Ποιος άλλος εγκαλεί το άτομο εκτός από το νόμο; Μα «φυσικά» ο θάνατος, η θνητότητα του υποκειμένου. Η ανάπτυξη του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής συγκρότησε ένα υποκείμενο που έχει εσωτερικεύσει το άγχος του προσωπικού θανάτου. Με την εδραίωση της εμπορευματικής κοινωνίας, εδραιώνεται ταυτόχρονα και μια αντίληψη περί της προσωπικής μοναξιάς του θανάτου αλλά και μια κουλτούρα κατά την οποία οι συλλογικοί μύθοι καταρρέουν. Ο θάνατος εκκοσμικεύτηκε μέσα στην υλική παραγωγή και αναπαράγεται με διευρυμένο τρόπο όπως το κεφάλαιο. Ο θάνατος δεν εγγράφεται πια διά μέσου ενός τελετουργικού αποδοχής του, αλλά τον βιώνουμε σαν κάτι που είναι εγγεγραμμένο στο σώμα μας.
[...]
Δεν είναι διόλου τυχαίο το ότι ο καπιταλισμός εδραιώθηκε μέσα από τον θάνατο, μέσα από εθνοκαθάρσεις, γενοκτονίες, αποικιοκρατία, απαρτχάιντ, την ατομική βόμβα, την καταστροφή του φυσικού κόσμου, αλλά και μέσω του μεγαλύτερου «επιτεύγματός» του, του βιομηχανοποιημένου θανάτου στον ναζισμό. Ο καπιταλισμός δεν είναι μόνο ένα σύστημα οικονομικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης αλλά και ένα σύστημα γενικής κοινωνικής πτώχευσης διότι «μοναδικός του στόχος είναι η ταυτολογική συσσώρευση νεκρής εργασίας. Γι’ αυτό είναι δομικά αδιάφορος προς κάθε περιεχόμενο». Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο πρέπει να εμποδιστεί από το να συμπαρασύρει μαζί του, στον τάφο του, ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Δημήτρης Χαλάτσης (Καλλιτέχνης)