Το πιο μεγάλο βιβλίο για τις οικογένειες

της Mary Hoffman

«Το πιο μεγάλο βιβλίο για τις οικογένειες» είναι ένα μεγάλο σκληρόδετο βιβλίο που βοηθάει το μικρό παιδί να καταλάβει τους διάφορους και διαφορετικούς τύπους οικογενειών που συναντάει στην καθημερινότητά του. Περιγράφει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όλων μα όλων των οικογενειών και τους εναλλακτικούς τρόπους που αντιμετωπίζουν τη ζωή: ο καθένας έχει τα δικά του ενδιαφέροντα, τον δικό του τρόπο μετάβασης στην εργασία, κάποιοι είναι άνεργοι ή άστεγοι, όλοι όμως οι χαρακτήρες και οι προσωπικότητες είναι εδώ, συγκεντρωμένοι σε ένα καλοδουλεμένο και λεπτομερέστατα εικονογραφημένο άλμπουμ.

Κακά τα ψέματα, ο άνθρωπος έχει μπει για τα καλά στον 21ο αιώνα και πάμπολλα στερεότυπα έχουν αρχίσει και απορρίπτονται ή εμπλουτίζονται, μιας και το ποτάμι του χρόνου δε γυρίζει πίσω και το μυαλό του ατόμου είναι φτιαγμένο μόνο για πρόοδο και εξέλιξη, μιας και ούτε στιγμή δε σταματάει να σκέφτεται, να κατασκευάζει, να προτείνει μα πάνω απ’ όλα να προοδεύει. Το βιβλίο αυτό για τις οικογένειες διαφέρει παρασάγγας από άλλα σχετικά, μιας και δεν αφήνει τίποτα απ’ έξω, βοηθώντας έτσι τον μικρό αναγνώστη, που θα μελετήσει το άλμπουμ με τη βοήθεια κάποιου μεγαλύτερου, να καταλάβει πως η ζωή είναι πολύχρωμη, διαφορετική, ποικίλη και φυσικά καθόλου «ροζ». Η συγγραφέας δε διστάζει να εντάξει και κάποια ας πούμε μη καλοδεχούμενα χαρακτηριστικά, όπως ένας άνεργος ή ένας άστεγος, άνθρωποι πρόθυμοι να ζήσουν με αμοιβή και μια στέγη πάνω απ’ το κεφάλι τους αλλά μια σειρά από ατυχείς συγκυρίες τους ανάγκασε να κάτσουν λίγο στην άκρη μέχρι να τους ξαναφωνάξουν, στοιχεία που ίσως σε άλλα βιβλία εξαλείφονται ή αναφέρονται δευτερευόντως. Εδώ διάβαζα για τις μονογονεϊκές οικογένειες μαζί με τις πολύτεκνες, για τα ετερόφυλα και ομόφυλα ζευγάρια μαζί με την παραδοσιακή εικόνα που αρκετοί από μας έχουμε με τη γιαγιά και τον παππού, διάβαζα για τους διαφορετικούς τρόπους εργασίας αλλά να που σε κάποιες οικογένειες δουλεύει μόνο ο ένας ή κάποιος είναι άνεργος. Επίσης, αναφέρονται τα διαφορετικά μεγέθη σπιτιών, χωρίς να εξαλείφεται η μορφή του αστέγου, ενώ σε αρκετά σημεία στην εικονογράφηση λαμβάνουν μέρος και άνθρωποι με αμαξίδιο!

Το κείμενο δεν είναι μια ιστορία με αρχή, μέση και τέλος αλλά το εφαλτήριο για πολλές και διαφορετικές συζητήσεις μεταξύ παιδιού και γονιών. Καταγράφονται και αναπαριστώνται, όπως έγραψα και πριν, όλες οι μορφές μιας οικογένειας όπως απαντώνται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, όλες οι βιολογικές, κοινωνιολογικές και οικονομικές εκφάνσεις τους και όλα αυτά σε συνδυασμό με την πολύχρωμη, λεπτομερή και ζωηρή εικονογράφηση είμαι σίγουρος πως θα χαρίσουν ατέλειωτες δημιουργικές ώρες ποιοτικής συζήτησης σε μικρούς και μεγάλους. Παρατηρήστε τις λεπτομέρειες στην ενότητα «Σπίτια», ψάξτε περαιτέρω πληροφορίες για τις γιορτές που αναφέρονται στην αντίστοιχη ενότητα, χαζέψτε τις άπειρες μικρολεπτομέρειες που στολίζουν σα γιρλάντα κάθε σελίδα και διασκεδάστε με τις γκάφες και τα νάζια των μικρών παιδιών και των γατιών που κλέβουν τη παράσταση σχεδόν παντού! Γνωρίστε τα διαφορετικά μέσα μεταφοράς, τις γιορτές, τα παιχνίδια, τα μαγαζιά, τις διακοπές, τα χόμπι και τόσα άλλα!

Η τελευταία πρόταση του βιβλίου θα έλεγα πως είναι η καλύτερη απόδειξη πως όλα στη ζωή έχουν και μια θετική έκβαση: «Κι αν η μαμά ή ο μπαμπάς σου ζουν με καινούριο σύντροφο, τότε έχεις και καινούρια κλαδιά να βάλεις» [στο οικογενειακό δέντρο]. Σίγουρα δεν υπακούνε όλα σε έναν ενιαίο και γενικό κανόνα, γι’ αυτό υπάρχει και η λέξη «εξαίρεση» στην ομιλία μας. Υπάρχουν παιδιά δυστυχισμένα, ορφανά ή φτωχά, που βασανίζονται και κακοποιούνται από οικείους όμως το ταξίδι που χαρίζει αυτό το βιβλίο σε ψυχούλες και ανοιχτά μυαλά έχει μια σωστή, απαραίτητη νότα αισιοδοξίας που θα εμψυχώσει τους μικρούς αναγνώστες και θα τους βοηθήσει να καταλάβουν πολλά πράγματα απαραίτητα για την κατανόηση του μεγάλου ταξιδιού που λέγεται «ζωή».

Κατ’ εμέ, αυτό το βιβλίο είναι μια εξαιρετική καταγραφή της σημερινής πραγματικότητας και απευθύνεται σε ανθρώπους πρόθυμους να συζητήσουν το διαφορετικό και να αποδεχτούν και να κατανοήσουν την πολυπολιτισμικότητα και τις άπειρες πλέον μορφές οικογενειακής ανατροφής και κοινωνική ένταξης σε ένα σύνολο που διαρκώς διευρύνεται. Απλές παράγραφοι, χιλιάδες εικόνες, συνεχείς προτροπές από τη συγγραφέα για συζήτηση και μεγάλο, χορταστικό μέγεθος, είναι μια καλή επιλογή για να κλείσει επιτέλους η τηλεόραση, αυτή η μοντέρνα νταντά, και να ανοίξουν νέοι δρόμοι επικοινωνίας και αγάπης. Συγχαρητήρια στις εκδόσεις «Ίκαρος» που έφεραν αυτό το υποδειγματικό βιβλίο στην ελληνική αγορά.

Πάνος Τουρλής