Ελένη Αρτεμίου Φωτιάδου, Αδιάβροχες λέξεις, Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση, Αθήνα, 15 Ιανουαρίου, 2024, σελ. 96, αριθμ. εκδ. 400, ISBN: 978-960-592-182-8, τιμή: 12.72 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ Λίγο μετά τον κατακλυσμό Ερπύστριες θα χαρακώνουν όλα τα όνειρα που θα ’ρθουν Μία νεκρική σημαία με κυματίζει πάνω από κάμπο αγνοούμενο Ποτάμι με όλες τις πέτρες του στα νύχια Όσο αντέχει μέσα μου η μνήμη εξοστρακίζω έναν θάνατο που με απέφυγε με οίκτο Μικρό το σώμα μου δεν πρόσφερε το επαρκές εμβαδόν μιας φρίκης Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την τουρκική εισβολή στο Νησί και οι πληγές παραμένουν. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να ζουν με τα τραύματά τους, ενηλικιώνονται με τις μνήμες που εξακολουθούν να βαραίνουν την ύπαρξή τους: «Σε κάθε κατακλυσμό/ εκπαιδευμένος πια/ διασώζω/ αδιάβροχες τις λέξεις μου// Και ζευγαρώνω», γράφει στην πρόσφατη ποιητική της συλλογή η Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου που ώριμη πια προσπαθεί αν ερμηνεύσει με μάτι παιδικό όσα έμειναν χαραγμένα από τότε μέσα της κι εξακολουθούν να τη βαραίνουν ως την ωριμότητά της: Έχω ένα καλοκαίρι σήμαντρο/ που μέσα μου ηχεί/ Προσπάθησα τη λέξη πραξικόπημα/ να γράψω πρόχειρα σ’ ένα χαρτί/ όπως την άκουα/ με εκρήξεις από φόβο/ Το όμικρον σαν βόμβα έμοιαζε/ να θρυμματίζει τα δάχτυλά μου/ Το ιώτα και το ήτα ανακατεύονταν/ Κοπίδι η μέρα/ Κι εγώ μικρά κομμάτια αθωότητας/ πεταμένα στην καρδιά του Ιούλη [ ] διαφεύγοντας από τη Λευκωσία/ φορώντας ανάποδα την ιστορία της/ Τρέχοντας πίσω στην Αμμόχωστο/ και στη θάλασσα/ Κάθε τόσο απ’ το παράθυρο ένα λιοντάρι χυμά/ Καταβροχθίζει την παιδική μου σάρκα/ Πυροβολώντας/ Πυροβολώντας/ Πυροβολώντας... Κι ο περιεκτικός 15σύλλαβος συμπυκνώνει τα πολλά και δύσκολα που παραμένουν ενεργά ηφαίστεια: Από παιδί το χτύπημα/ σ’ ένα σπασμένο τζάμι. Περισσότερο ελλειπτική η νεώτερη κυπριακή ποίηση έχει από καιρό ενταχθεί στο σώμα της σύγχρονης ποίησης αφήνοντας πίσω της τον επιβαρυμένο από την εισβολή παλιότερο ποιητικό λόγο. Ο συμβολισμός, η αφαίρεση, το υπαινικτικό έντεχνα δομημένο ύφος είναι γνωρίσματα της δόκιμης πλέον ποίησης δίχως ωστόσο να απαλύνεται/απαλείφεται το βάρος των βιωμάτων. Κι αυτό αναδεικνύεται σήμερα μέσα από τις αδιάβροχες λέξεις που φέρνει μαζί της η Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου. Τα πολιτικά γεγονότα και οι συνέπειές τους από τη νεώτερη καταστροφή του ελληνισμού και την τελευταία προσφυγιά στον ίδιο τους τον διαμελισμένο τόπο η ποιήτρια τα συνδυάζει/συνδέει με τα προσωπικά αδιέξοδα της ζωής: οι άνθρωποι μεγαλώνουν κι αυτοί μαζί με την εισβολή, τα πολιτικά συνομιλούν με τα υπαρξιακά αδιέξοδα και τις ανησυχίες: ...Σαλπάρω για όλα τα μέρη που ξέρω πλέον με ωριμότητα/ πως θα φιλοξενήσουν μόνο εκδοχές/ Παραλλαγές της φαντασίωσης/ Με τα ίδια έπιπλα της νιότης/ Τις φτηνές κουρτίνες/ Τις αποταμιεύσεις για τελευταίες προσδοκίες/ Στα ποτήρια για βότκα, τζιν, κονιάκ, ουίσκι/ Σιγομουρμουρίζει, απόγευμα αναβράζον, το τσάι/ Στα έπιπλα χασκογελάνε οι αράχνες/ Πιάσαμε μούχλα, μιλάω καγχάζοντας/ σε μια ταπετσαρία που ξεκολλά/ Έξω ο Μάης κλείνει τα μάτια/ κρύβομαι/ Είναι η άνοιξη σαν μοναστήρι άβατο/ για γυναικεία μου λύπη («Η Πρωτομαγιά των 50 plus»). Η ποίηση της Ελένης Αρτεμίου-Φωτιάδου ως έκφανση και περιεχόμενο παραμένει βαθιά προσωπική, αναγνωρίσιμη, εσωτερική, εσωστρεφής κοιτώντας με επιμονή προς τον μέσα της κόσμο, πασχίζοντας έτσι να ερμηνεύσει όσα την περιβάλλουν/περικλείουν κάποτε ασφυκτικά όπως τα αυθαίρετα όρια που μπήκαν ξαφνικά μέσα στον ίδιο της τον τόπο. Αυτό το δισυπόστατο ατομικής ζωής/ωριμότητας και de facto πολιτικής πραγματικότητας όπως επιβλήθηκαν σχεδόν ερήμην μας αποτελούν μια ενδιαφέρουσα σύλληψη που διατρέχει τα 64 ποιήματα της συλλογής και τις δύο ποιητικές ενότητες: «Ημερολογιακές καταγραφές Ι-XXVI» και «Nocturnes I-VIII». Με ώριμο τρόπο συνθέτει το ποιητικό της τοπίο βέβαιη πως ό,τι γράφεται ριζώνει μέσα μας και αναπλάθει ένα καινούριο φως και μια ελπίδα: Ανακαλύπτω δρόμους που άφησα πίσω στις τρυφερότητες ανθρώπων Κάποτε καταχρηστικός ο πόνος Ό,τι χάθηκε ξαναγεννιέται με καινούριο δάκρυ Η συγκίνηση στέκει μονοσύλλαβη ανάμεσα σε λύπη και χαρά Πάντα θα μένει απροσδιόριστη. Κι αυτό είναι η αξία της τέχνης. Η Ελένη Αρτεμίου-Φωτιάδου κατάγεται από την Αμμόχωστο. Είναι Επιθεωρήτρια Δημοτικής Εκπαίδευσης με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Κύπρου στον τομέα της Εκπαιδευτικής Διοίκησης. Ασχολείται με την ποίηση και τη λογοτεχνία, καθώς και με τη θεατρική γραφή, το ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό σενάριο. Οι Αδιάβροχες λέξεις είναι η δέκατη τρίτη ποιητική της συλλογή, ενώ έχει εκδώσει εννέα βιβλία για παιδιά και μία συλλογή διηγημάτων. Το λογοτεχνικό της έργο έχει τύχει πολλών διακρίσεων. Είναι η Καλλιτεχνική Διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Λάρνακας.