Αποδεικνύοντας την ύπαρξη του Θεού η μεσαιωνική μεταφυσική αυτοδεσμεύοταν σε μια αυστηρή λογική αναγκαιότητα, και την πρόβαλε στην τάξη του κόσμου. Αποδεχόμενη όμως την ύπαρξη θαυμάτων παραδέχονταν κενά της φύσης όπου γινόταν αντιληπτή η θεία επέμβαση -και πρότεινε εδώ μια χαλαρή φυσική αναγκαιότητα . Η φιλοσοφία του Θωμά Ακινάτη είναι χαρακτηριστική ως προς αυτές τις δύο χρήσεις της έννοιας της αναγκαιότητας, οι οποίες αντιστοιχούν μάλιστα σε μια συνήθη ενορατική σύλληψη των περισσότερων, μάλλον, ανθρώπων για την αναγκαιότητα. Ο Καντ κατήγγειλε εν τούτοις τα θωμιστικό εννοιολογικό οικοδόμημα με επιχειρήματα τα οποία θεωρούνται κλασικά για όλη τη νεότερη φιλοσοφία. Αρνούμενος, έτσι, την εγκυρότητα των αποδείξεων περί της ύπαρξης Θεού, ο Καντ αυτοδεσμεύεται με τη σειρά του αφενός σε μια χαλαρή αντίληψη περί λογικής αναγκαιότητας, ενώ τείνοντας να απορρίψει πλήρως τα θαύματα αυτοδεσμεύεται αφετέρου σε μια αυστηρή έννοια της φυσικής αναγκαιότητας. Αυτή η αντιστροφή χρήσεων της έννοιας της αναγκαιότητας είναι μεν τολμηρή, τούτο πάντως δεν αποτελεί πρόβλημα του καντιανού. Πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι φιλοσοφικές πεποιθήσεις εκείνου που εμμένει μεν στην παραδοσιακή αντίληψη περί αναγκαιότητας (δηλαδή αναγκαιότητα αυστηρή στη λογική, χαλαρή στη φύση), απορρίπτει όμως καντιανά την ύπαρξη Θεού και θαυμάτων. Το συμπέρασμα της ανά χείρας μελέτης μπορεί να συνοψισθεί στην εξής διατύπωση: οι δύο πεποιθήσεις, ότι η ύπαρξη του Θεού δεν συνάγεται λογικά και ότι δεν υπάρχουν θαύματα, είναι υποστηρίξιμες μόνο εις βάρος της παραδοσιακής έννοιας της αναγκαιότητας.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]