Διαθέσιμο κατόπιν παραγγελίας
Αποστέλλεται την ίδια ή την επόμενη εργάσιμη
ISBN:
9789607916549
Κατηγορίες:
Έτος κυκλοφορίας
Εκδότης
Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών
Η τετράτομη "Εγκυκλοπαίδεια του ελληνικού Τύπου 1784 - 1974" αποτελεί καρπό μιας προσπάθειας που ξεκίνησε με το ομώνυμο ερευνητικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών το 1995. Με χρονική αφετηρία το 1784, έτος έκδοσης της πρώτης ελληνικής εφημερίδας στη Βιέννη και καταληκτική χρονολογία την Μεταπολίτευση, περίοδο που αποτελεί τομή και στην ιστορία του Τύπου, η "Εγκυκλοπαίδεια" προσφέρει ένα "πανόραμα" της έντυπης δημοσιογραφίας και των πρωτεργατών της στην ελληνική επικράτεια και το εξωτερικό, όπου αναπτύχθηκε ο ελληνισμός.
Η "Εγκυκλοπαίδεια" απαρτίζεται από τρία μέρη: Περίγραμμα ιστορίας του Τύπου, αλφαβητικά ταξινομημένα λήμματα και παραρτήματα. Τα κείμενα που προτάσσονται των λημμάτων αποτελούν ένα συνοπτικό και πολύ κατατοπιστικό περίγραμμα της ιστορίας του Τύπου κατά τους δύο και πλέον αιώνες του βίου του. Ξεκινώντας από τον προεπαναστατικό Τύπο και φθάνοντας έως την περίοδο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Μεταπολίτευση, παρουσιάζεται με ενάργεια η άρρηκτη, αμφίδρομη σχέση του Τύπου με τις αναπτυσσόμενες ελληνικές κοινωνίες, σε όλες τους τις εκφάνσεις και ιδιαίτερα με την πολιτική και την πολιτισμική ζωή, καθώς και ο ειδικός ρόλος του εντός συγκεκριμένων ιστορικών περιόδων.
Τη συντακτική ομάδα του έργου πλαισίωσε ένα επιτελείο 340 συνεργατών (καθηγητές πανεπιστημίου, ιστορικοί και άλλοι κοινωνικοί επιστήμονες, δημοσιογράφοι, βιβλιοθηκάριοι, αρχειονόμοι, μελετητές τοπικής ιστορίας, συλλέκτες) που κατέθεσαν τις γνώσεις και τα προϊόντα των ερευνών τους στα πάνω από 2.300 λήμματα της "Εγκυκλοπαίδειας", τα οποία συνοδεύονται από 1.600 περίπου φωτογραφίες. Από τα 2.300 λήμματα, τα 1.600 των εντύπων (εφημερίδων και περιοδικών) καλύπτουν, ενδεικτικά, το σύνολο της επικράτειας αλλά και του εξωτερικού, καθώς και όλο το εύρος του πολιτικού φάσματος. Τέλος, η παρουσίαση και άλλων κατηγοριών εντύπων (αθλητικά, οικονομικά, φιλολογικά, καλλιτεχνικά, παιδικά, επιστημονικά, θρησκευτικά, γυναικεία, παιδαγωγικά, επαγγελματικά κ.ά.) καθιστά πληρέστερη την εικόνα αυτού του "πανοράματος" του Τύπου.
Στα 700 περίπου λήμματα για τα πρόσωπα που ενεπλάκησαν στην παραγωγή των εντύπων, παρουσιάζονται όχι μόνο οι σημαντικότεροι και γνωστότεροι εκδότες, δημοσιογράφοι και γελοιογράφοι, αλλά και οι λιγότερο γνωστοί, αυτοί των εντύπων της περιφέρειας και του εξωτερικού, που κατέβαλαν τις δικές του προσπάθειες για την ανάπτυξη του Τύπου.
Το έργο ολοκληρώνεται με Παραρτήματα. Στο πρώτο, παρουσιάζονται τα σύντομα ιστορικά των ενώσεων και σωματείων του Τύπου που με τη δράση τους συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωσή του, καθώς και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων όσων εργάζονται στον χώρο αυτό. Η σχολιασμένη Γενική Βιβλιογραφία που ακολουθεί, παρουσιάζει τον Τύπο ως αντικείμενο έρευνας και αποτελεί πολύτιμο βοήθημα για τους αυριανούς μελετητές του θέματος. Στη συνέχεια, η σύντομη παρουσίαση της νομοθεσίας περί Τύπου από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, καταγράφει τις "περιπέτειές του και τους δύσκολους δρόμους της αυτονόητης, σήμερα ελευθεροτυπίας. Τέλος, το φωτογραφικό ένθετο των τελευταίων σελίδων απεικονίζει το "ταξίδι" των εντύπων προς τον τελικό αποδέκτη τους, τον αναγνώστη.
Η Λουκία Δρούλια, απόγονος της παλιάς οικογένειας πολιτικών των Ζαΐμη, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1931. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη Σορβόννη, με θέμα τα φιλελληνικά κείμενα στην περίοδο του Αγώνα. Ερευνήτρια από το 1960 στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών (ΚΝΕ), του οποίου διετέλεσε διευθύντρια (1981-1996). Δίδαξε αρχειονομία και ιστορία της γραφής στη Σχολή Βιβλιοθηκονομίας της Χριστιανικής Ένωσης Νεανίδων (ΧΕΝ) Αθηνών και νεότερη ελληνική ιστορία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (1987). Είχε συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και ήταν υπεύθυνη σε ερευνητικά προγράμματα.
Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα επικεντρώθηκαν σε θέματα που αφορούν την κοινωνία και την παιδεία στην περίοδο του νεοελληνικού Διαφωτισμού και στον 19ο αι., το κίνημα του φιλελληνισμού στον 19ο αι., την ιστορία του ελληνικού βιβλίου και των ελληνικών βιβλιοθηκών (15ος-20ός αι.), την ξενόγλωσση περιηγητική λογοτεχνία στη ΝΑ Ευρώπη και τη ΝΑ Μεσόγειο (15ος-19ος αι.), την ιστορία του ελληνικού Τύπου (1784-20ός αι.).
Έφυγε από τη ζωή στις 18 Ιουλίου 2019.
Ο Γιάννης Βουλγαράκης γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα, σπούδασε φωτογραφία, γραφικές τέχνες και είναι απόφοιτος του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου στη θεματική ενότητα "σπουδές στον ελληνικό πολιτισμό". Είναι επαγγελματίας φωτογράφος από το 1997. Από τότε έχει αδιάκοπη εκθεσιακή δράση με αρκετές ομαδικές και ατομικές εκθέσεις. Έχει επίσης επιμεληθεί φωτογραφικά εκθέσεις και εκδόσεις. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται στο τμήμα ψηφιοποίησης του ΕΚΤ/ΕΙΕ ενώ παράλληλα διδάσκει φωτογραφία σε ιδιωτικές σχολές.