Σαπφώ (Συγγραφέας)

Κάπου ανάμεσα στο 617 και το 612 π.Χ., γεννιέται η Σαπφώ στην Ερεσό της Λέσβου. Την πρωτοσυναντάμε νεαρή ποιήτρια στους αριστοκρατικούς κύκλους του νησιού, και λίγο αργότερα εξόριστη για πολιτικούς λόγους, αρχικά στην Πύρρα της Λέσβου και κατόπιν στη Σικελία. Γύρω στο 585 π.Χ. επιστρέφει στο νησί της και ιδρύει τον δικό της κύκλο των Μουσών, ένα είδος Ωδείου, κέντρο ανώτερων σπουδών όπου οι ανύπαντρες κόρες της υψηλής βαθμίδας ανέπτυσσαν ικανότητες στη μουσική, την ποίηση, το χορό. Μέσα απ΄ τα ποιήματα των εννέα βιβλίων της μαθαίνουμε πως είχε τρεις αδελφούς, μια κόρη, γνωρίζουμε μία-μία τις μαθήτριές της με τα ονόματά τους, διακρίνουμε τη σχέση της Λέσβου με τη Λυδία της αντικρινής Ασίας. Ανάμεσα στο 570 και το 560 π.Χ. η Σαπφώ πεθαίνει -από έρωτα σύμφωνα με το θρύλο- σε προχωρημένη για την εποχή της ηλικία.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Ησίοδος (Συγγραφέας)

Αρχαίος Έλληνας ποιητής του διδακτικού έπους (750-700 π.Χ.). Γιος του Δία και της Πυκιμήδης, γεννήθηκε στην Αιολική Κύμη. Οι γονείς του ήταν φτωχοί και γι΄ αυτό ξενιτεύτηκαν στη Βοιωτία, όπου καλλιεργούσαν ένα μικρό αγρόκτημα στις πλαγιές του Ελικώνα, στο χωριό Άσκρα, κοντά στις Θεσπιές. Η οικονομική τους όμως κατάσταση δε βελτιώθηκε σημαντικά, γιατί και εδώ ο τόπος ήταν φτωχός και επιπλέον είχε βαρύ κλίμα. Κατά την παράδοση στο μικρό Ησίοδο που έβοσκε τα πρόβατά του στον Ελικώνα, παρουσιάστηκαν οι εννέα Μούσες και του έδωσαν το χάρισμα να τραγουδά με γλυκιά φωνή τα περασμένα και τα μελλοντικά. Όταν πέθανε ο πατέρας του, ο αδερφός του Πέρσης δωροδόκησε τους δικαστές κατά τη διανομή της πατρικής περιουσίας και πήρε μεγαλύτερο μερίδιο από τον Ησίοδο. Επειδή όμως ήταν οκνηρός και κακός, αφού κατέφαγε την περιουσία του, απείλησε με νέες δίκες να αρπάξει και το μερίδιο του αδερφού του. Με αφορμή τα περιστατικά αυτά ο Ησίοδος έγραψε το ποίημα "Έργα και Ημέραι", όπου μετά την επίκληση των Μουσών ο ποιητής απευθύνει το λόγο προς τον Πέρση, τον οποίο προσπαθεί να αποτρέψει από τη δικομανία και να τον κατευθύνει προς την εργασία, γιατί η εργασία και το κέρδος που προέρχεται από αυτήν ωφελεί, ενώ χωρίς ιδρώτα κανένα αγαθό δε δίνουν οι θεοί στον άνθρωπο και καταλήγει με το περίφημο γνωμικό: "Έργον δ΄ ουδέν όνειδος, αεργίη δε τ΄ όνειδος". Όσο για τον ποιητικό αγώνα μεταξύ του Ησίοδου και Ομήρου, στον οποίο νίκησε ο πρώτος, φαίνεται χωρίς αμφιβολία ότι είναι δημιούργημα φανταστικό, που γεννήθηκε στο σχολικό περιβάλλον του 5ου αι. π.Χ., όπου διεξάγονταν συζητήσεις για την αξία του διδακτικού και του ηρωικού έπους, που πρώτος ξεκίνησε ο Αριστοφάνης στην "Ειρήνη". Διότι ο Ησίοδος ήταν οπωσδήποτε μεταγενέστερος του Ομήρου. Από τα πολλά ποιήματα του Ησίοδου σώζονται τα εξής: α) "Έργα και Ημέραι". Οι στίχοι 1-764 αποτελούν τα "Έργα", που ονομάστηκαν έτσι, γιατί ο ποιητής συμβουλεύει μέσα σ΄ αυτό για την εργασία, η οποία αποτελεί το μοναδικό δρόμο για την ευδαιμονία του ανθρώπου. Οι υπόλοιποι στίχοι (765-828) ασχολούνται με τις ευνοϊκές και αποφράδες ημέρες, στις οποίες οφείλεται το δεύτερο μέρος του τίτλου "Ημέραι" και θεωρούνται μεταγενέστερη προσθήκη. β) "Θεογονία" (1022 στίχοι). Σ΄ αυτό ο ποιητής προσπαθεί να καταγράψει σ΄ ένα σύστημα με συνέχεια και ευρυθμία τους διάφορους ελληνικούς μύθους που αναφέρονταν στη γένεση, στα αξιώματα και γενικά στην ιστορία των ελληνικών θεών. γ) "Ασπίς Ηρακλέους" (480 στίχοι). δ) "Ηοίαι" (54 στίχοι).

Παναγής Λεκατσάς (Μεταφραστής)

Παναγής Λεκατσάς (1911-1970). Ο Παναγής Λεκατσάς γεννήθηκε στην Ιθάκη, στο χωριό Καλύβια της επαρχίας Σταυρού, γιος του Γεωργίου και της Μαριγώς. Προερχόταν από φτωχή και πολύτεκνη οικογένεια. Από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον για τα γράμματα, ειδικότερα για την αρχαία ελληνική και τη ρωμαϊκή ιστορία, κλίση που ενθάρρυνε η μητέρα του και ο θείος του Γεράσιμος Λεκατσάς. Από το 1920 και για δύο χρόνια έζησε στην Αυστραλία, όπου είχε συγγενείς. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα γράφτηκε στο Γυμνάσιο της Λευκάδας. Ολοκλήρωσε τα γυμνασιακά μαθήματα στην Κέρκυρα και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από όπου δεν αποφοίτησε αν και έφτασε ως τις πτυχιακές εξετάσεις. Το 1933 κυκλοφόρησε το πρώτο του βιβλίο, με τίτλο Συμβολή στη διαλεκτική ιστορία της φιλοσοφίας και δύο χρόνια μετά η πρώτη και μοναδική ποιητική συλλογή του Απολλώνια. Πραγματοποίησε εθνολογικές, κοινωνιολογικές, λαογραφικές, θεατρολογικές, φιλοσοφικές και θρησκειολογικές μελέτες, ενώ ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση, κυρίως από έργα αρχαίων ελλήνων συγγραφέων. Από το 1936 ως το 1943 συνεργάστηκε με το περιοδικό Νέα Εστία. Συνεργάστηκε επίσης με τα Νεοελληνικά Γράμματα (1938-1940), τον Ανταίο (1949-1950), την Καινούργια Εποχή του Γιάννη Γουδέλη, Επιθεώρηση Τέχνης, το Θέατρο (1961-1966) και τις εφημερίδες Ελεύθερη Ελλάδα (όργανο του Ε.Α.Μ.), Ο Ρίζος της Δευτέρας (1946-1947) και Μάχη, ενώ συνεργάστηκε επίσης στις συλλογικές εκδόσεις Λεξικόν Κοινωνικών Επιστημών (1958), Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς (1963) και Νεοελληνική Εγκυκλοπαίδεια Χάρη-Πάτση (1964). Το 1939 παντρεύτηκε την πιανίστα Δήμητρα Δημητριάδη, από την οποία πήρε διαζύγιο το 1947 και το 1961 παντρεύτηκε τη συγγραφέα Εύα Βλάμη. Ο ιδεολογικός προσανατολισμός του στο χώρο της Αριστεράς διαμορφώθηκε κυρίως κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής και του εμφυλίου, οπότε διώχτηκε και φυλακίστηκε. Πέθανε στην Αθήνα από εγκεφαλική θρόμβωση. Μετά το θάνατό του η Εύα Βλάμη επιμελήθηκε της έκδοσης του έργου του Διόνυσος. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Παναγή Λεκατσά βλ. χ.σ., «Λεκατσάς Παναγής», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986, Χωρεάνθης Κώστας, «Χρονολόγιο Παναγή Λεκατσά (1911-1970)», Διαβάζω 166, 22/4/1987, σ.8-13 και «Παναγής Λεκατσάς (Στοιχεία βιογραφίας)», Χρονικό ΄71, σ.30-31. Αθήνα, έκδοση του Καλλιτεχνικού Πνευματικού Κέντρου Ώρα, 1971. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Γεώργιος Δ. Ζευγώλης (Μεταφραστής)

Σ. Φίλιππας (Μεταφραστής)