταση, το προσωπικό και τον τρόπο λειτουργίας και παρακολουθούν την εξέλιξή τους διαχρονικά. Ο τρόπος επιθεώρησης αναλύεται λεπτομερώς και αναφέρονται, με παραδείγματα, συνήθη λάθη και παραλείψεις. Πρόληψη σοβαρών ατυχημάτων Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι τα σοβαρά και τα εν δυνάμει σοβαρά ατυχήματα συμβαίνουν υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αυτές παρουσιάζονται στο βιβλίο με αναλυτικά παραδείγματα. Στη συνέχεια προτείνεται ένα σχέδιο για την πρόληψη των σοβαρών ατυχημάτων, η οποία τελικά είναι και ο στόχος του βιβλίου αυτού.