Κρυφτό

της Ελεονώρας Σουρλάγκα

Όταν οι χιλιάδες αποχρώσεις της λογοτεχνίας είναι συγκεντρωμένες σε ένα βιβλίο που σέβεται τον αναγνώστη και του ψιθυρίζει γλυκά στο αυτί τα μυστικά της, τότε μιλάμε για αυτό το βιβλίο. Δε στέκομαι μόνο στο γεγονός ότι η γραφή, το ύφος, η δεξιοτεχνία της συγγραφέως κατάφεραν να με κρατήσουν ως το τέλος, αλλά στο ότι μια χιλιοειπωμένη ιστορία, προορισμένη πολλές φορές λόγω του μονοδιάστατου θέματός της να γίνει αντικείμενο βαρεμάρας, ήταν τόσο ζωντανή, γλαφυρή, αναπαραστατική που με άγγιξε, τη σεβάστηκα, την αγάπησα!

Ο Πανσέληνος και η Μυρσίνη, με εναλλάξ πρωτοπρόσωπη αφήγηση, μας εξιστορούν τη ζωή τους, τα αισθήματά τους, τις εμπειρίες τους, τις οικογένειές τους, τις απορίες τους, τα ατοπήματά τους, τις αταξίες τους, τους σπουδές τους, τα λάθη τους. Δεν κρύβονται από τον αναγνώστη αλλά κρύβονται από τον εαυτό τους. Τα δυο παιδιά μεγαλώνουν μαζί στη Μυτιλήνη και αργότερα στην Αθήνα ως την οριστική απόφαση που θα τους οδηγήσει σε παράλληλους δρόμους. Ανακαλύπτουν μαζί τον έρωτα, την αγάπη, το «αντάμα», τα κοινά βιώματα, μεγαλώνουν, αναπτύσσονται αλλά δεν ωριμάζουν. Μετά το σημείο καμπής στη σχέση τους δεν υπάρχει επιστροφή. Ο Πανσέληνος αφοσιώνεται στην καριέρα του ως τενόρος σε συναυλίες και παραστάσεις ανά τον κόσμο και η Μυρσίνη καταφεύγει σε έγγαμο βίο με παιδί, που σύντομα αποδεικνύεται λάθος, ατόπημα, σφάλμα.

Οι δυο ήρωες βρίσκονται και ξαναχάνονται, επικοινωνούν και αδιαφορούν, τιμωρούν και τιμωρούνται, κρύβονται και εμφανίζονται σε ένα ατελειώτο γαϊτανάκι με λάθος μουσικό ρυθμό. Εξαιρετική γραφή, διεισδυτική ματιά στην ανθρώπινη ψυχολογία, κινήσεις και λάθη ανθρώπινα και αληθοφανέστατα, πουθενά η υπερβολή, η παρέκβαση, το τραβηγμένο, πουθενά ανοία, βαρεμάρα ή πλήξη κι ας διαβάζουμε μια ιστορία δύο ανθρώπων που αγαπήθηκαν χωρίς να αγαπήσουν και χωρίς να τοποθετήσουν την αγάπη στις πραγματικές διαστάσεις της μες στη ζωή τους. Το διάβασα ενδελεχώς, δεν μπορούσα να παραλείψω ούτε μία γραμμή και το κράτησα ως το τέλος. Στο φόντο του μυθιστορήματος κινούνται δευτερεύοντες χαρακτήρες, ήθη και έθιμα τόπων, εποχών και γενεών, σκέψεις και ανάσες μιας εποχής που μεγαλώνει μαζί με τον Πανσέληνο και τη Μυρσίνη.

Το πιο συναρπαστικό σημείο ήταν το υπόγειο της Μυρσίνης στα παιδικά της χρόνια, το δικό της καταφύγιο από την καθημερινότητα και τη ρουτίνα της επάνω ζωή, με τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες της. Και φυσικά μου άρεσε που έσπασε το καλσικό στερεότυπο ότι αν το αγόρι μεγαλώσει με κούκλες και καλλιτεχνικές ανησυχίες θα γίνει ομοφυλόφιλος! Ο Πανσέληνος έκαν αυτό που ήθελε, είχε τα ενδιαφέροντά του και φυσικά δεν αντικατέστησε ποτέ στην καρδιά του τη Μυρσίνη. Υποδόριο χιούμορ, διακριτικά σχόλια, βαθιά γνώση της ανθρώπινης ψυχολογίας! Και η Μυρσίνη να συνεχίζει να γράφει, φτάνοντας στην εποχή του e-mail, επιστολές! «Το τέλος της αλληλογραφίας έχει καταφέρει ένα γενναίο τραύμα στην ποιότητα του έρωτα», γράφει χαρακτητριστικά η συγγραφέας (σελ. 458).

Ανακαλύψτε την πιο καλογραμμένη, συναρπαστική, λογοτεχνικότατη ιστορία αγάπης που έχετε διαβάσει ποτέ και μη βιαστείτε να το τελειώσετε!

Πάνος Τουρλής