Ατελέσφοροι ή τελεσφόροι;
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Ατελέσφοροι ή τελεσφόροι;

Φόροι και εξουσία στο νεοελληνικό κράτος

Γιώργος Β. Δερτιλής

21.30€ -28% 15.34€

Ποιοι πλήρωναν και πληρώνουν τους φόρους;
Ποιοι τους απέφευγαν και τους αποφεύγουν;
Πώς ο φόρος γίνεται μέσο κατάκτησης της εξουσίας;
Πώς χρησιμοποιήθηκε, από το 1830 ώς τις μέρες μας;
Ένα βιβλίο ιστορίας, πολιτειολογίας και κοινής λογικής, που απαντά στα ερωτήματα αυτά και σε ορισμένα άλλα, ακόμη ευρύτερα: ερωτήματα για την ισονομία και τη δημοκρατία.
Με την καθιέρωση του κοινοβουλευτισμού και της καθολικής ψηφοφορίας (1843-1864), η αγροτική τάξη αναδεικνύεται σε συντριπτική εκλογική πλειοψηφία. Ακολουθούν, μεταξύ 1870 και 1955, τρεις μεγάλες μεταρρυθμίσεις: η γη διανέμεται στους καλλιεργητές, τα αγροτικά στρώματα απαλλάσσονται από τους αμέσους φόρους, η χρηματοδότηση της υπαίθρου αυξάνεται. Την φιλοαγροτική πολιτική του Κράτους συμπληρώνουν διαγραφές χρεών, γενναίες επιδοτήσεις προϊόντων και άλλες παροχές.
Στην άλλη πλευρά του κοινωνικού φάσματος, η παραδοσιακή υποφορολόγηση των ανωτέρων τάξεων διατηρείται και η φοροδιαφυγή ανθεί, ενώ η κρατική εύνοια συμπληρώνεται με επιδοτήσεις, χρηματοδοτήσεις, προστατευτικά μέτρα και άλλα προνόμια.
Προκειμένου να καλυφθεί το κόστος αυτών των κρατικών επιλογών συμπιέζονται με βαρείς φόρους, ήδη από τον 19ο αιώνα, οι χαμηλού εισοδήματος κάτοικοι των πόλεων. Τη δυσαρέσκεια και τον ριζοσπαστισμό τους αμβλύνουν η κοινωνική κινητικότητα και ορισμένα εξισορροπητικά στοιχεία της κρατικής πολιτικής: στον δημόσιο τομέα οι προσλήψεις, η μονιμότητα, η ανοχή της δεύτερης απασχόλησης και της δωροληψίας στον ιδιωτικό η ανοχή της φοροδιαφυγής και τα συντεχνιακά προνόμια. Εξισορροπητικό ρόλο παίζουν, επίσης, γνωστά δημαγωγικά ιδεολογήματα: σωβινισμός, μιλιταρισμός, συνωμοτικές ερμηνείες της ιστορίας και της επικαιρότητας. Έτσι, ο `ιστορικός συμβιβασμός` μεταξύ αγροτικών στρωμάτων και ανωτέρων τάξεων, οικονομικώς ατελέσφορος αλλά πολιτικώς τελεσφόρος, στηρίζει επί ενάμιση αιώνα την ασταθή ελληνική δημοκρατία, προσδίδοντάς της και τα λαϊκιστικότερα χαρακτηριστικά της.


[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]

Κώστας Π. Κωστής (Υπεύθυνος Σειράς)

Ο Κώστας Π. Κωστής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι. Σήμερα είναι καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου διδάσκει Νεότερη Ιστορία.

Σωκράτης Δ. Πετμεζάς (Υπεύθυνος Σειράς)

Ο Σωκράτης Πετμεζάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 και είναι Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου διδάσκει από το 1990. Σπούδασε οικονομικά στη Θεσσαλονίκη και ιστορία στο Παρίσι. Υποστήριξε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο: "Recherches sur l΄economie et le finances des villages du Pelion, region d΄industries rurales, ca. 1750-1850" στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, στο Παρίσι, τον Οκτώβρη του 1989. Έχει εκδώσει πολλά άρθρα οικονομικής και κοινωνικής ιστορίας, καθώς και τη μονογραφία με τίτλο: "Η ελληνική αγροτική οικονομία κατά τον 19ο αιώνα: Η περιφερειακή διάσταση", Ηράκλειο 2003 (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

Γιώργος Β. Δερτιλής

Γιώργος Β. Δερτιλής (Συγγραφέας)

Ο Γιώργος Δερτιλής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Είναι ομότιμος καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Δημόσιο Δίκαιο και Οικονομικές Επιστήμες στην Αθήνα, Πολιτική Θεωρία και Ιστορία στην Αγγλία (1973-1977). Από το 1978 έως το 2000 δίδαξε Ιστορία στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου εξελέγη ομοφώνως υφηγητής το 1980 και καθηγητής Κοινωνικής και Οικονομικής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών το 1983. Διετέλεσε επισκέπτης καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Χάρβαρντ και της Οξφόρδης, καθώς και στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας, και είναι τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας. Το 2000 εξελέγη τακτικός καθηγητής (directeur d΄ etudes) στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι και παραιτήθηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έχει ιδρύσει το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει διατελέσει μέλος του Εθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας και των Επιστημονικών ή Διοικητικών Συμβουλίων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης και των Ιδρυμάτων Schlumberger και Maison Suger (Παρίσι). Δώδεκα βιβλία και σαράντα περίπου άρθρα του, έχουν δημοσιευθεί ή μεταφραστεί στην ελληνική, αγγλική, γαλλική, ισπανική και ιταλική γλώσσα. Από το 1989, έχει εκλεγεί τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών (Academia Europaea).
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Εκδότης:
Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
302
Διαστάσεις:
21x14
Βάρος:
0.459 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση