Eκατό χρόνια έχουν περάσει από το θάνατο του Αντόν Τσέχοφ σε μια λουτρόπολη του Μέλανα Δρυμού. Ο Ρώσος συγγραφέας ήταν πενήντα τεσσάρων ετών· πίσω του άφησε θεατρικά έργα (το `Θείο Βάνια`, τις `Τρεις αδελφές`, το `Βυσσινόκηπο`, το `Γλάρο`), νουβέλες, μονόπρακτα (όπως την `Πρόταση γάμου` και τις `Βλαβερές συνέπειες του καπνού`), καθώς και πλήθος διηγήματα που δημοσιεύτηκαν στη διάρκεια της ζωής του (μερικά απ` αυτά στο σατιρικό έντυπο `Τζιτζίκι`) ή που έμειναν στα συρτάρια του. Ο Τσέχοφ, όπως οι μεγαλύτεροι συγγραφείς του κόσμου, ασχολήθηκε με όλα τα είδη της πεζογραφίας και συνέδεσε το όνομά του με μισόν αιώνα ανθρώπινης ιστορίας: με την προεπαναστατική κατάσταση των πραγμάτων στη Ρωσία, με το θέατρο Στανισλάφσκι, που μόλις γεννιόταν· πολυγραφότατος και σε πείσμα της παλιάς γενιάς, που έβρισκε τα έργα του `χωρίς δράση`, ο Τσέχοφ κατόρθωσε να ταυτιστεί με τη ρωσική `ψυχή` και να γίνει ο μάγος της. Το έργο του, αν και δεν του λείπει το χιούμορ, φέρνει τη σκιά του θανάτου, της αποσύνθεσης, της απελπισίας· οι ήρωές του παραμένουν ανήμποροι και νοσταλγικοί. Ο ίδιος έζησε τη φτώχεια και τον πατρικό αυταρχισμό -γεννήθηκε στο Ταγκαρόνγκ, ανάμεσα σε Έλληνες γείτονες- κι έπειτα τη φτώχεια των άλλων: σπούδασε ιατρική και την άσκησε χωρίς φιλοδοξία και χωρίς ανταμοιβές· σύντομα την εγκατέλειψε για τη λογοτεχνία. Εργαζόταν πάντα πολύ: πίστευε πως η ομορφιά της ζωής πηγάζει από την εργασία· η εργασία, οι κακουχίες και οι στερήσεις συνέβαλαν στο να προσβληθεί από φυματίωση. Αν και καθιερωμένοι συγγραφείς, όπως ο Τολστόι, του επιτέθηκαν, ο Τσέχοφ δεν άργησε να βρει τη θέση του στα ρωσικά γράμματα: η γαλήνια απελπισία του, η ακρίβεια της γλώσσας και των συναισθημάτων, ο βήχας που μοιάζει να ακούγεται πίσω από κάθε αστραφτερό διάλογο, η πολιτική του ανεξαρτησία συναρμολογούν το πορτρέτο ενός κλασικού. Όπως γράφει ο Ιβάν Μπουνίν στη βιογραφία του (1908), `ο Τσέχοφ ήταν ένας εξορκιστής... ο αληθινός του ήρωας είναι η απόγνωση...`, μια απόγνωση που περιγράφεται χωρίς βαρυσήμαντες λέξεις, χωρίς αφρώδη συναισθήματα και βίαιες αντιδράσεις, αλλά με την ειρωνεία και τη διαύγεια ενός αδυσώπητου αλλά φιλάνθρωπου παρατηρητή.

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]